1931-1936: II. Errepublika

  • Gaspar Alvarez Lucio Lan-baldintzak Errepublika garaian

    Gaspar Alvarez Lucio (1918) Eibar

    16 urterekin UGT sindikatuko kide zen. Lan-baldintzak asko hobetu ziren Errepublika garaian: 7 opor egun, asteko 44 lanordu, etab. Andrazkoen botoa emateko eskubidea ere Errepublika garaian lortu zen.

  • Gaspar Alvarez Lucio Errepublika garaia

    Gaspar Alvarez Lucio (1918) Eibar

    1931ko Errepublikan Gaspar gaztea zen eta ez zuen desberdintasun handirik sumatu hasieran. Aurrerago lege berri eta aldaketa gehiago ikusi ziren. 1934ko Errepublikan kartzelan egon zen; kartzelatzearen zergatiak eta bizi izandakoa kontatzen ditu.

  • Gaspar Alvarez Lucio Kartzelan konforme

    Gaspar Alvarez Lucio (1918) Eibar

    Kartzelan egon zenean gipuzkoarrekin egon zen. Eibartar asko zeuden beraiekin. Kartzelan ongi jaten zuela eta gustura egoten zela kontatzen du Gasparrek.

  • Juana Zugasti Bilbao Aldatze Ikastetxea Errepublika garaian

    Juana Zugasti Bilbao (1923) Eibar

    Errepublika ezarri aurretik, nolako uniformea erabiltzen zuten Aldatzen. Errepublikarekin batera, mojak seglar janzten hasi ziren eta umeak ere kaleko erropekin joaten ziren. Gerra ostean, umeek berriz jantzi zuten uniformea eta mojek abitua. Gerra ondorengo urteetan uniformea zelakoa zen: modernoagoa...

  • Mercedes Telleria 1931ko Errepublikako kanta ezaguna

    Mercedes Telleria Izaguirre (1913) Eibar

    1931ko Errepublikako “Floriente primavera” kanta abesten du eta bertan esaten denaren inguruan hitz egiten du.

  • Mercedes Telleria 1934ko urriko iraultza; "Toque de queda"

    Mercedes Telleria Izaguirre (1913) Eibar

    1934ko urriko iraultza. Toribio Etxebarria bandera zuriarekin pasa zenean kalera irteten zirela kontatzen du Mercedesek. Asaltoko tropak. Hilabetetan zehar "Toque de queda" egon zen.

  • Mercedes Telleria 1934ko urriko iraultza; diru-batzeak presoentzat

    Mercedes Telleria Izaguirre (1913) Eibar

    1934ko urriko iraultza. Gazte asko kartzelara eraman zituzten. Diru-batzeak egin izan omen ziren herrian presoentzat.

  • Mercedes Telleria Errepublika garaiko kantak; Untzaga toponimoa

    Mercedes Telleria Izaguirre (1913) Eibar

    Errepublika garaiko kantak: "Floreciente primavera del año 31..."; "República española...". Errepublikaren aldarrikapenaren inguruko oroitzapenak. "Plaza de la República" izena jarri zioten orduan Untzaga plazari (aurretik plaza de Alfonso XIII zeukan). Untzaga toponimoaren jatorria.

  • 1128 Errepublikaren aldarrikapena Eibarren

    Faustina Lopez Larrea (1908) Eibar

    Errepublikaren aldarrikapena Eibarren. Goizeko bostetarako kalerik kale berri ona ematen. Arratsaldeko bost eta erdietan jo zuten bandoa Mateo Kareagak eta beste hiru lagunek. Astigarraga, bandera kentzen; Pedro "Maria Ospittal", bandoa irakurtzen. Kaleko giroa. "Danak hantxe bueltaka".

  • 1128 1934ko urriko iraultza; asaltokoak tropak

    Faustina Lopez Larrea (1908) Eibar

    1934ko urriko iraultza. Goizean tiroak egon ziren; hildakoak zeintzuk izan ziren. Eurak kalean ibili ziren goizean, baina ez ziren asko enteratu. Egun gogorra. Asaltokoak etorri ziren eta arratsaldeko seietarako denak etxera. Beldurra eragiten zuten. Eibartar asko kartzelan. "Frente Popular"ak irabazi zuenean itzuli ziren etxera. Egun handia izan zen.

  • Aurora Baskaran Errepublika aldarrikatzen

    Aurora Bascaran Martínez (1933) Eibar

    Errepublika aldarrikatu aurreko egunak eta errepublikako ikurrina udaletxeko balkoian jarri zeneko anekdotak kontatzen ditu Aurorak. Herrian zegoen giroaz hitz egiten du batez ere.

