Gerratik itzulera

  • Daniel Legorburu Gerra bukaera eta etxera

    Daniel Legorburu Uriarte (1914) Amorebieta-Etxano

    Gerra bukatu zenean, Madrilen egon zen soldadu eta handik Asturiasera joan ziren. Uztailaren 4 batean, Santanderrera joan eta zer bazkaldu zuten gogoan du. Balde handi batean garbitu ziren. Bertatik etorri ziren etxera lizentziatuta.

  • Emilio Iturriondobeitia Izeko lapurtzat hartu zuten gerra ostean

    Emilio Iturriondobeitia Larruzea (1924) Amorebieta-Etxano

    Gerratik bueltatu zirenean, izekoren taberna apurtuta topatu zuten. Istilu asko zegoen orduan. Izekok, esaterako, jertse bat aurkitu eta mutiko bati eman zion. Izeko lapurtzat hartu zuten orduan eta beste lapurreta batzuk egotzi zizkioten. Kartzelara eraman zuten eta hiru hilabetean hil zen, disgustuaren disgustuaz.

  • Emilio Iturriondobeitia Gerratik bueltan etxea hutsik

    Emilio Iturriondobeitia Larruzea (1924) Amorebieta-Etxano

    Artzentalesetik bueltatu zirenean, etxean erlojua eta kaxa bat baino ez zuten topatu. Bizimodua hutsetik hasi behar izan zuten. Urrian eskolara hasi zen Emilio, baina hilabete bi baino ez zituen egin.

  • Josebe Ibaibarriaga CNTkoak eta soldaduak etxean

    Josebe Ibaibarriaga Sarrionandia (1936) Mila Ibaibarriaga Sarrionandia (1930) Amorebieta-Etxano

    Gerra garaian etxetik kanpo egon ziren ebakuatuta. CNTkoak egon ziren beraien etxean eta hainbat soldadu egon ziren. etxera bueltatu zirenean ere han jarraitu zuten oraindik.

  • Esturotarrak Baserrira bueltatu zirenean gerrako arrastoak

    Emilio Esturo Altuna (1937) Kontxi Esturo Altuna (1945) Idoia Esturo Lauzirika (1962) Julen Guttadauro Esturo (1998) Amorebieta-Etxano

  • Bixente eta Jose Antonio Agorria Arkotxera itzulera eta gerraostea

    Bixente Agorria Gurtubai (1933) Jose Antonio Agorria Gurtubai () Amorebieta-Etxano

  • Maritere Larruzea Boroara itzulera

    Maria Teresa Larruzea Uriguen (1928) Amorebieta-Etxano

  • Juanita Olariaga Berangotik bueltan aita kartzelara

    Juanita Olariaga Esturo (1928) Amorebieta-Etxano

  • Florencio Ugalde Zallatik etxera oinez itzuli

    Florencio Ugalde Agirre (1929) Amorebieta-Etxano

  • Zubero anai-arrebak Zamudiora ebakuatuta, itzulera eta "Larrako bitxiak"

    Elena Zubero Ormaetxe () Esther Zubero Ormaetxe () Kepa Zubero Ormaetxe () Amorebieta-Etxano

  • inaki-arregi Izebei ilea "zerora" moztu zietenekoa

    Iñaki Arregi Moraza (1927) Andoain

    Gerra garaian, Oriora joan ziren egoera pixka bat lasaitu arte. Itzuli zirenean, etxea prezintatuta aurkitu zuten. Komandantziara joan behar zutela esan zieten eta halaxe joan ziren bere bi izeba. Han ilea "zerora" moztu zieten, abertzaleak izatearren. Gero txapela jantzita ibiltzen ziren. Izebetako bat oso ausarta omen zen eta behin erreketeekin joan zen kotxean Donostiara autostop eginda.

