1931-1936: II. Errepublika

  • Xalbadora Roldan Pospolinetan ibili zen dantzan, gerra aurrean

    Xalbadora Roldan Iturrioz (1922) Andoain

    Pospolinak zer ziren. Batzokian biltzen ziren; Donostiatik Barriola andereñoak joaten ziren dantza erakustera. Ezpata dantzariak ere bazeuden. Martin Lasarte Realeko entrenatzailearen familiaren kontuak.

  • Xalbadora Roldan "Poxpolinak gera" eta "Gora Euzkadi" abestiak

    Xalbadora Roldan Iturrioz (1922) Andoain

    Pospolinen abestia: "Poxpolinak gera". "Gora Euzkadi" abestia ere kantatzen du.

  • Xalbadora Roldan Batzokiko antzezlanak

    Xalbadora Roldan Iturrioz (1922) Andoain

    Antzerkia ere egiten zuten batzokian. Abesti bat kantatzen zutela du gogoan. Bederatzi neska ezkongai kantua kantatzen du. Antzezle moduan ez zen ibili. Orduko antzezlanak: Mendi-mendiyan.

  • Xalbadora Roldan Andoainen denetik: karlistak, sozialistak, komunistak...

    Xalbadora Roldan Iturrioz (1922) Andoain

    'Círculo Carlista' ere bazen Andoainen. Non zegoen, batzokitik gertu. Errepublikazaleen zentroa ere bazegoen eta sozialistena. Komunistak lepo gorria lepoan ibiltzen ziren. Denetik zegoen, 4.000 biztanle baino gutxiago izan arren. Istilu handirik ez zen izan politikarien artean. Are gehiago: jauntxoek errepublikazaleei lagundu zieten gerra etortzean.

  • Dionisio Amundarain Alegria Eskolara Errepublika garaian

    Dionisio Amundarain Alegria (1922) Ibarra

    Errepublika garaian bederatzi urte zituen eta baserrian ez zen ezer jakiten. Eskolara orain Udaletxea dagoen eraikuntzara joaten zen. Jolastu egiten zuten.

  • 98 Eskola kontuak; hezkuntza errepublika garaian

    Bernabe Errasti Ibarzabal (1910) Eskoriatza

    Eskola kontuak. Klaseak erdaraz izaten ziren. Bera umea zenean, irakasle euskaldunik ez zegoen Eskoriatzan. Errepublika garaian maisu-etxeak egin ziren auzo gehienetan. Umeen artean eskolan erdaraz egin behar izaten zuten; diziplina handia. Errepublikaren ondorenean etorri zen askatasun pixka bat eskolan ere. Primo de Riveraren diktadura.

  • Jose Aizpurua Errepublika sortu zen egunean jaioa Jose

    Jose Aizpurua Murgoitio (1931) Elorrio

    1931ko apirilaren 14an jaio zen Jose, errepublika aldarrikatu zen egun berean. Patxi lehengusuak, elkarrizketakideak, 10 urte zituen ordurako eta bera zaintzera etortzen zen. Behin mantarretik galdu ei zuen Patxik ume txikia.

  • 908 'Centro Republicano'a Elgetan

    Juan Erostarbe Olañeta (1921) Elgeta

    Errepublika garaian Eibartik eraman zuten bandera Elgetara. Elgetan Centro republicano zeritzana zegoen.

  • 1016 Ezkutuko estraperloa

    Angeles Arantzeta Alberdi (1917) Maria Luisa Arantzeta Alberdi (1919) Elgeta

    Estraperloa ezagutu zuten; Elgetan estraperloan ibiltzen zen baten aipamena egiten dute. Errepublika garaian Elgetara bandera eraman zutenekoa.

  • 401 Gasteizko seminario nagusia; II Errepublikaren aldarrikapena

    Jose Azkarate Arejolaleiba (1915) Eskoriatza

    Seminarioa nolakoa zen. Jantokia; kapila txiki bat; logelak... Beraiek Saturraranen zeudela, Gasteizko seminario nagusi berria amaitu zuten (1930). Inaugurazio ekitaldira Alfonso XIII joan zen. Urtebete beranduago Errepublika aldarrikatu eta erregea Espainiatik joan behar izan zen. Orduko gogoetak. Ikurrina.

