Ekonomia gerraostean

  • valentina yeregi Bueltan senarrak lanik ezin bilatu

    Valentina Yeregi Inza (1915) Lasarte-Oria

    Goserik ez zuten pasatu gerran; baina, bueltan, senarrak lanik ezin aurkitu, gorrietakoa eta maingua zelako. Estraperloko patata, bizikletan.

  • valentina yeregi Senarraren ibilerak: arrantzan

    Valentina Yeregi Inza (1915) Lasarte-Oria

    Senarra arrantzan ibiltzen zen aitarekin, gerra aurretik eta ostean. Kiloko bost pezeta ematen zizkioten, Bretxan. Arrebak eramaten zuen arraina. Senarra gorrarena eginda libratu zen behin.

  • Miel Izagirre Errotara ezkutuan joan, eta astoa galdu

    Miel Izagirre Arrue (1929) Urnieta

    Gerraostea garai txarra izan zen. Errotak itxita egoten zirenez, gauez joan behar izaten zuten, ezkutuan, astoa zakuz kargatuta. Behin, halako aldi batean, astoa galdu zuten.

  • Xanti Lasarte Garai batean, taloa nagusi

    Xanti Lasarte Zugasti (1925) Urnieta

    Taloa jaten zuten garaian, ogi gutxi jaten zen. Taloa esnetan sartzen zuten. Ohitu egin ziren taloa jaten. Eskolara joaterako, zer gosaltzen zuten. Lehen, diru gutxi izaten zuten.

  • Angela Garmendia Gose garaia eta estatuaren babes falta

    Angela Garmendia Arrieta (1927) Urnieta

    Berak ez zuen goserik ezagutu, umeegia zelako gose garaian. Angelak 11 hilabete zituela, aitak istripua izan zuen lanean eta hanka moztu zioten. Garai hartan, ez zegoen diru-laguntzarik istripua izanez gero.

  • Juan Aizpurua Kapitainaren laguntzailea presoarekin alde egin

    Juan Aizpurua Otegi (1924) Andoain

    Erratzun soldadutza egiten ari zela neska bat hartu omen zuten preso. Goiz batean, kapitainaren laguntzaileak harekin ospa egin zuela konturatu ziren.

  • Pilar Tolosa Amondarain Olioa, gutxi eta garesti

    Pilar Tolosa Amondarain (1935) Amasa-Villabona

    Errazionamendu garaian, olioa urria eta garestia zen. Etxean bizi ziren pertsona kopuruaren arabera hainbeste olio jasotzen zuten. Olio asko zuten familiek, saldu egiten zuten. Zerriaren koipea ere erabiltzen zen sukaldean.

  • 1295 Marinelak eskean baserrietan

    Inazio San Migel Sorazu (1927) Mutriku

    Gosete garaiko oroitzapenak. Marinelak eskean ibiltzen ziren baserrietan; itsasora joateko petroliorik ez zuten arrantzaleek. Etxeko giroa: ama 27 urterekin alargundu zen, eta triste egoten omen zen beti.

  • 1295 Bildotsak estraperloan

    Inazio San Migel Sorazu (1927) Mutriku

    Ardiak zituzten baserrian. Amak gazta egiten zuen. Bildots batzuk estraperloan saldu ohi zituzten.

  • pantxi-trevino Gerra osteko ibilerak errotara

    Pantxi Treviño Agiriano (1926) Elorrio

    Laminen konturik ez du entzun Pantxik. Aita sarri joaten zen Zaldibarrera errotara, gerra ostean, debeku garaian.

  • 1614 Gerraosteko gosea

    Joxepa Arrillaga Mendiluze (1922) Donostia

    Bizimodu aldaketa gerra ondoren: gosea. Ogi gutxi zuten. Artua esnearekin egosten zuten, baina artua ere entregatu behar izaten zuten. Patata eta babarruna ere bai. Errotak itxita egon ziren; mailuarekin jotzen zuten artoa. Garirik ez da izan sekula inguruetan.

