Gerratik itzulera

  • Frantziska Egiguren Auzokoen arteko tirabirak, gerraren eraginez

    Frantziska Egiguren Bereziartua (1924) Iurreta

    Gerran ihesi ibili ostean jendea etxeetara itzuli zenean, lapur fama zuten auzoan, etxe batetik arropak hartu zituztelako. Arropak bueltan eraman zituzten, baina goizean, ilunpean. Lagun baten estutxearekin gertatutakoa. 12 urte zituen berak orduan.

  • Otzerinjauregitarrak Nikasio Otzerinjauregi: "zapaterue" Arriandira

    Mariluz Otzerinjauregi Iza (1950) Hodei Zenikaonaindia Otzerinjauregi (1980) Jasone Zenikaonaindia Otzerinjauregi (1977) Iurreta

  • Felix Arruti Etxera itzuli eta Aita Juan trabajadoreetan

    Felix Arruti Bikandi (1932) Iurreta

  • Sebastian Erdoiza Berrogei urterekin itzuli

    Sebastian Erdoiza Jaio (1916) Iurreta

  • Begoñe Andone Erdoiza "Matxinenera" itzulera.

    Begoñe Andone Erdoiza Uribarrena (1920) Iurreta

  • Kristina Mardaras Auzokoek etxea berriz erosi behar

    Kristina Mardaras Sedrun (1948) Iurreta

  • Kristina Mardaras Norbere etxean beste inor: izeko Edurneri gertatua

    Kristina Mardaras Sedrun (1948) Iurreta

  • Salome Telleria Itzuleran etxea hustuta

    Salome Telleria Arteaga (1925) Izurtza

    Frankistek dena hartu zutenean, etxera itzuli ziren. Txakurra bidean galdu zuten eta bueltan topatu. Etxea hutsik topatu zuten, dena lapurtu zieten bizilagunek.

  • Karmen Albistegi Etxera itzuli eta etxea okupatuta

    Karmen Albistegi Agirre (1922) Izurtza

  • Bittori Zarrabeitia Patxikonekoak Frantziara joan ziren, eta bueltan, etxea okupatuta

    Bittori Zarrabeitia Lauzirika (1926) Kortezubi

    Patxikoneko baserrikoek txerria hil zuten behin eta beraien izekonera ekarri zuten, baina udaletxean entregatu beharra zegoen. Raimundita izeneko oiloa ere ekarri zuen bere izekok. Hala ere, gerora, Patxikonekoak Frantziara joan ziren, luzaro egon ziren bertan. Frantziatik bueltatu zirenean, etxea okupatuta aurkitu zuten, Errenteria auzoko batek okupatu zuen, bonbardaketan etxe barik gelditutako batek. Etxea libre geratu arte, beraien etxean egon ziren Patxikonekoak.

  • Juan Otxandio Gerratik ihesi gurdiak eta abereak hartuta

    Juan Otxandio () Larrabetzu

    Zazpi urte orduko, artzain joaten zen basora. Gerra hasi zenean, gurdiak hartu eta ihesi joan ziren. Pasarte bat kontatzen du, etxera itzuli zirenekoa. Pinuak botatzen ibiltzen zen Juan trontzarekin, oso gazte zela.

  • valentina yeregi Semearekin Lasartera; senarra kartzelara

    Valentina Yeregi Inza (1915) Lasarte-Oria

    Lasartera joan zen umearekin, baserrira. Paperak egiten, senarrarentzat. Mugara joan ziren bila; semea granoz beteta zegoen. Kontrolak. Senarra Miranda de Ebrora eraman zuten eta gero Madrilera kartzelara. Koinatuaren laguntzaz atera zen.

  • valentina yeregi Bigarren ezkontza, elizaz

    Valentina Yeregi Inza (1915) Lasarte-Oria

    Senarra etxera etorri zenekoa. Ahizpak galdetu ziona. Elizaz ezkondu ziren handik hiru urtera. Ortuellara joan ziren paper bila. Aldatuta zegoen herria; bonbardatutako eskola, taberna itxita...

  • valentina yeregi Michelin lantegian lanean

    Valentina Yeregi Inza (1915) Lasarte-Oria

    Hiru urte Miarritzen. Bueltan, senarra zaindari ibili zen obra batean. Michelin lantegian hasi zen lanean bera, 27 urterekin. Baserritarrak ez ziren lantegira joaten normalean, beti neskame.

  • Andoni Unanue Gerra sasoian etxetik alde eginda; Zarauztik etxera itzulera

    Andoni Unanue Lekuona (1932) Lasarte-Oria

    Gerra sasoian euren bizilagunak denbora luzez egon ziren etxetik alde eginda. Euren etxean ez zen inor sartu eurak Zarautzen egon ziren bitartean. Zarauztik itzultzerakoan, izugarrizko buelta eman behar izan zuten, Orion zubia leherrarazi zutelako.

  • micaela sasiain ormazabal Hiru anaiak gerran ibilitakoak

    Micaela Sasiain Ormazabal (1929) Lasarte-Oria

    Anaia zaharrena Michelingo langilea zelako gerrara joateaz salbu gelditu zen. Beste bi anaiak, ordea, 18 urte bete eta gerrara joan ziren. Haietako bat oso gaixorik itzuli zen gerratik

  • micaela sasiain ormazabal Emakumea eta elizaren indarra

    Micaela Sasiain Ormazabal (1929) Lasarte-Oria

    Elizara Lasartera jaisten ziren. Kongregazioaren eta doktrinaren garrantzia. Micaelaren hiru anai gerrara joan ziren, eta bueltakoan elizara joateari utzi zioten. Konfesatzera joan beharra. Nobioarekin utzi gero, fama txarra.

  • Rafael Ollokiegi Yeregui Aita gerran besamotz

    Rafael Ollokiegi Yeregi (1937) Lasarte-Oria

    Aita gerran besamotza gelditu zen, begia ere galdu zuen. Mirandan preso egon zen hiru hilabetez. Madrilera eraman zuten gero trenez. Erbestetik Lasartera itzulitakoan ez zion inork lanik ematen, desgaitasunagatik eta haren ideia politikoengatik. Osaba pelotariak kontaktu onak zituen eta hari esker irten zen kartzelatik.

  • Rafael Ollokiegi Yeregui Toursetik Hego Euskal Herrira

    Rafael Ollokiegi Yeregi (1937) Lasarte-Oria

    Toursetik Donibane lohitzunera joan zen familia, eta aitak abal bat lortu zuen, Hego Euskal Herrira itzultzeko.

  • Rafael Ollokiegi Yeregui Aitak ezin lana topatu

    Rafael Ollokiegi Yeregi (1937) Lasarte-Oria

    Aitak begi bat falta zuen, eta besamotza zen. Erbestetik itzulitakoan ez zuen lanik topatu. Etxe baten eraikuntzan lanean aritu zen, baina lan txiki batean. Haren desgaitasunak eta errepublikarra izateak lana aurkitzea zaildu zion. Gerrako desgaituen elkartea zegoen.