Ekonomia gerraostean

  • Pedro Arrue Aizpurua Garia azaroan

    Pedro Arrue Aizpurua (1927) Albiztur

    Artoak eta babarrunak egon ziren lurrean bertan landatzen zuten garia. Honek lan gutxiago ematen zuen. Garia nola jasotzen zuten azaltzen du Pedrok.

  • Pedro Arrue Aizpurua Patata, erremolatxa eta arbia

    Pedro Arrue Aizpurua (1927) Albiztur

    Soroan patata, erremolatxa eta arbia ere bazuten. Arbia nola ereiten zuten azaltzen du Pedrok pasarte honetan.

  • Pedro Arrue Aizpurua Arbia nola atera

    Pedro Arrue Aizpurua (1927) Albiztur

    Elurra egiten zuenean arbia lurretik nola ateratzen zuten kontatzen du Pedrok pasarte honetan.

  • Pedro Arrue Aizpurua Egunero babarrunak bazkaltzeko

    Pedro Arrue Aizpurua (1927) Albiztur

    Letxuga, tipula, bainak... zituzten baratzean. Letxugari azukrea botatzen zioten jateko garaian. Egunerokotasunean, esnea, taloa, urdaia... gosaltzen zituzten. Babarrunak jaten zituzten bazkaltzeko, aza eta urdailarekin.

  • Pedro Arrue Aizpurua Baserrian bizitzea abantaila bat zen

    Pedro Arrue Aizpurua (1927) Albiztur

    Goserik ez pasatzeko, baserrian bizitzea abantaila bat izaten zen garai haietan. Horregatik, zenbait kaletarrek lurrak erosi eta patatak erein zituzten, jatekoa izan zezaten.

  • Pedro Arrue Aizpurua Gerra ostean jendea eskean

    Pedro Arrue Aizpurua (1927) Albiztur

    Eskean ibiltzen ziren zenbait janari eskean, askotan ijitoak izaten ziren. Ijito batzuk, ordea, euskaldunak izaten ziren.

  • Gerraostean, irinaren debekua

    Asuncion Razkin Imaz (1926) Etxarri Aranatz

    Gerra ondorengo garaia oso gogorra izan zen. Nekazariak ez zirenek okerrago pasa zuten. Irinik gabe egon ziren, debekatuta zegoen irina izatea, eta inguruko errotak itxi zituzten. Ataungo errotara joaten ziren irin bila estraperloan. Bidean guardia zibila egoten zen.

  • Errazionamendua

    Asuncion Razkin Imaz (1926) Etxarri Aranatz

    Errazionamendu garaian janaria okindegietan banatzen zuten. Ilara handiak egiten ziren argitzerako. Kartila batzuk zituzten eta bertan apuntatzen zuten. Azukrea, arrautzak, olioa... ematen zituzten.

  • Asun Anguera Illarramendi Gerraostean Eibarrera itzulera

    Asun Anguera Illarramendi (1928) Eibar

    Gerraostean Eibarrera iritsi zenean Asunek bizi izandakoa kontatzen du. Izebaren etxera joan behar izan ziren beraien etxea sutan zegoelako.

  • Asun Anguera Illarramendi Gerraostean urte txarrenak

    Asun Anguera Illarramendi (1928) Jose Sarasua Gorrochategui (1923) Eibar

    Gerra bukatu zenean bizi izandako gose eta momentu txarrak gogoratzen dituzte. Gerra bukatu arren normaltasunera itzultzeko urte gehiago pasa behar izan ziren. Asun jateko lapurretak eta fabrika martxan jartzeko Jose makinen bila ibili behar izan ziren. Gosea zutenez edozer jaten zutela azaltzen dute.

  • Gariaren kontrola

    Juan Flores Galarza (1926) Etxarri Aranatz

    Talo asko jaten zuten. Garai hartan garia kontrolaturik zegoen, eta kendu egiten zieten.

  • Gerra garaiko kontuak I

    Antonia Mendiola Larrañaga (1921) Etxarri Aranatz

    Gerra ondoren urtero garia, artoa, babarrunak... kentzen zizkieten. Ez zieten uzten Gipuzkoara pasatzen. 10etan korneta jotzen zuten, eta ezin ziren etxetik atera. Soldaduak etxeetan egoten ziren lotan.

  • Estraperloa

    Antonia Mendiola Larrañaga (1921) Etxarri Aranatz

    Estraperloan guardia zibilek Arbizuko gizon bat hil zuten.

  • Errazionamendua

    Antonia Mendiola Larrañaga (1921) Etxarri Aranatz

    Errazionamenduan nahi zutenei gehiago ematen zieten. Beraiei kendu bai, baina eman gutxi egiten zieten nahiko ezkerrekoak zirelako.

  • Jesus Amado Larraza Kontrabandoa eta estraperloa

    Jesus Amado Larraza Lizarraga (1918) Etxarri Aranatz

    Kontrabando eta estraperloa izaten ziren. Ehun kiloko zazpi zaku irin ekartzen berari gertatutako pasadizoa kontatzen du. Zaldia eta gurdiarekin zihoala lokartu eta zaldia, ezagutzen zuen lasterbidetik sartu eta gurdia irauli. Lasterka idiekin zakuak biltzera joan behar izan ziren. Noiznahi ibiltzen omen zen irina garraio. Amado bertan ibiltzen zen, Riazuko errotariarentzat, Goñiko basoan lanean ari zirenentzat, ez zuen Gipuzkoa aldera jotzen.

  • Jesus Amado Larraza Errazionamendua

    Jesus Amado Larraza Lizarraga (1918) Etxarri Aranatz

    Produktu asko errazionatuta zeuden. Ematen zutena eta ematen zuten kantitatean hartu behar zen. Errazionamendua dendetan hartzen zen.

  • Gerraostea: gosea

    Felix Igoa Garziandia (1916) Etxarri Aranatz

    Gero, gosea etorri zen. Askoz okerragoa. 1942an jende asko hil zen gosez. Uzta minimoa zegoen dirua jaso nahi bazen, bestela kendu egiten zitzaien.

  • Kontrabandoan

    Esther Mañeru Igoa (1929) Etxarri Aranatz

    Ricardito herriko mutil zahar bat zen, eta kontrabandoan ibiltzen zen. Jendea Cacerestik etortzen zen babarrun bila. Faja moduko bat izaten zuten, eta bertan gordetzen zituzten babarrunak.

  • Gerraostea II

    Esther Mañeru Igoa (1929) Etxarri Aranatz

    Gerra ondoren, azukre beltza eta olioa oso garesti zeuden.

  • Manuel Razkin Estraperloa

    Manuel Razkin Flores (1926) Arbizu

    Estraperloko kontuez hitz egiten du: kontrabandoa bizikletan egiten zen.