1931-1936: II. Errepublika

  • 1605 Egunero mezara

    Karmen Iraola Idiakez (1922) Donostia

    Ez da gogoratzen larunbatetan eskolara joaten ziren, baina mezara bai, egunero. 10:00etan izaten zen igandeetan. Abestu egiten zen, Santa Marian. Jaunartzea Errepublika aldarrikatu zen egunean egin zuen. Don Agustin Enbil zen parrokoa.

  • 1605 Jaunartzea, erdi ezkutuan

    Karmen Iraola Idiakez (1922) Donostia

    Jaunartzea ez zuten Santa Maria elizan egin, Santa Martan baizik. Ezkutuan. Bulebarrean, La Valencianeta izozki denda inguruan zeudela, ikusi zuten jendea banderekin, Errepublikaren alde oihuka. Laguna abesten hasi zen.

  • 1613 Cristina erregina, Alcala Zamora eta Franco, Donostian

    Ramon Labaien Sansinenea (1928) Donostia

    Donostia modan Espainiako Cristina erreginak jarri zuen; Aieteko jauregian egon zen lehenengo eta gero Miramar jauregian (ikus mapan). Europako aristokrazia ekarri zuen. Casinoa. 1914ko gerran paradisua zen. Baina gero 1931n errepublikaren alde agertu ziren donostiarrak. Alcala Zamora. Francok militarrak ekarri zituen. Batzuk kartzelara sartzen zituzten beti.

  • Bakeriza2 Aita, Indalecio Prietoren laguna

    Migel Bakeriza Larrinaga (1928) Donostia

    Aita (Sebastian Bakeriza) Indalecio Prietoren laguna zen. Ondarroako portua hark egin zuen, Obra Publikoetako ministroa zen eta. Aita Madrilera joan zen, eta oin hutsik sartu zen. Hiru milioi kostatu zen portua egitea. Prietori aitak nola lagundu zion: gordeta eduki zuen, eta gero ontzian pasatu zuen Iparraldera.

  • P Larrea Batzokian ezpata dantza ikasten

    Patxi Larrea Olasagasti (1920) Donostia

    Gerra aurreko batzokiak. Antiguako batzokia. Ezpata dantza ikasi zuen han. Hilabete egin zuen gaixo. San Inazio egunean Atotxan egiten zuten dantza.

  • P Larrea Antiguako ezpata dantzariak

    Patxi Larrea Olasagasti (1920) Donostia

    Antiguako ezpata dantzariak. Zortzi laguneko bizpahiru talde. Maisuetako bat Esteban Collantes txistularia zen.

  • andres ormazabal Dantzari txiki ibilia, gerra aurretik

    Andres Ormazabal Izeta (1916) Donostia

    Dantzari txiki ere ibili zen umetan, gerra arte. Ezpata dantzari. Irakasleak. Iruñeko Gayarre antzokian egin zuten dantza 1935ean; autobusa, aldapa ezin igo. Ikurrina atera ala ez, eztabaidan aritu ziren.

  • anjel elizalde Bikarioa, nazionalisten kontrakoa

    Anjel Elizalde Elizalde (1922) Donostia

    Errepublika garaian nazionalistek zuten indarra. Karlista gutxi zeuden. Bikarioa karlista zen; hark nazionalisten kontra esaten zituenak. Don Felix Amiano.

  • anjel elizalde Gerra aurretik, 'Xabiertxo' liburua

    Anjel Elizalde Elizalde (1922) Donostia

    Dena erdaraz ikasten zuten. Xabiertxo liburua ematen zieten erdaldunei fraideek, gerra aurretik. Pilotan eta futbolean ibiltzen ziren.

  • Bidaurre Iraola Errepublikako bandera eskolan

    Juanita Bidaurre Iraola (1928) Veronica Bidaurre Iraola (1937) Donostia

    Errepublika garaian bandera errepublikazalea jartzen eta kentzen zuten egunero eskolan. Gerra aurretik ez du gogoan gurutzerik zutenik.

  • Karmele Sistiaga Parrokiako eskola; batzokia; pospolinak

    Karmele Sistiaga Artola (1927) Donostia

    Umetako kontuak. Parrokiako eskolara joaten zen. Mari Paz ahizpa zen maistra, eta gerra aurretik mitinak ematen zituen; jeltzalea zen. Bera pospolina izan zen. Matia kalean zegoen batzokia. Loren Arrillagak erakusten zien dantzan. Mutilek antzerkia ere egiten zuten.

  • Bernarda Mercader Primo de Rivera eta Errepublika

    Bernarda Mercader Elurburu (1916) Donostia

    Herreran denak erdaraz hitz egiten zuten, euskaldunak izan arren. Maisu-maistrek erdaraz egiten zuten, baina beraiek ere bazekiten. Primo de Rivera. Errepublika aldarrikatu zutenekoa. Euskaldun gehienek abertzaleei ematen zieten botoa.

  • Isidro Ugarte Durangoko bonbardaketa I

    Isidro Ugarte Ortuoste (1924) Durango

    1934eko urrian izandako Asturiasko altxamenduaz gogoratzen da. 1936ko irailaren 28an izan zen Durangoko lehen bonbardaketa. "El abuelo" izenez ezaguna zen hegazkin bat sarritan ibiltzen zen alde batetik bestera eraso egin barik, baina egun hartan bost bonba bota zituen. Ezkurdiko frontoiko ezkerreko horma zulatu zuen eta hainbat jende hil zen. 1937ko martxoaren 28an, goizeko zortzietan izan zen lehen erasoa. Bezperan, Andra Maria eliza hustu zuten, intendentzia militarra zegoen bertan. Hala ere, herritar asko hil ziren, baina intendentziakoak ez. Arratsalderako, Isidro Santi gurutzera joan zen. Ehiza-hegazkinak heldu zirenean, eraso gehien jaso zituen gunea tren-geltokia izan zen. Bere emaztea esnea saltzen etorri zen Durangora eta justu-justu libratu zen, astoa Kurutziagan utzi ostean. Astoak non lotzen ziren azaltzen du.

  • Amaia Aroma Patxi Zurikarairi buruz

    Amaia Aroma Lejarreta (1937) Juanan Aroma Lejarreta () Esti Zurikarai Lejarreta () Durango

  • Txomin Aranbarri Camarero diputatu eta Neberaren inaugurazioa

    Txomin Aranbarri Larizubirrementeria (1924) Durango

  • bego-erenaga Errepublika garaia: Centro Republicanoa, Batzokia, Karlistena…

    Bego Ereñaga Onaindia (1927) Durango

  • bego-erenaga 1934ko urriko greba

    Bego Ereñaga Onaindia (1927) Durango

  • jose-luis-erenaga Errepublika eta Prieto Durangon

    Jose Luis Ereñaga Onaindia (1923) Durango

  • jose-luis-erenaga 1934ko urriko greba eta hil zuten mutila

    Jose Luis Ereñaga Onaindia (1923) Durango

  • Luzia Ganboa Errepublikaren etorrera eskolan

    Luzia Ganboa Eizagirre () Durango