  • Xalbadora Roldan Mantila, mezarako

    Xalbadora Roldan Iturrioz (1922) Andoain

    Bata erabiltzen zuten kalerako. Mezarako, iganderako soinekoa. Beti izan da apaina. Gona motzik ez zen erabiltzen. Klasikoa zen bera. Mantila, mezarako; gerra ostean kendu zuten. Galtzerdi gabe ere ezin zen joan mezara.

  • Xalbadora Roldan Gerra ondoren industria indartu egin zen; inmigrazioa

    Xalbadora Roldan Iturrioz (1922) Andoain

    Gerra ondoren lana sortu zen lantegietan: inmigrazioa. Gerra garaiko industria: bonba fabrika, Laborde... Dirua egin zuten batzuek eta etxea erosi zuten. Lehen ez zegoen erosteko ohiturarik: gehienak maizterrak ziren.

  • Delia Huici Bueltan, altzaririk ez: errekisatuta

    Delia Huizi Zuñiga (1928) Andoain

    Irunera eta handik Donostiara. Handik tranbian, aitonaren etxera: Karrikara. Altzariak kendu egin zizkieten; bizilagunak hainbat gauza gorde zizkien. Harreman ona zuten bizilagunarekin. Donostiako osabak errenta ordaintzen jarraitu zuen urtebetean, baina etxean beste familia bat sartu zuten nagusiek.

  • Delia Huici Bueltan, eskolara berriro; doktrina

    Delia Huizi Zuñiga (1928) Andoain

    Gerra ondoko urteak. Ondo hartu zituzten. Osabaren etxera joaten zen lotara. Eskolan hasi zen berriro. Jaunartzea ezin egin, doktrina ez zekielako. 11 urterekin egin zuen, 10ekin egin ordez. Doktrina etxean ere ikasten zuten batzuek; arrosarioa, gauero.

  • Ramon Huici Andoaina itzuli eta etxea hustuta topatu

    Ramon Huizi Zuñiga (1931) Andoain

    Gerra garaian batetik bestera ibili ziren, eta hizkuntzekin nahasketa handia izan zuen. 8 urte zituela itzuli ziren Andoaina; aitonarekin bizitzera joan ziren orduan, beraien etxean zegoen dena lapurtu egin baitzieten. Gerora ikusitakoarekin, konturatu ziren bizilagunak izan zirela lapurrak.

  • Juan Bautista Barandiaran Herrira itzulitakoan, panorama gogorra

    Juan Bautista Barandiaran Iturriotz (1928) Andoain

    Gerra bukatutakoan, Frantziatik itzuli ziren eta aitari ez zioten harrera ona egin lehengo lanean; beraien etxea oso hondatuta zegoen, lapurretan ibiliak ziren herriko batzuk.

  • 134 Larru-ontze lantegiak Antzuolan

    Maria Aranguren Alberdi (1922) Antzuola

    Larru-ontze lantegiak Antzuolan. Larruari ematen zitzaion tratamendua. Emakumeak larrutegian hartzen zituzten lan egiteko. Maisu bat etorri zitzaien Gasteiztik, egin behar zuten lana azaltzeko. Lan-baldintzak; soldatak. Gerra Zibila amaitu zenean, poliki-poliki lantegi guztiak itxi zituzten.

  • 596 Gerraosteko egoera; kalean gosea

    Isabel Jauregi Mendizabal (1926) Antzuola

    Familia kontuak. Senide asko etxe bakoitzean; bai baserri inguruan eta baita kalean ere. Gerraostean kaleko jendea baserrira joaten zen lanera "tripa-truke".

  • 1337 Goian jaio eta behean lan

    Begoña Olabarria Zabalo (1928) Antzuola

    Ahizpa denak egin zuten tabernan lan, baina Begoñak bakarrik jarraitu zuen amaren ogibidearekin. Anai-arreba denak logela berberean jaio ziren. Ondarre taberna ospetsua izan zen, eta Begoñaren ama oso maitea Antzuolan.