Ekonomia gerraostean

  • Jose Mari Kruzeta Imperial lantegieraren gainbehera

    Jose Mari Cruceta Alberdi (1930) Eibar

    Patria idazteko makinak egiten zituen Imperial lantegia itxi zutenekoa, salmenta sarerik ez zuela eta.

  • Jose Mari Kruzeta Razionamentua; estraperloa

    Jose Mari Cruceta Alberdi (1930) Eibar

    Gerra ostean razionamentua, ia 1948rarte. Gosea. Estraperloa. Trenez ekartzen zituzten hainbat produktu, eta Olerriaga inguruan trenetik kanpo botatzen zituzten.

  • Jose Mari Kruzeta Gosea, razionamentua

    Jose Mari Cruceta Alberdi (1930) Eibar

    Gerra osteko egoera. Gosea eta razionamentua.

  • Jose Mari Kruzeta Gosea eta razionamentua gerra ostean

    Jose Mari Cruceta Alberdi (1930) Eibar

    Inguruko herrietatik baserritarrak Eibarko merkatu plazara etortzen zirenean kontrol handia izaten zuten. Delegación de Abastos.

  • Jose Mari Kruzeta Sagar-lapurretan Matxaria inguruan

    Jose Mari Cruceta Alberdi (1930) Eibar

    Sagar-lapurretan kaletik gertu zeuden baserrietara joaten ziren, Matxaria ingurura. Gaztaina-batzea.

  • Jose Mari Kruzeta Konpresoreen sorrera, Eibarren

    Jose Mari Cruceta Alberdi (1930) Eibar

    Konpresoreak Eibarren sortu omen ziren. Miguel Carrerasek sortakoa. ABC. Samur. Puska.

  • Jose Mari Kruzeta Indibidualismoa Eibarren

    Jose Mari Cruceta Alberdi (1930) Eibar

    Gerra bukatutakoan, demokrazia blokeaturik zegoenez, tailer asko sortu ziren Eibarren. Indibidualistak izan omen dira eibartarrak industrian, eta horregatik ez omen zitzaion Armeria eskolari lagundu.

  • Jose Mari Kruzeta Industria dibertsifikatu

    Jose Mari Cruceta Alberdi (1930) Eibar

    Alfak bezala, beste zenbait lantegik ere arrakasta izan zuten. Torloju lantegiak ere bazeuden. Berri Industriak. Eibarko industriaren dibertsifikazioa. Bizikletak, armak eta josteko makinak.

  • Jose Mari Kruzeta Bizikleten osagarriak Eibartik kanpo

    Jose Mari Cruceta Alberdi (1930) Eibar

    Bizikletak eibarren, baina osagarriak Eibartik kanpo egiten ziren, edo bestela erosi. Torlojugintza ere asko zabaldu zen, tailer txikiek tailer handientzat lan egiten baitzuten.

  • Jose Mari Kruzeta Tailer indartsuak Eibarren

    Jose Mari Cruceta Alberdi (1930) Eibar

    Lorenzo Zabalak egin zituen lehenengo motorrak. Kaskoak eta Laster konpasak. Star eta Victor Sarasketa.

  • Jose Mari Kruzeta Laguntzarik gabe, industriarik ez

    Jose Mari Cruceta Alberdi (1930) Eibar

    Banku aldetik eta makinaria aldetik emandako maileguei esker sortu zen Eibarko industria eta garapena. Konfiantzazko tratua baitzen nagusi.

  • 300 Eskolarik ez gerra denboran

    Lucio Urzelai Gantxegi (1922) Bergara

    Luziok Elementalean ikasten zuen orduan; baina, gerragatik, eskolara joateari laga behar izan zioten. Etxeko dendatik banatzen zituzten errazionamenduko gauzak. Osintxura ezkondu zen Luzio.

