Ekonomia gerraostean

  • 468 Gerra-ostean kaletarrak baserrira lanera janari truke

    Carmelo Olano Segurola (1930) Ixabel Olano Segurola (1925) Beasain

    Gose urteak. Baserrietara joan eta lanaren truke janaria lortzen zuten kaletar askok.

  • juana-lorono Gerra gogorra, baina goserik ez

    Juana Loroño Beaskoetxea (1923) Amorebieta-Etxano

    Gerraostean uzta handia izan zuten, ordura arte, ostera, gutxi. Hala ere, ez zuten goserik pasa. Txarrena etxekoak non zeuden ez jakitea zen. Nazionalak Bilbo hartu zutenean. bere ahizpak etxera bueltatu ziren.

  • juana-lorono Baserriko jeneroa udaletxean entregatu behar

    Juana Loroño Beaskoetxea (1923) Amorebieta-Etxano

    Artoa, garia, patata... entregatu egin behar izaten zuten udaletxean. Bakoitzari 3-4 anega eskatzen zizkieten. Ez zieten begiratzen familia handia bazen edo ez.

  • juana-lorono Errazionamendua eta ogia

    Juana Loroño Beaskoetxea (1923) Amorebieta-Etxano

    Errazionamenduan azukrea, arroza... jasotzen zuten. Auzokoak ei ziren txarrenak, sekula behar egin gabeko alferrak. Labakoa sua, ogia, astean behin egiten zuten. Errazionamenduko ogia ezin zen jan.

  • juana-lorono Errotara gauez, ostenduta

    Juana Loroño Beaskoetxea (1923) Amorebieta-Etxano

    Ogia egiteko, irina behar zuten. Garia edo artoa ehotzea galarazita zegoenez, gauez joan behar izaten zuten errotara, ostenduta. Zeanuriraino joaten ziren. Boroan ez zegoen errotarik, Larrean eta San Pedron, ostera, bai.

  • Eugenio Sagastizabal Txori-habi bila

    Eugenio Sagastizabal Beobide (1928) Arrigorriaga

    Txori-habiak topatzen ibili ohi ziren txikitan eguen arratsaldetan, ez zen eskolarik izaten-eta.

  • Eugenio Sagastizabal Kaletarrak artajorrara tripatruke gose-denboran

    Eugenio Sagastizabal Beobide (1928) Arrigorriaga

    Gerra aurretxoan bost txerri hazi zituzten, baina inork ez zituen erosi gura. Gerra etorri zen eta jendea harrapataka etorri zitzaien txerrikia erosi guran. Artajorrara ere etortzen ziren kaletarrak tripa-truke gose-denboran. Errepublika denboran, ostera, jatekoa ugari zegoen. Txerrikia egosi, beste gauza batzuekin nahastu eta txerriei ematen zitzaien atzera. Etxean asko ziren, eta berehala jaten zuten txerria.

  • Luis Asla Gerraosteko miseria

    Luis Asla Altonaga (1925) Arrieta

    Etxean egindako abarkak larruzkoak ziren, baina negurako bestelakoak behar izaten ziren. Gerraostean miseria asko egon zen, baserrian ez horrenbeste. Eskeko asko aritzen zen baserrietatik.

  • Miren Odriozola Errotako menda entregatu behar

    Miren Odriozola Jaio (1919) Ajangiz

    Baserriko jeneroa herrira entregatu behar izaten zuten, bakoitzak zuena. Errotek ehotzen zutena kartillan apuntatu behar izaten zuten. Apuntatutakoaren menda, ehuneko hamarra, errotariek herrira entregatu behar izaten zuten zen.

  • Miren Odriozola 15 kintal entregatu beharrean hiru

    Miren Odriozola Jaio (1919) Ajangiz

    Gerraostean, baserritarreko etxeko jeneroa entregatu behar izaten zuten herrian. Behin patata pilo bat atera zuten eta 15 kintal (750 kilo) entregatu behar izan zituzten. Baina Mirenek lortu zuen gezurra esanda gutxiago entregatu behar izatea, hiru kintal (150 kilo) baino ez zituzten entregatu behar izan.

