Ekonomia gerraostean

  • Jaione Isazelaia2 Gerrako galtzaileentzat lanpostu txarrenak

    Jaione Isazelaia Igartua (1959) Bergara

    Gerrako bando galtzaileak, lanpostu txarrenak izaten zituzten arren, Eskoriatzako Segundo Iriarte ehulegileari ondo joan zitzaion.

  • Juanito Zelaia Ogi gosea

    Luisito Zelaia Balenziaga (1925) Markina-Xemein

    Urberuagako bainuetxean jatekoa banatzen zuten gerran. Beraiek txerrientzako jatekoaren bila joaten ziren. Hasieran ez zuten jateko beharrizanik, baina gerora Francok errotak itxi zituenean txarto pasatu zuten, ogi gosea zuten. Estraperloan aritu behar izan zuten. Kaletarrek errazionamendua izaten zuten, baina beraiek ez.

  • Juanito Zelaia Indaba, garia eta artoa udaletxera entregatu behar

    Luisito Zelaia Balenziaga (1925) Markina-Xemein

    Gerraostean errotak itxi zituzten eta ogi gosea zuten. Hala ere, baserrietan bazuten zer jan. Indaba, artoa eta garia ere entregatu egin behar izaten zuten udaletxera. Kantitate asko entregatu behar izaten zuten, gurdikadak.

  • Juanito Zelaia Txerria etxe barruan eta gauez hil behar

    Luisito Zelaia Balenziaga (1925) Markina-Xemein

    Gerratean txerria gauez hil behar izaten zuten inork ez sumatzeko; mazo batekin ematen zioten kolpea zaratarik ez sortzeko. Etxe barruan erre behar izaten zuten eta kontuz aritu beharra zen. Txerria hil eta ogirik ez izatea oso tristea zen Luisitorentzat.

  • Juanito Zelaia Errotara ezkutuan joan behar

    Luisito Zelaia Balenziaga (1925) Markina-Xemein

    Txerria hil eta ogirik ez izatea oso tristea zen Luisitorentzat. Behin aitak auzoko baten bitartez lortu zuen irina, hark esan baitzion gauez zein errotak zabaltzen zuen. Luisito bera joan zen harengana anega erdi lepoan hartuta.

  • 1148 Gerra garaiko gosea

    Maria Garate Zabala (1910) Markina-Xemein

    Nazionalak sartu aurretik giro ona izan arren, gose izaten ziren. Behin zaratarik ez ateratzeko txerria zelan hil behar izaten zuten azaltzen du. Gernikaraino ere joan izan zen errotara gerraostean. Astean behin Bekobentan okel apur bat hartu ahal izaten zuten.

  • 101 Gerra ostean baserri askotan erein zen tabakoa

    Enrike Mugarza Idarraga (1932) Mallabia

    Amamak pipan erretzen omen zuen. Osma auzoko Aizpe baserrikoa zen. Pipak nolakoak izaten ziren. Tabakoa baserrietan gerra ostean landatu zen. Gerra aurretik erosi egingo zela uste du.

  • 101 Gomazko abarkak; gerra ostean materialik ez

    Enrike Mugarza Idarraga (1932) Mallabia

    Autoen gurpilen kubierta zaharrekin egindako abarkak. Ondoren, gomazkoak hasi ziren. Bizikletaren gurpilen kubiertak. Berria erosi ahal izateko kubierta zaharra entregatu behar izaten zen.

  • ML San Sebastian Garai bateko gosea

    Maria Luisa San Sebastian Larraza (1947) Orio

    Amonak, Goiko kalearen erdian pertza handi bat eramaten zuen, patata txiki egosiekin. Hau guztiak inguruan biltzen ziren han askaria jateko. Beraiek, aitonaren baratzea zuten eta ez zuten goserik pasatzen.

  • Lourdes Sistiaga Errazionamendu-kartila eta orduko jatekoak

    Lourdes Sistiaga Lujanbio (1945) Pasaia

    Errazionamendu-kartilak zeuden. Barazkiak eta esnea saldu, eta azukrea eta haragia erosten zuten etxerako. Goserik ez zuten pasa. Arraina ere sobran zegoen. PYSBEn lan egiten zutenei bakailaoa ematen zieten. Aspertuta zeuden babarruna eta bakailoa jaten. Garbantzuak, haragiarekin. Tomatea botilaratu egiten zuten, ez zuten entsaladan jaten; letxua bai.

