Ekonomia gerraostean

  • 275 Ogi klaseak

    Luis Mari Ormaetxea Atorrasagasti (1932) Ermua

    "Zurixa" eta "baltza" ziren klaseak. Beltza, normal jaten zena. "Flota", "ritxa"... Jan ezindakoa ei zen beltza. Artoa ere asko jaten zen, bai taloak eta bai morokila.

  • anparo larzabal Oiloak, artoa eta irina

    Anparo Larzabal Urdanpilleta (1927) Donostia

    Oilo batzuk ere izaten zituzten, libre. Artoa eta babarruna. Artoa aletu eta Hernanira joaten zen ostegunetan autobusez, irina egitera. Gerra ondoan.

  • 1634 Errotara ilunpean joan beharra

    Inazio Albizuri Etxaniz (1928) Azpeitia

    1941-1942 inguruan, etxean ogia eta artoa egiten zuten labean. Astero-astero egiten zuten. Gosete handia izan arren, baserrian ez zuten goserik pasatu. Ehotzen gaizki ibiltzen ziren. Gauetan Guardia Zibila ibiltzen zen. Loiolako Munategi eta Igara-berri errotek lan asko egin zutela dio.

  • Juliana Eizagirre Etxean kalean baino ogi hobea

    Juliana Eizagirre Osa (1929) Getaria

    Garia ez zuten entregatu behar izan gerraostean. Kalean egiten zuten ogia ez zuten eramaten etxera, hobea egiten baitzuten etxean. Etxean ehotzeko makina zeukaten eta hari buruz hitz egiten du.

  • Enriketa Aranburu Taloak; irin bila Aranora

    Enriketa Aranburu Garaiar (1926) Hernani

    Ogi gabe geratu zirenean pasatu zuten gosea, artorik ez eta; gero, taloarekin, ondo. Goizuetara eta Aranora joaten ziren irin bila. Errotak itxita, prezintatuta.

  • Enriketa Aranburu Tripa ederki jaisten zen, gerra ondoan

    Enriketa Aranburu Garaiar (1926) Hernani

    Gerra ondoko gosea. Gizon bati tripa nola jaitsi zitzaion kontatzen du. Baserrietan gose gutxiago, hala ere. Babarruna eta artoa entregatu beharra.

  • Maritxu Maiztegi Arregi Estraperloa eta errazionamendua

    Maritxu Maiztegi Arregi (1929) Oñati

    Goiko Bentako sukaldea nolakoa zen. Egurra eta ikatza, ekonomikarako. Labesua. Ogia egiten zuten batzuetan. Errazionamendu garaian, taloak. Errotara joaten ziren. Garia gauez ere eho izan zuten. Arabatik ekarritako irin zakuak. Kontrolak. Patata entregatu beharra.

  • jose mari soroa “Heil, Hitler” goserik ez pasatzeko

    Joxe Mari Soroa Berrotaran (1932) Usurbil

    Anaiak “Heil, Hitler” esaten erakutsi zien. Afrikatik soldaduak zetozenean, esaldi hori esan eta gozokiak eta tabakoa botatzen zizkieten. Estraperloan aginagarrak ibiltzen ziren. Etxean ogia egiteko nola moldatzen ziren azaltzen du.

  • Bittori Zarrabeitia "Txuskoa" eta labesua

    Bittori Zarrabeitia Lauzirika (1926) Kortezubi

    Errazionamenduan ogia ematen zieten "txuskoa", labezomorroak ere izaten zituzten. Etxean labesua edo taloa egiten zuten. Errotara gauean joan behar izaten zuten. Labesua zelan egiten zuten azaltzen du, aste osorako ogia izaten zuten. Ez zuten goserik pasatu: baserrian beti zegoen zer jan.

  • Pedro Eriz Errotara bizikletan

    Pedro Eriz Arbulu (1925) Elorrio

    Errazionamendu gogorra gose denboran, baina baserria zutenez, ondo moldatzen ziren. Durangora eta Abadiñora gauez bizikletan zorroarekin errotara.

  • Claudio Egidazu Gauez errotara zorroarekin

    Claudio Egidazu Gongeta (1925) Elorrio

    Bi auzo-errota zeuden Gazetan. Gerra ostean prezintatu egin zituzten. Durangora, Angiozarrera, Elgetara... joan behar izaten zuten gauez. Gari ona eraman eta irin txarra ekartzen zuten bueltan askotan. Auzo-errotak zirenez, bakoitzak eguna zeukan izendatuta. Ur faltarik ez zen izaten.