  • Bernardo Anabitarte Errazionamendu garaiko kontuak

    Bernardo Anabitarte Ezeiza (1937) Donostia

    Altzara joaten ziren errotara. Irina. Etxean egiten zuten taloa. Goserik ez zuten pasatu. Errazionamendua. Tabakoa. Ogia.

  • Inaxi Altuna Etxez etxeko saltzaileak eta eskekoak

    Inaxi Altuna Etxeberria (1941) Donostia

    Etxez etxe ibiltzen ziren kinkileroak. Zinkezko ontziak eta guardasolak konpontzen. "Burutea". Ezti saltzailea. Eskekoak. Arantzazuko fraideak.

  • 1354 Baserriko lanak eta jakiak

    Xabier Zubizarreta Lasagabaster (1944) Aretxabaleta

    Eskolako jolas-orduetako jolasak. Eskola bukatu bezain laster, antxintxika joaten zen bakoitza bere baserriko lanetara. Indabak, barazkiak, esnea, taloa eta morokila eta honelako janariak ziren egunerokoak. Txerrikiak ere izaten zituzten; igandetan garbantzuak jaten zituzten okelarekin. Gose kontuak entzun egin zituen, baina berak ez zuen halakorik ezagutu. Ezta errazionamendurik ere.

  • 1582 Gose garaia

    Miren Iparragirre Alkorta (1934) Joxepa Iparragirre Izagirre (1934) Donostia

    Joxepak-eta gose ikaragarria pasatu zuten, Mirenek-eta ez hainbestekoa. Pikuekin ogia egiten zuten, turroi antzekoa. Sardina zaharrak, erdibana, meriendatzeko. Txokolatea ere, ontzaren erdia. Esnegainak jaso, eta ogian jarri. Gabon egunean, arrautza patata frijituekin. Ez zegoen gaurko aukerarik. Bederatzi-hamar ziren mahaian, Joxeparen etxean, eta ogi xerrak pixkanaka jaten zituzten, pastela bezala. Bakoitzak bere platera zuen.

  • gregorio berrotaran Baserriko ekonomia nolakoa zen

    Gregorio Berrotaran Etxeberria (1945) Hondarribia

    Bera umea zeneko giroa eta ehun urte lehenagokoa antzekoak ziren. Kontrabandoa. Baserriko ekonomia nolakoa zen; auto-ekoizpena, ahalik eta gutxien erosteko. Gerra ondoko eskasia. Etxeko abereak eta arroketako arrantza. Saltzen noiz hasi ziren. Hiztegia: "blagan".

  • Valentina Ugalde Gerraosteko miseria

    Valentina Ugalde Ugalde (1937) Hernani

    Balentinak ez du gerrako oroitzapenik; bai ordea, ondorengo miseriaz. Errazionamenduan olio modura ematen zuten hura zikinkeria bat zela dio. Eurak baserrian hildako txerriaren koipeaz baliatzen ziren.

  • Maritxu Uria Gerra osteko gose garaian ondo moldatu ziren

    Maritxu Uria Eizagirre (1937) Zarautz

    Gerra ostean etxean ez zuten goserik pasa, ondo moldatzen baitziren janaria lortzeko. Sagarrak, taloa, esnea, ogia... jaten zuten.

  • Maritxu Uria Potajeko zomorroak

    Maritxu Uria Eizagirre (1937) Zarautz

    Umetan ez zuten arazo handirik izan jateko garaian. Potajeari zomorroak sortzen zitzaizkion, baina haiek apartatu eta potajea jan behar izaten zuten.

  • Maritxu Uria Tabakoa azukrearen truke

    Maritxu Uria Eizagirre (1937) Zarautz

    Beraien etxera ekartzen zuten esnea kalitate onekoa izaten zen. Errazionamenduko tabakoa etxean ez zuten behar izaten, eta trukatu egiten zuten azukrea lortzeko.