Gerran hildakoak eta zauritutakoak

  • Xebastiana Agirre Gerrako zaurituak ikustera

    Xebastiana Agirre Telletxea (1927) Lezo

    Gerrako oroitzapenak: zaurituak ikustera joaten ziren. Gurutze Santuan zegoen enfermeria. Gerrak aldaketa ekarri zuen, baina beraiek beti euskaraz aritu dira kalean.

  • Rita Larrea Gerrako oroitzapenak eta sufrimenduak

    Rita Larrea Lopetegi (1930) Lezo

    Gerra hasi zenean, 6 urte zituen Ritak. Orduko oroitzapen batzuk gogoan ditu. Jende askok etxetik ihes egin zuen gerra hasi zenean. Anaia bat gerran hil zen.

  • Rita Larrea Gerrako ezbeharrak eta beldurrak

    Rita Larrea Lopetegi (1930) Lezo

    Gerra hasieran, jende asko ezkutatu zen Jaizkibelen. Geroago, borrokak izan ziren Miura inguruan. Ama bat eta haren hiru semeak hil zituzten gerran. Bala-soinuak entzuten zituztenean, ezkutatu egiten ziren. Bonbak ere bota zituzten Lezon eta jendea hil zen orduan.

  • Maddi Garmendia Lopetegi Bonbardaketak familiako laguna hil

    Maddi Garmendia Lopetegi (1929) Lezo

    Bonbardaketa batean familiako lagun bat hil zuten, Patxi Arriaga kale-garbitzailea, haren ilobarekin batera.

  • Manuel Olasagasti Aitona bonba batek hil zuen gerran

    Manuel Olasagasti Arriaga (1940) Lezo

    Manuelen aitona zen herriko lurperatzailea, gauzaina (serenoa) eta kale-garbitzailea. Kaleak garbitzeko, gurdia eta zaldia erabiltzen zituen. Gerra garaian, lanean zebilela, bonba batek hil zuen.

  • Juani Urkizu Gerra garaiko kontuak

    Juani Urkizu Arbelaitz (1948) Lezo

    Aita nazionalista zen. Osaba exiliatuta ibili zen gerra garaian. Amak metraila zeukan besoan sartua. Memoria selektiboa dela dio, eta bera ez dela gauza askotaz gogoratzen.

  • Pili Legorburu Baserriaren jabe gerra ostean

    Pili Legorburu Mitxelena (1945) Lezo

    Aitonak erosi zuen baserria gerra ostean, zazpi mila pezeta ingururen truke. Maizter zeuden aurretik. Bere aita eta osaba soldadutzan harrapatu zituen gerrak. Osaba gerra hil zen. Komuna bi etxebizitzentzat izaten zen. Osaba-izebak zituzten bizilagun.

  • Genaro Agirre Andaluzian aurkitu zituzten gorpuak

    Genaro Agirre Mendizabal (1919) Legazpi

    Andaluzian zeudela, gau batean, gorpu pila bat aurkitu zituzten; gau hartan, trintxerak egin zituzten, eta eguna argitzean, gorpu haiek lurperatu egin zituzten. Gorpuak zer egoeratan zeuden azaltzen du.

  • Isabel kerejeta Bi milizianoren gorpuak

    Isabel Kerejeta Garmendia (1916) Legazpi

    Isabelen aitak ez zuen egundo ikusten, baina nazionalek hildako bi milizioanoen gorpuak ikustera joan zen alaba batekin. Gorpuak gurdian kargatu eta Zumarragara eraman omen zituzten alkatearen aginduz.

  • Isabel kerejeta Hildakoa aurkitu bide bazterrean

    Isabel Kerejeta Garmendia (1916) Legazpi

    Gerra denborako kontuak. Tiroteoa zen garaian, aitak argirik ez pizteko esaten zien. Igande goiz batean, Isabelen ahizpa batek, esnea partitzera zihoala, hildako baten gorpua aurki zuen bide bazterrean. Fusilatutako mutila Arrasatekoa zela esan zien bikarioak.

  • Isabel kerejeta Gerran hildako herriko mutilak

    Isabel Kerejeta Garmendia (1916) Legazpi

    Bizkaiko frontean hildako herriko mutil batzuk aipatzen ditu.

  • M Pilar Galparsoro Gerran Legazpi hustu egin zen

    Maria Pilar Galparsoro Andueza (1921) Legazpi

    Gerra garaian, Legazpin ez zen asko nabaritu gerraren eragina. Jende askok ihes egin zuen herritik. Pilarren lehengusu bat hil egin zuten gerran. Patrizioren fabrika langile gabe geratu zen; eta baserrietako mutil gazteei eman zien lana orduan.

  • Maria Josefa Atxega Gerrako oroitzapenak

    Joxepa Atxega Olasagasti (1932) Lizartza

    Gerra garaiko oroitzapenak kontatzen ditu. Erreketeak edo "naparrak" Narbaitzu mendi aldetik Lizartzara nola pasatu ziren gogoratzen du. Osaba bat frontea hil omen zen.

  • Julian Beunza Lau herritar hil gerratean

    Julian Beunza Illarregi (1927) Lantz

    Herria hustu egin zen gerra denboran. Herriko bi mutil hil ziren Bilbo aldean, eta beste bi pertsona ere bai, bat apaiza, Katalunia aldean.

  • Carmen eta Mercedes Lekerika Bi anai gerran hilak

    Mari Karmen Lekerika Libano (1925) Mercedes Lekerika Libano (1928) Leioa

    Nazionalak janari eske etortzen zitzaizkien, erosteko. Bi anai gerran hil zitzaizkion.

  • Luzia Inzunza Koban ezkutatutako gizonak jipoitu, desagerrarazi...

    Luzia Inzunza Arteaga (1925) Mañaria

    Gerra garaian, eguna argitu orduko Urkuluosteko kobara joaten ziren amagaz ezkutatzera. Soldaduak bertara hurreratu eta gizonak ikusiz gero, handik irteteko esaten zieten. Beraiek hiru gizon ikusi zituzten irteten: bat libre utzi zuten; beste bat poltsikoan zituen bala-kartutxoak kenduz jipoitu egin zuten; eta, hirugarrena, Francisco Arroitaonandia, beraiekin eroan zuten eta sekula ez zuten bere berririk izan.

  • Luzia Inzunza Otxandioko hildakoak Mañariko kanposantura

    Luzia Inzunza Arteaga (1925) Mañaria

    Otxandioko bonbardaketaren ostean, hango hildako asko Mañariako kanposantura ekarri zituzten.

  • Luzia Inzunza Isunak eta kartzelaratzeak ohikoak ziren

    Luzia Inzunza Arteaga (1925) Mañaria

    Mañariar bat frontean desagertu zen. Herritarrak kartzelaratzea eta isunak jartzea ohikoa da. Bere amari 50 pezetako isuna jarri zien.

  • Miren Aldekoa Lau urterekin, aita gerran galdu

    Miren Aldekoa Gorospe (1932) Mañaria

    Berak lau urte zituela, aita gerran galdu zuen. Oraintxe jakin du Bilbo ondoko Santo Domingon hil zutela. Ama diru-sarrerarik gabe geratu zen alargundu zenean, eta Agrariako hilerokoa ordaintzeko larri ibiltzen zen batzuetan.

  • Jose Luis Bizkarra Gerran hildakoak

    Jose Luis Bizkarra Etxebarria (1930) Mañaria

    Araba aldetik zetorren frontea eta handik hurbil, mordo bat hil ziren, tartean baita Mañaria bertako herritarren bat ere.