  • Nikolas Gardoki Mazmela Ogi ona saldu eta txarra jan

    Nikolas Gardoki Mazmela (1938) Aramaio

    Baserriko bi ogi eramaten zituen amonaren etxera, eta artoa. Tremesa zer zen. Berak ez zuen ogi hura jaten, sekula. Errazionamenduko ogitxoak oso txarrak ziren, baina haietxekin konformatu behar. Okindegia non zegoen. Kartila batekin baino gehiagorekin joaten zen, beste batzuena ere hartzeko. Duela gutxi enteratu zen berak eramandako ogiak saldu egiten zituztela aitona-amonek.

  • Aginaga Errazionamendua; Michelineko ekonomatoa; gozotegia

    Maria Luisa Aginaga Zabaleta (1939) Lasarte-Oria

    Arto-irina Villabonan zegoen errota batean lortzen zuten. Amak taloak egiten zituen. Errazionamenduko ogia. Michelinek ekonomatoa jarri zuen. Azukre eta olioaren eskasia zegoen. "El Rich" gozotegia.

  • Bittori Arruti Garai batean, laguntasun handiagoa zegoen

    Bittori Arruti Aburuza (1937) Lasarte-Oria

    Gerraostean, lehengusuak eta herriko haur batzuk baserrian jaten zuten, ez zegoelako janaririk. Auzolan handia zegoen lehen: elikagaiak banatu, suteak itzali, etxeak berreraiki...

  • Bittori Arruti Irina lortzeko kontrola; animaliak gauez eta ezkutuan hiltzen

    Bittori Arruti Aburuza (1937) Lasarte-Oria

    Garai batean, baserrian dena zuten: garia, artoa... Aiako okindegian lortzen zuten irina estraperloan. Guardia Zibila kontrolatzen egoten zen eta irina baserrira nola eramaten zuten kontatzen du. Baserrian animaliak ezkutuan hiltzen zituzten, zergak ez ordaintzeko

  • Lesmes Mujika Mitxelena Merkatura iristeko karreteroari ordaindu

    Lesmes Mujika Mitxelena (1931) Zizurkil

    Astean hiru edo lau aldiz joaten zen azokara. Donostiara iristean karretaroari ordaindu behar zioten trolebusetik edo trenetik azokaraino gauzak eramaten laguntzeko. Saski bakoitzeko ordaintzen zioten. Karreteroak berak tiratzen zion karroari eta saltzaileek atzetik bultza egiten zuten.

  • JM Irizar Txerria urtero hiltzen zuten

    Joxe Mari Irizar Ansa (1940) Donostia

    Txerria urtero hiltzen zuten. Prozesua. Hoztutakoan, zatitu. Oliorik ez zen garaian, manteka. Errazionamendua. "Txerrimunik". Apaizari onena, solomoa. Orduko apaizak. Don Ramon Trueba.

  • Ana Mari Lezeartua Karlistek banatzen zituzten errazionamenduko elikagaiak

    Ana Mari Lezertua Sustaeta (1940) Mutriku

    Gerraostean ez zuten goserik pasa baina gauza asko falta ziren. Errazionamenduko txartelarekin alondegian janaria lortzen zuten. Janaria karlistek banatzen zuten. Karlista asko zeuden Mutrikun eta haien erdia salatariak ziren. Goiko plazan zuten karlistek egoitza nagusia.

  • Ana Mari Lezeartua Emakume Abertzale Batzaren egoitza frankistek hartuta

    Ana Mari Lezertua Sustaeta (1940) Mutriku

    Tranpa kalean, Emakume Abertzale Batzaren egoitza izandako etxean frankistek janaria ematen zuten. Gerraostean ogia nolakoa zen.

  • Joseba Mirena Agirre Galeperren bila

    Joseba Mirena Agirre Mugerza (1935) Mutriku

    Ume koxkorra zela, gerraostean, galeperren bila joaten ziren. Soldaduekin izandako pasadizoa kontatzen du.

  • Joseba Mirena Agirre Gerraosteko gosea

    Joseba Mirena Agirre Mugerza (1935) Mutriku

    Saturrarango kartzelako soldaduei buruz hitz egiten du. Gerraosteko gosea, bai Mutrikun eta baita Ondarroan ere. Igandetan taloak egiten zituzten eta Ondarroatik jendea joaten zen jatera.