Borroka

  • "Txurrukaneko" tabernan armak ezkutatzen

    Maria Dolores Arrizabalaga Mugerza (1927) Mutriku

    Aita atxilotu zuten, norbaitek "Txurrukaneko" tabernan armak gordetzen zituztela salatu zuelako. Aitaren salaketa eta epaiketako dokumenturik ez dute.

  • Aitaren fusilamendua

    Maria Dolores Arrizabalaga Mugerza (1927) Mutriku

    Aita espetxean inkomunikatuta egon zen. Norbaitek esan zien, horrek hurrengo egunean fusilatuko zutela esan nahi zuela. Aita non eta nola fusilatu zuten. Abadea bertan zen.

  • Udalaren jarrera aitaren fusilamendua eta gero

    Maria Dolores Arrizabalaga Mugerza (1927) Mutriku

    Aita fusilatu eta hurrengo egunean, ama udaletxera joan zen azalpen eske, ez bait zuten epaiketa prestatzeko denborarik izan . Gerora, udaletxeko norbaitek esan zion berriz ezkontzeko.

  • Herriko soldaduek fusilatu zuten aita, ez italiarrek

    Maria Dolores Arrizabalaga Mugerza (1927) Mutriku

    Aita fusilatu eta gero, etxean zituzten soldadu italiarrek etxea utzi zuten, lotsaz. Aita, herriko soldaduek fusilatu zuten. Soldaduak Zabiel inguruan egoten ziren.

  • Tropak herrira sartzen bandera ezberdinekin

    Maria Dolores Arrizabalaga Mugerza (1927) Mutriku

    Mutrikun tropa ezberdinak egon ziren. Errepublikanoak bandera zuriarekin sartzen ziren. Italiarrak harritu egiten ziren "gorrien" etxeetan elementu erlijiosoak zeudela ikustean. Nazionalak Espainiako banderarekin sartzen ziren herrira.

  • Errekisatzeak eta mehatxuak

    Maria Dolores Arrizabalaga Mugerza (1927) Mutriku

    Nahiz eta soldaduak herriak egon, bizitza normala egiten zuten. Herriko nazionalak egiten zituzten errekisatzeak etxeetan. Mehatxuak.

  • Fusilatu eta gero kanposantuan hilobiratu zuten

    Maria Dolores Arrizabalaga Mugerza (1927) Mutriku

    Aita kanposantutik kanpo zegoen sagasti batean fusilatu zuten. Zipriana Lete, Taurina Flores eta medikua joan ziren gorpuaren bila. Garbitu, frantziskotarren abituaz jantzi eta kanposantuan hilobiratu zuten.

  • Don Pepeneko etxea, denen koartela

    Maria Dolores Arrizabalaga Mugerza (1927) Mutriku

    Gerra garaian mutilak eta gizonak falta ziren herrian. Munizioak nora eramaten zituzten. Herrira sartzen ziren soldadu guztiak (karlistak, gorriak, errepublikanoak...) "Don Pepeneko" etxean geratzen ziren.

  • Soldaduak patruilatzen

    Maria Dolores Arrizabalaga Mugerza (1927) Mutriku

    Herrian soldaduak patruilatzen ibiltzen ziren. Ibilbideak.

  • Soldaduen etxolak

    Maria Dolores Arrizabalaga Mugerza (1927) Mutriku

    Gerra garaian baserri ingurua nolakoa zen. Inguruko lantegiak eta etxeak. Soldaduen etxolatik pasatzean, ibiltzeko baimena erakutsi behar zuten.

  • Rosario Arrizabalaga Anaia gerran hil zen, itota

    Rosario Arrizabalaga Esnaola (1924) Mutriku

    Anaietako bat gerran hil zen, itota, Balear Uharteetan.

  • Rosario Arrizabalaga Tropa ezberdinak Mutrikun

    Rosario Arrizabalaga Esnaola (1924) Mutriku

    Nazionalak Mutrikun sartu aurretik, komentuko mojek kanpaiak jo zituzten, errepublikanoek bertan sartu nahi zutelako. Arratsaldean, nazionalak sartu ziren Irisarretik behera. Tropa ezberdinak egon ziren Mutrikun. Astigarraganeko etxean, soldadu nafarrak egon ziren. Erro-ri buruz hitz egiten du.

  • Itziar Andonegi Saturrarango seminarioa, Loiola Batailoiko kuartela

    Itziar Andonegi Sustaeta (1920) Mutriku

    Gerra garaian, anaia Loiola Batailoian zegoen eta Saturrarango seminarioa zen haien kuartela. Behin mendian bi egunez galduta ibili ziren kuartelera ezin itzulita. Batzuk heldu ziren, baina beste batzuek frontearekin topo egin zuten eta preso hartu zituzten.

  • Itziar Andonegi Frontera joan nahi ez

    Itziar Andonegi Sustaeta (1920) Mutriku

    Mutrikun frontea non zegoen. Gudariak. Tropa eta batailoien arteko ezberdintasuna handia zen.

  • Itziar Andonegi Alkoleako kanoia

    Itziar Andonegi Sustaeta (1920) Mutriku

    Alkolean itsasontzia zegoen, kanoiarekin.

  • Itziar Andonegi Balkoitik soldadu italiarrei begira

    Itziar Andonegi Sustaeta (1920) Mutriku

    Soldaduak sartzen zirenean, kanpaiak jotzen ziren. Italiar asko egon ziren Mutrikun. Egunero abesten zuten eta balkoitik begira ibiltzen ziren.

  • Itziar Andonegi Soldadu italiarrekin harreman ona

    Itziar Andonegi Sustaeta (1920) Mutriku

    Mutrikun gizon helduak, emakumeak eta haurrak bakarrik gelditu ziren gerra garaian. Soldadu italiar asko zeuden herrian, baina ez zuten inongo arazorik izan herritarrekin. Goxokiak ematen zizkieten haurrei.

  • Benedikta Olazabal Mutil laguna Bilboko burdinezko gerrikoan eta Galdames itsasontzian

    Benedikta Olazabal Bastida (1921) Mutriku

    Imanol Arrasate, Beneren senar izango zena, Bilboko burdinezko gerrikora bidali zuten. Gero, Galdames itsasontzian egon zen.

  • Benedikta Olazabal Soldadu italiarrek ardo zuria edaten zuten

    Benedikta Olazabal Bastida (1921) Mutriku

    Soldadu italiarrek ardo zuria edaten zuten eta aitak Loidi Zulaika ardoa ekartzen zien.

  • Pepita Larrañaga Errepublikarrak komentuan babes eske

    Pepita Larrañaga Mendizabal (1923) Mutriku

    1936ko irailaren 21ean errepublikanoak agertu ziren Mutrikun. Komentura sartu nahi izan ziren janari eta babes bila eta mojek, beldurrez, kanpaiak jo zituzten.