Euskara eta politika

  • Pedro Jauregi Eskola garaian ikasi, gutxi

    Pedro Jauregi Sorondo (1922) Andoain

    Eskolan azken bi urteetan bakarrik ikasi zuen. Dotrina. Jaunartzeak. Maisuak makilarekin jotzen zien, eta ez zien ezer irakasten. Erdaraz ez zekiten. La Salleko fraideekin hasi zenean, orduan ikasi zuen zerbait.

  • Migel Ansa Euskara eskolan eta elizan

    Migel Ansa Goenaga (1937) Andoain

    Mojen eskolan, erdaraz egiten zuten mojak euskaldunak izan arren. Mojek zerbait galdetu eta erdaraz ez bazekiten, "kriston egurra" jasotzen zuten. Hitz bat bera ere ezin zuten egin euskaraz. La Sallen ere maisuek ez zuten euskaraz egiten. La Salleko dotrina eta elizakoa euskaraz ikasteko aukera zegoen. 10 lagunek bakarrik egin zuten komunio handia euskaraz.

  • Joxe Antonio Huici Euskara herrian

    Joxe Antonio Huizi Bereziartu (1937) Andoain

    Joxe Antonio umea zela, euskaraz hitz egiten zuen gehiengoak Andoainen. Herriko giroa nolakoa zen azaltzen du. Eskolan, dotrina bakarrik ematen zuten euskaraz.

  • Joxe Antonio Huici Dotrina bakarrik euskaraz

    Joxe Antonio Huizi Bereziartu (1937) Andoain

    Etxean euskaraz hitz egiten zuen gurasoekin. Eskolan, dotrina bakarrik ematen zuten euskaraz. Eskola denboran, zaila egin zitzaion erdara ikastea.

  • Gema Sistiaga Bergarako UNED-en ikastolako irakasle titulua ateratzen III

    Gema Sistiaga Agirregomezkorta (1953) Pasaia

    Ikastolako irakasle-titulua ateratzen ibili zenean, Gema ama zen. Hala ere, oso motibatuta zeuden eta gai izan ziren aurrera eramateko. Bergaran, Maria Lagundiaren komentuan lo egiten zuten eta elkarte gastronomikoetan afaria prestatzen zieten. Hiru urtean atera zuten titulua.

  • Gema Sistiaga Pasaia-Lezo lizeoko lehenengo irakasleak

    Gema Sistiaga Agirregomezkorta (1953) Pasaia

    Pasaia-Lezo lizeoko lehenengo irakasle guztiak gazteak ziren eta gaur egun erretiratuak daude: Emi Mujika, Agustin Migeltorena, Jon Alvarez, Xabier Portugal, Gema Sistiaga... Markos Sistiaga idazkaritzan zegoen.

  • Angel Ugarteburu Guardia Zibilaren bisitak ikastolan

    Angel Ugarteburu Meabebasterretxea (1942) Berriatua

    Guardia zibilaren bisitak Eibarko ikastolako lokaletara. Kuartela, Zezenbideko lokalaren parean zegoen. Behin Urkiko lokaletan agertu zen guardia zibila.

  • Gema Sistiaga Donibaneko lehenengo ikastola

    Gema Sistiaga Agirregomezkorta (1953) Pasaia

    60ko hamarkadan, ikastolaren mugimendua hasi zen Donibanen, Bonantza elizaren lokal batean. Rosarito Folgado izan zen lehenengo irakaslea. Gemaren anaia txikia ez zuten bertan matrikulatu, oraindik ezjakintasun handia zegoelako.

  • Gema Sistiaga Donibaneko ikastolako lehenengo irakasleetako bat

    Gema Sistiaga Agirregomezkorta (1953) Pasaia

    Ikastolaren lehenengo lokala ireki eta gero, "Aterpea" lokalean klaseak ematen hasi zen Lurdes Sistiaga irakaslea. Itsasmendi elkarteko kideek ere, proiektuan lagundu nahi zutenez, lokal bat erosi zuten eta goiko aldean ikastolako gela berriak sortu zituzten eta bertan hasi zen Gema lanean irakasle bezala, 1972-1973 ikasturtean. 20 ikasle zituen, baina hurrengo urtean 40 izan ziren.

  • Gema Sistiaga Oreretako ikastolan, irakasle izateko formatzen

    Gema Sistiaga Agirregomezkorta (1953) Pasaia

    Donibaneko ikastolan irakasle bezala hasi zenean, Gemak ez zuen titulurik. Ez zioten ordaintzen, baina mesedez formatzeko eskatu zioten eta bi hilabetez egon zen Oreretako ikastolan ikasten. Kaputxinoek komentuak gela batzuk utzi zituen ikastoletako irakasleak formatzeko.

  • Gema Sistiaga Elbira Zipitriaren metodologia

    Gema Sistiaga Agirregomezkorta (1953) Pasaia

    Elbira Zipitriaren metodologia ikasi zuten lehenego ikastolako irakasleek.