  • 489 Txerriak, behiak baino balio handiagoa

    Migel Mendiguren Larrea (1932) Beasain

    Abereak. Errazionamendu garaian, behi bat gutxiago izan zuten. Txerria edukitzea hobea zen orduan: urdaia, koipea, etab. ateratzen ziren. Oiloak aske ibiltzen ziren. Garia eskuz jotzeko etxe aurrean zabaltzen zuten. Ardirik ez dute izan etxean. Garin auzoan ardi asko egoten ziren. Aita bertakoa zen.

  • Juana Garmendia Estraperloko garia eta neurriak

    Juana Garmendia Uzkudun (1924) Errezil

    Garia estraperloan nondik erosten zuten azaltzen du. Garia, artoa eta babak neurtzeko zer neurri erabiltzen zituzten aipatzen du.

  • Imanol Arregi Etxean garia urri eta artoa ugari

    Imanol Arregi Zubizarreta (1935) Azpeitia

    Gerra ostean, garia entregatu egin behar izaten zuten. Baina beren lurrak ez ziren onak garia egiteko; bai, ordea, artoa egiteko. Garia berehala gastatzen zitzaienez, artoa jan behar izaten zuten. Imanol jatun eskasa izan zen. Otorduetan, janaria gustukoa ez izan arren, brometan ibiltzen ziren, eta ondo pasatzen zuten.

  • 1339 Irinarekin eta erbiarekin etxera

    Florentino Lamariano Agirre (1933) Antzuola

    Intxausti errotako pasadizo bat. Antzuolako jaietan gertatua. Errotak prezintatuta zeuden. Irina egin zuten, astoarekin joanda. Garia jo, ogia egiteko jaietarako. Bidean erbia topatu zuten, lazoan erorita. Erbia nola larrutu zuten. Erbi erdiarekin, pozik etxera.

  • Txomin Ormaetxea Mundakan burdin usaindun irina

    Txomin Hormaetxea Uriagereka (1930) Bermeo

    Mundakan gerra ostean ez zen ogirik egon eta mundakarrak artoa jaten hasi ziren, baina ez zuten labe handirik baserri gehienetan egoten ziren moduan. Hori dela-eta, sukaldeko labean igartzen zuten eta arto hark burdina usaina zuen. Euren bezeroei irin ona ematen zieten txarraren truke, txarra pentsutarako erabiltzen zuten.

  • Txomin Ormaetxea Gerraostean ogi txarra

    Txomin Hormaetxea Uriagereka (1930) Bermeo

    Gerraostean, ogia luxuzko artikulua zen. Ganora gabeko ogia zegoen, txarra. Orokorrean, jateko sasoi txarra zen, jendea libretarekin ibiltzen zen. Beraiek beraien bezeroei baino ez zieten ematen errazionamendua.

  • Santos Irazustabarrena Ermina Artoa eta babarrunei esker ez zuten goserik pasa

    Santos Irazustabarrena Ermina (1928) Alegia

    Herri handietan Alegian baino miseria gehiago zegoela dio. Herri txikietan denek baratzea zutenez, taloa eta babarruna behintzat urte osorako zuten; beraz, ez zuten goserik pasa. Artoa osaba baten errotara eramaten zuten.

  • Maria Zabala Egues Jende pobrea eskean etortzen zitzaien baserrira

    Maria Zabala Egues (1914) Elduain

    Txikitan eskolara bidaltzen zuten. Maisua beti paseatzen ibiltzen zela dio. Eskolan ez zuen asko ikasi. Anaiekin etxean egoten zen eta beldurrez ibiltzen zen eskean etortzen zirenekin. Jende pobre asko etortzen zen kaletik eskean. Janaria ematen zieten. Beraiek ez zuten goserik pasa, taloa, gazta, urdaia, sardina zaharra, bakailaoa... jaten zituzten.

  • Patxi irizar Baserriko jeneroak saltzen zituztenekoa

    Patxi Irizar Zarautz (1928) Andoain

    Ogia ez zuten egiten etxean. Janari gutxi zegoen gerraostean. Baserriko jeneroa Donostian saltzen zuten. Baserriko esnea zikina zela zabaldu zen eta esne-zentralak hasi ziren orduan martxan.