  • lucia farras Miseria handia, gerra ostean batez ere

    Lucia Farras Laskurain (1926) Bergara

    Miseria handia egon zen gerra ostean. Gasteizen, ikastetxean zegoela, goizeko lehenengo orduan jaten zuen ematen zieten ogia. Gerra denboran, Cabezón de la Salen Euzko Jaurlaritzaren errazionamendua hartzen zuten eta ez zuten goserik pasatu. Esnea eta arroza ere izaten zuten.

  • Fernantxo Behar handiko garaietan, katua asko jaten zen

    Fernantxo Intxaurrandieta Aizpurua (1947) Lezo

    Jaizkibeleko destakamendura joandakoak ezagutu zituen, laranja azalak ere jateko prest, bera katua jandakoa da eta untxia bezalakoa dela dio.

  • Axun Oiartzabal Gerra ondorengo urte gogorrenak ez zituen ezagutu

    Axun Oiartzabal Sagarzazu (1946) Lezo

    Amak baserritik ekartzen zituenei esker goserik ez zuen pasa. Anai-arreba zaharragoek, ordea, okerrago pasa zuten.

  • Arnaldo Bolunburu Gerra ondorengo urteak: gosea; estraperloa

    Arnaldo Bolumburu Inza (1933) Eibar

    Gerra ondorengo urteak. Gosea. 1942-1943an hasi zen egoera hobetzen. Ordura arte estraperloa. Olioa zenbat ordaindu behar izaten zen. Amandrearekin Gasteizera joaten zen batzuetan, eta handik patatak ekartzen zituzten. Irina hartzera Bergarara joaten ziren; nola ekartzen zuten. Fideorik ere ez zen egoten.

  • Arnaldo Bolunburu Baserrira joaten ziren jatera gose garaian

    Arnaldo Bolumburu Inza (1933) Eibar

    Amona baten lehengusinak baserria zuen Mekolalden. Hamabost egunean behin bertara joaten ziren jatera. Baba gorriak urdaiarekin, txorizoa, baserriko ogia... lehertu arte jaten zuten. Baserritarrek artoa, irina, eta abar entregatu egin behar izaten zituzten, baina betiere zatiren bat gordetzen zuten. Baserrietan ere estraperloa egiten zen. Baserrietakoek ez zuten goserik pasa, baina kalekoek bai.

  • Arnaldo Bolunburu Gerraostea: estraperloa; errazionamendua; salbokonduktoa

    Arnaldo Bolumburu Inza (1933) Eibar

    Gerra ondorengo urteak. Errazionamendua. Olioa, tabakoa, eta abar erosteko kartilla bat egoten zen. Kartillak seilu antzekoak zituen eta dendariak erosi ahala kentzen zituen. Seiluak amaitzen zirenean beste kartilla bat behar izaten zen eta haren zain egon behar. Salbokonduktoa. "Gerria gogorra da; gerria azkena da". Garbitasun eza; zorriak. Etxeak, tabernak errekisatuta. "Zinera juan eta Cara al Sol kantau bihar lehelengo!". Elizara ilaran joaten ziren igandeetan, bestela ez zegoen notarik.

  • Luis Haranburu Altuna Gerraostean jaiotakoa

    Luis Haranburu Altuna (1947) Alegia

    Errazionamenduaz eta kartillez gogoratzen da. Ekonomia arazoak ere gogoan ditu, baina aitaren ogibidea zela eta (tratularia) denetarik izan zuten etxean. Alegian soldaduen presentziaz gogoratzen da.

  • Cresen Urkidi Errazionamendua eta errotak zarratuta. Doktrina euskaraz eta erdaraz

    Cresen Urkidi Astorkia (1930) Aulesti

    Garia entregatu egin behar izaten zuten eta txahala ere bai soldaduek jateko. Errotak zarratu zituzten eta ama Gernika ondoko Ugerkara joaten zen. Abioiekin-eta beldurtu egiten ziren. Eskolara zazpi urtegaz hasi zen, arbel bat eta entziklopedia bat baino ez zuten ikasteko. Doktrina eskolan erdaraz eta elizan euskaraz ikasten zuten.