  • Aurora Baskaran Errepublika aldarrikatu eta bildurra

    Aurora Bascaran Martínez (1933) Eibar

    Errepublika aldarrikatu ondoren Eibarren bizi izandako egoera kontatzen du Aurorak; beste herrietan aldarrikatu baino zortzi edo hamabi ordu aurretik aldarrikatu baitzen Eibarren.

  • Aurora Baskaran Bascaran aita semeak

    Aurora Bascaran Martínez (1933) Eibar

    Benigno Bascaran "Juventud socialista" eta UGTko kide zen baina ez zuen parte hartze politiko zuzena izan Errepublika aldarrikatu zenean. Aita ordea, udaletxeko zinegotzi eta garai batean alkate bezala ere egon zen. Benigna errekadistare anekdota kontatzen du Aurorak; Bilbora errepublikako ikurrinarekin joan baitzen errepublika Eibarren bakarrik aldarrikatuta zegoenean.

  • Aurora Baskaran Errepublika garaiko aldaketak

    Aurora Bascaran Martínez (1933) Eibar

    Eskoletan aldaketak egitea izan zen alderdi garrantzitsuenetariko bat errepublika aldarrikatu zenean, baina egoera politikoa oso desegonkorra izan zen. 34ko iraultzan parte hartu zuen Auroraren aitak, ondorioz, Benigno Bascaran kartzelaratu egin zuten.

  • Aurora Baskaran 34ko atxilotuen ongi etorria

    Aurora Bascaran Martínez (1933) Concepción Martínez Fuldain (1908) Eibar

    Concepcionek errepublikaren inguruko oroitzapen handirik ez du, Bilbon neskame lanetan ere aritu izan zen gaztetan eta agian Bilbon zegoen garai horretan. Hala ere, 34ko iraultzan Eibarren zegoen eta senarra kartzelan egon zen bertan parte-hartu zuelako. Concepcion eta Aurora ongi etorria egitera joan ziren Azitainera.

  • Salvador Marzana Agustin Zuloagaren omenezko ekitaldia eta Errepublika aldarrikapenaren urteurrenak banaketa eragin zuen

    Salvador Marzana Amuategui (1918) Eibar

    1932. urtean, Musika Bandako zuzendari zen Agustin Zuloaga hil zen. Errepublikaren aldarrikapenaren urteurrenetik oso hurbil zeudenez, Zuloagaren omenezko kontzertuan uniformerik gabe jo zutela kontatzen du. Ospakizunak burutu edo bertan behera uztea erabaki beharrak, bandako kideen arteko desadostasuna ekarri zuen.

  • Salvador Marzana 1934. urteko matxinada

    Salvador Marzana Amuategui (1918) Eibar

    Salvadorren ustez, 1934. urteko altxamenduak ez zuen eraginik izan koordinazio txarragatik. Altxamenduaren zergatiaz eta aurreko egunetako prestaketei buruz dihardu. Nahiz eta jende askorentzat ezezaguna izan, Salvadorren iritziz, Toribio Etxebarria izan zen altxamenduaren eragile nagusietako bat.

  • Salvador Marzana Errepublika aldarrikatu aurreko hauteskunde gaua

    Salvador Marzana Amuategui (1918) Eibar

    Errepublika aldarrikatu aurreko hauteskunde gauean, apirilaren 12an, jaia antolatu zen Astelena pilotalekuan. Romeral Musika Bandarekin jotzen jardun zuen Salvadorrek. Hurrengo eguneko Errepublikaren aldarrikapenean Eibartarrak lehenak izateari buruzko komentarioak.

  • Salvador Marzana Salvadorrek zintzilikatu zuen Alcalá-Zamoraren koadroa eskolan

    Salvador Marzana Amuategui (1918) Eibar

    Eskolako oroitzapenak. Maisu-maistra desberdinei buruzko aipamenak. Frontoi zaharreko eskolan zegoela aldarrikatu zen Errepublika. Erregearen koadroa kendu eta Alcalá-Zamorarena berak zintzilikatu zuen pozarren.

  • Gonzalo Sarasua II. Errepublikaren aldarrikapena Eibarren

    Gonzalo Sarasua Gorrochategui (1913) Jose Sarasua Gorrochategui (1923) Eibar

    II. Errepublikaren aldarrikapenaren egunean Untzaga plazan zegoen Gonzalo. Apirilak 12ko hauteskundeetako giroa eta aldarrikapenaren eguneko gertakariak ditu hizpide.