  • Gema Sistiaga Gau eskolak eta euskararen alfabetizazioa

    Gema Sistiaga Agirregomezkorta (1953) Pasaia

    Ikastolan klaseak emateko materialak, irakasleek prestatzen zituzten eta beraien artean partekatzen zituzten. Ikastolan irakasle izateko eskatu zioten euskaraz zekielako, baina Gema ez zegoen alfabetatuta eta Oñatibiaren liburuxkak erabili zituen horretarako. Pixkanaka-pixkanaka joan zen euskara batuan alfabetatzen, gero klaseak eman ahal izateko.

  • Gema Sistiaga Ikuskatzailearen aurrean, tituludun irakasleak bakarrik

    Gema Sistiaga Agirregomezkorta (1953) Pasaia

    Gau eskolan euskara batuan alfabetatzen zenbiltzanak, ikastolan irakasle-laguntzaile bezala hasi ziren lanean. Ezin ziren irakasleak izan, ez zutelako titulorik. Ikuskatzailea joaten zenean, tituludun irakasleak ateratzen ziren harekin hitz egitera. Behin, ikuskatzaile batekin gertatu zitzaiona kontatzen du.

  • Gema Sistiaga Rosarito Folgado, Donibaneko ikastolako lehenengo irakaslea

    Gema Sistiaga Agirregomezkorta (1953) Pasaia

    Ikastolako lehenengo irakaslea Rosarito Folgado izan zen, karabinero edo mugazain baten alaba. Lourdes Sistiaga eta Miren Etxezarreta izan ziren hurrengo irakasleak.

  • Gema Sistiaga Pasaia-Lezoko ikastolaren sorrera

    Gema Sistiaga Agirregomezkorta (1953) Pasaia

    Pasai Donibanen, Antxon, San Pedron eta Trintxerpen bazeuden ikastolako gelak, eta momentu batean, Lezoko gelekin batera, ikastola sortu zuten. Herri-ekimen bat bihurtu zen eta herriak asko inplikatu ziren ikastolaren sorreran eta antolakuntzan. Ikastolako ikasleen gurasoak asko inplikatzen ziren, adibidez irteeretan, tailerretan...

  • Gema Sistiaga Pasai Antxo eta San Pedroko ikastoletako lehenengo irakasleak

    Gema Sistiaga Agirregomezkorta (1953) Pasaia

    Pasai Antxoko ikastolako lehenengo irakasleak, Kontxita Beitia eta Nekane Azurmendi izan ziren. Lehenengo etxebizitzetan ematen zituzten klaseak. Kontxita Beitiak, Elbira Zipitriaren metodologia erabiltzen zuen. Pasai San Pedron, Pilartxo Arratibel izan zen ikastolaren aitzindaria eta lehenengo irakaslea. Pasaiako ikastolak sortuta, bilerak egin zituzten denen artean eta ikastola amankomun bat sortzea erabaki zuten, Lezorekin batera.

  • Gema Sistiaga Donibaneko ikastolako lokal ezberdinak

    Gema Sistiaga Agirregomezkorta (1953) Pasaia

    Donibaneko hasierako ikastolan, hainbat tokitan eman ditu klaseak Gemak: Itsasmendiko lokalean, elizako gela batzuetan eta Lurdes Txiki kaleko bi sototan. Haur-hezkuntzan zortzi urte eman zituen, baina ikasleen hastapena ikusi nahi zuenez, lizeo berrira pasatu zen irakastera. Oso etapa polita dela kontatzen du.

  • Gema Sistiaga Pasaia-Lezo lizeoaren kokapena

    Gema Sistiaga Agirregomezkorta (1953) Pasaia

    Pasaia-Lezo Lizeoaren proiektua gauzatzeko eta eraikina egiteko, espazio asko behar zen eta Donibaneko Gaztelutxo ingurua proposatu zen horretarako. Aurrekontu asko behar izan zuten ikastola eraikitzeko eta festetan eta bestelakoetan, irakasleak, gurasoak eta laguntzaileak, tabernak jartzen zituzten, ogitartekoak saldu...

  • Gema Sistiaga Bergarako UNED-en ikastolako irakasle titulua ateratzen I

    Gema Sistiaga Agirregomezkorta (1953) Pasaia

    Pasaia-Lezoko lizeoa sortu zenean, maila bakoitzeko gela bat zegoen (gaur egun, 4 gela daude). Irakasle asko zeuden titulu gabe eta orduan, ikasketak burutzeko proiektu bat atera zen. Eskoriatzako irakasle-eskolan zegoen Fernando Etxeberria izan zen proiektuaren sortzailea, eta helburua, ikastolako irakasleek titulua lortzeko magisteritzako ikasketa batzuk sortzea izan zen. Klaseak, Bergarako UNED-en jasotzen zituzten.

  • Gema Sistiaga Bergarako UNED-en ikastolako irakasle titulua ateratzen II

    Gema Sistiaga Agirregomezkorta (1953) Pasaia

    Ikastolako irakasleentzat magisteritzako titulua ateratzeko, Gemak 25 urtetik gorakoentzako unibertsitaterako sarrerako azterketa egin behar izan zuen. Magisteritzako klaseak asteburuan eta udako oporretan izaten ziren, Bergarako UNED-en.