  • 401 Erlijioa eta politika seminarioan; abertzaletasuna

    Jose Azkarate Arejolaleiba (1915) Eskoriatza

    Ikasleen arteko giroa nolakoa zen. Errepublika garaian politika kontuak garrantzi gehiago hartzen hasi ziren eta abertzaletasuna nabarmentzen hasi zen poliki-poliki, batez ere Bizkaia eta Gipuzkoako abadegaien artean... Irakasleek politika kontuak ez zituzten aipatu ere egiten. Don Mateo Mujika.

  • 401 II. Errepublikaren aldarrikapena; abertzaletasuna eta Aberri Eguna

    Jose Azkarate Arejolaleiba (1915) Eskoriatza

    II. Errepublika aldarrikatu zeneko kontuak. Bertsopaperak irten ziren gaiaren inguruan eta horietako bat gogoan du oraindik. Euzkadi aldizkaria. Primo de Riveraren diktadura. El Día aldizkaria. Lehenengo Aberri Eguna Saturraranen. Abertzaletasun sentimendua.

  • 1113 Gerra aurreko pilotari profesionalak

    Migel Gallastegi Ariznabarreta (1918) Eibar

    Gerra aurreko pilotari profesionalak aipatzen ditu eta Migelek 15 urte zitueneko pasarteak kontatzen ditu; pilotarien ingurukoak. Maleta eramale ibili zen Migel, frontoira doan sartzeko.

  • Dolores Egues2 Errepublika garaian apaizak jazarrita

    Dolores Egues Saizar (1928) Lucia Egues Saizar (1925) Berastegi

    Errepublika garaian apaizak jazarrita egon ziren, tartean euren lehengusu Kaximiro, sakramentinoa. Kaximiro goizean goiz joaten omen zen mezara eta kanpairik ere ez omen zuten jotzen, mehatxatuta zeudelako. Errepublika nahaste handiko garaia izan omen zen.

  • 448 'Unión Apostólica'ko mojek klaseak eman eta eliza zaintzen zuten

    Arantzazu Arantzeta (1921) Elgeta

    Unión Apostólicako lau mojarekin ibili zen eskolan. Irundarrak ziren. Klaseak eman eta elizak zaintzen zituzten. Eskolatik joaten ziren elizara edo bezperetara. Errepublika garaian, mojak bota egin zituzten. Gaur egun, ideologia ezberdinak errespetatu egiten direla dio.

  • 216 Karlistak eta errepublikazaleak San Prudentzio auzoan

    Felipe Altuna Egidazu (1929) Bergara

    Gerra aurretik, errepublikanoek indarra hartu zuten. San Prudentzio inguruan bi taberna zeuden, bata karlistena eta bestea errepublikanoena. Beraien arteko borrokak. Francoren tropak sartu zirenean, errepublikanoen kantina hura erre egin zuten.

  • 1226 Errepublikan langileria hobeto

    Eusebio Okina Bengoa (1929) Arrasate

    Sindikatoek indar handia omen zuten errepublika garaian. Langileek ondo irabazten zuten, baina enpresariek ez zuten langile gehiago hartzerik nahi. Lana ba omen zegoen, baina jende gazte asko lanik gabe zegoen gerra hasi zenean.

  • Migel Okina Salsamendi Ospitaleko mojekin eta herri eskolan

    Migel Okina Salsamendi (1924) Bergara

    Eskolan ospitaleko mojetan ibili zen eta gero herri eskolan. Basterra eta Zabal maisuak izan zituen. Primo de Riveraren diktadura amaitu, eta Errepublika etorri zen: isiltasunetik zalapartara. Gurutzeak kendu zituzten eskoletan.

  • Migel Okina Salsamendi Euskarazko liburuak erre egin zituzten

    Migel Okina Salsamendi (1924) Bergara

    Euskarazko liburuak erre zituzten, Francoren tropak sartu zirenean, irailaren 22an. Errepublika garaian "Xabiertxo" liburua erabili zuten eskolan. Apaizak ere dena euskaraz egiten zuen elizan.

  • Migel Okina Salsamendi Euskaraz ikasi zuen, Errepublika sasoian

    Migel Okina Salsamendi (1924) Bergara

    Eskolan euskaraz ikasi zuten Errepublika garaian. Geografia "lutelestia" zen eta matematikak ere euskaraz: batuketa, kenketa...