  • Teresa eta Mari Paz Gerraosteko gosea I

    Teresa Bengoa Azula (1930) Mari Paz Elorriaga Garitaonandia (1932) Abadiño

    Baserrikoek etxean hartzen zutena jaten zuten, baina gose galanta egon zen gerraostean. Soldaduek beharrak egiten zituzten baserrietan jatekoaren truke.

  • Teresa eta Mari Paz Gerraosteko gosea II

    Teresa Bengoa Azula (1930) Mari Paz Elorriaga Garitaonandia (1932) Abadiño

    Baserritarrek behar egiten zuten jan ahal izateko, baina beste batzuk estraperloan ibiltzen ziren. Eskeko asko zegoen, ezagunak, eta herritarrek ahal zutena ematen zieten.

  • Jose Gastelu-Urrutia Errotak itxita gerraostean

    Jose Gastelu-Urrutia Arabio-Urrutia (1922) Abadiño

    Francoren sasoian, falangistek errotak zabalik izan zituzten eta besteek itxita. Horregatik, jendeak Arratia aldera-eta joan behar izaten zuen astoekin. Gero, garia, patata eta artoa ere entregatu behar izaten zituzten.

  • 459 Etxe-jabeari jeneroa entregatu behar

    Jesusa Sarriegi Aiestaran (1919) Beasain

    Baserria "Duque del Infantado"-ren jabetzakoa zen. Inguruko baserriak. Beasainmendi. Basarte baserriak Markesarenak ziren. Etxe-jabeari eman behar zitzaion errenta (kapoiak...). Gerra ostean garia udaletxera entregatu beharra. Lazkaoko errota. Gerra osteko urteetan gosea.

  • 459 Gerra-osteko egoera gogorra

    Jesusa Sarriegi Aiestaran (1919) Beasain

    Gerra osteko egoera oso gogorra izan zen. Kaletarrak, dirua bai baina janik ez. Soroan lan asko egiten zen.

  • 1168 Gerra-osteko egoera; garia eta artoa entregatu beharra

    Manuel Iraola Goenaga (1926) Bidania-Goiatz

    Gerra-ondorenean ogirik ez zegoen. Baserrian beti izaten zen jateko gehiago, baina gerra-osteko egoera nahiko txarra zen, garia eta artoa entregatu egin behar izaten ziren eta. Kartila batean markatzen zen zenbat kantitate ehotzeko baimena zeukaten eta hortik atzerakoa estraperloan eho behar izaten zuten. Errazionamenduko opilak. Estraperloan ekarritako zaku-irinak 1.000 pezeta balio zituen eta basoan lau zuhaitz handi botatzea 25 pezeta ordaintzen zen.

  • 489 Txirrindularia estraperloan

    Migel Mendiguren Larrea (1932) Beasain

    Pataten inguruko kontuak. Lagun baten anekdota kontatzen du; Nafarroatik patata ekartzen zuen bizikletan. Txirrindulari lasterketetan ere ibiltzen zen.

  • Sabina Arruabarrena Errazionamendu garaia

    Sabina Arruabarrena Oiarzabal (1928) Astigarraga

    Gerra ondorena okerrago izan zen: errazionamenduan 100 gramo azukre, ogi torta gogorrak... Ogi zuririk ez. Boniatoa patataren ordez. Olioaren partez esnegaina babarrunei, eta txerriaren gizena.

  • Sabina Arruabarrena Arropak, besteek emandakoak

    Sabina Arruabarrena Oiarzabal (1928) Astigarraga

    Orain txorakeria asko dagoela dio. Bere jantziak beste batzuek emandakoak ziren. Ama Donostiara joaten zenean tratuarekin, batzuetan arropa ematen zioten, eta etxera poz-pozik. Perkalezko soinekoak. Berokiak, paper fabrikako mantekin eginak; tindatu eta josi.

  • Sabina Arruabarrena Erregeen oparia: laranja eta goxokiak

    Sabina Arruabarrena Oiarzabal (1928) Astigarraga

    Urte zahar gauean ez ziren ateratzen. Urte berriari etorrera, karta jokoan; aspertzean, ohera. Erregeak joaten ziren etxera; oparia: laranja eta goxokiak. Panpinarik sekula ez du ezagutu. Lehengo jostailuak. Kartoizko panpinak izaten ziren.