Errepresioa

  • Angela eta Joxe Mari Aita Ondarretan preso

    Joxe Maria Osa Larrea (1923) Legazpi

    Gerra denborako oroitzapenak. Joxe Mariren aita abertzalea zen, eta herriko jauntxo batek salatu egin zuen. Ondarreko kartzelan egon zen preso. Aita salatu zuen gizonarekin izandako elkarrizketari buruz hitz egiten du Joxe Marik.

  • Juan Urzelai Gerrako eskapadak

    Juan Urzelai Zabaleta (1917) Legazpi

    Juan kartzelan egon zen gerra garaian. Behin eraso egin zioten, baina zortea izan zuen, eta onik atera zen.

  • Antonio Agirre Gerra Legazpin

    Antonio Agirre Irizar (1926) Legazpi

    Hamar urte zituela lehertu zen gerra. Legazpiko jende asko ihesi joan zen herritik, beldurrez. Behin amak enkargutara bidali zuen, baina menditik tiro hotsak entzun zitezkeen eta herriko jendeak etxera itzultzeko esaten zionez, enkargurik egin gabe itzuli zen etxera. Politikaz ez zuten gehiegi hitz egiten etxean. Gerrak askotariko ondorioak izan zituen, herritik ihesi asko, atxilotuak... hala ere, Legazpin ez omen zen gertakari esanguratsu handirik gertatu.

  • Antonio Agirre Gerraren eragina Legazpin

    Antonio Agirre Irizar (1926) Legazpi

    Suhiltzaileen parketik goruntz, laurehun metro ingurura zegoen leku batean fusilatzen zuten jendea Legazpin. Egun bakarra egon ziren herrian, tiroka iritsi ziren herriko plazaraino, jendeak korrika alde egiten zuen bitartean.

  • juanita-inurritegi Espia zelakoan, zigortuta

    Juanita Iñurritegi Errasti (1921) Legazpi

    Juanita, espia zelakoan, salatu egin zuten. Zigor gisa, gorriei janaria prestatu behar izan zien. Orduan etxean nola moldatu ziren azaltzen du.

  • juanita-inurritegi Frankistek etxea garbitzera behartu

    Juanita Iñurritegi Errasti (1921) Legazpi

    Frankistak sartu zirenean, apaiz-etxea eta abar garbitzera behartu zuten Juanita.

  • juanita-inurritegi Gerra garaiko bizimodua

    Juanita Iñurritegi Errasti (1921) Legazpi

    Espia zelakoan, Juanita zigortu egin zuten. Orduko bizimoduaz hitz egiten du.

  • Julio Zabaleta Osaba Santoñatik Madrilgo kartzelara

    Julio Zabaleta Yarza (1933) Natividad Zabaleta Yarza (1936) Legazpi

    Osaba bat Santoñara joan zen gerra garaian, gudariekin, eta Madrilen kartzelaratu zuten. Donostiako osaba izeba batzuek ere alde egin zuten Donostiatik, beldurrez, jende askok egin zuen ihes gerraren beldur.

  • Txomin `Kakaleku´ preso hartu zuteneko kontakizuna

    Andres Lejarraga (1917) Lezama

    Txomin `Kakaleku´ gerra garaian preso hartu zuten. Pasarte barregarria kontatzen du.

  • Bonbetatik ihesi, preso

    Bittor Argintxona (1906) Lezama

    Lezama ingurutik Miravalles aldera joan ziren. Bonbak jaurti zizkieten eta alde egin zuten. Santanderrera orduko harrapatu zituzten eta Laudiora eraman zituzten. Hango bizipenak kontatzen ditu.

  • 413 Hauteskundeetako gorabeherak

    Antonia Madariaga Agirre (1914) Mallabia

    Garai batean, hauteskundeetan zer gertatzen zen. Etxe-jabeek botoa erosten zieten baserritarrei.

  • Luzia Inzunza Isunak eta kartzelaratzeak ohikoak ziren

    Luzia Inzunza Arteaga (1925) Mañaria

    Mañariar bat frontean desagertu zen. Herritarrak kartzelaratzea eta isunak jartzea ohikoa da. Bere amari 50 pezetako isuna jarri zien.

  • Luzia Inzunza Izeko Emakume Abertzale Batzako mitinlaria

    Luzia Inzunza Arteaga (1925) Mañaria

    Bere izeko bat ume eta guzti sartu zuten Larrinagako kartzelara eta osaba Karmelora. Bere izeko hori, Salome, Emakume Abertzale Batzako kidea zen, mitinlaria.

  • Luzia Inzunza Alkatearen erruz emakume asko preso

    Luzia Inzunza Arteaga (1925) Mañaria

    Rufino Zugazagoitiaren erruz, Francoren aldeko alkatea zenaren erruz, Mañariko andre asko hartu zituzten preso. Kartzelara eroan ez zituzten askori isunak ezarri zizkieten, Luziaren amari tartean.

  • Adrian Amantegi Aita preso

    Adrian Amantegi Arteaga (1928) Mañaria

    Bere aita karmeloko kartzelan egon zen urtebetez. Frankisten moduan pentsatzen ez zuten asko kartzelaratu zituzten. Bere ama bisitan joaten zenean, ez zioten ustez euskaraz berbetan. sasoi hartan Adrian eta bere neba-arrebak Belgikan egon ziren; beraz, ez zuten aita espetxean ezagutu. Mañarian denda eta taberna zuten, batzokia ere bertan zuten. Kartzelatik gaixorik irten zen eta handik gutxira hil zen.

  • Petra Goiti Aita frontean, ama kartzelan eta umea kendu

    Petra Goiti Goiti (1929) Mañaria

    Gerra sasoian, denbora askoan egon ziren aitaren berri izan barik, frontera joana baitzen. Mañariako hainbat andre eraman zituzten kartzelara, beraien ama ere tartean. Uritik ekarritako umea zuten, adoptatutakoa; eta, kartzelan amarekin zegoela, gaixotu eta kendu egin zieten. Petra eta bere neba-arrebak osaba-izekoekin gelditu ziren.

  • Estanis Manarikua Itxasalde batailoiko tenientea

    Estanis Mañarikua Belakortu (1913) Mañaria

    Gerra hasieran, Mañarian egon zen. Itxasalde batailoiko tenientea izan zen. Laredon harrapatu zuten, eta hiru urte eta erdiz egon zen Laredoko eta Puerto de Santa Mariako kartzeletan. Preso zegoela, obretara eraman zuten lanera. Mañariarik bera bakarrik joan zen boluntario. Itxasalde Ondarroan fundatu zen eta bizkaitarrak ziren denak: gernikarrak, ondarroarrak, lekeitiarrak...

  • Estanis Manarikua 40 preso mañariar

    Estanis Mañarikua Belakortu (1913) Mañaria

    Frontean 40 ogerleko inguru kobratzen zituztela uste du. Espainiako kartzela gogorrenetarikoan egon zen: Dueson eta Puerto de Santa Marian. 40 bat preso mañariar egon ziren, bere aita tartean. Bere amari ere isuna jarri zioten.

  • Estanis Manarikua Laredotik Cadizera ganaduen trenean

    Estanis Mañarikua Belakortu (1913) Mañaria

    Laredoko kartzelatik Cadizera trenez joan ziren. Bidaia hori dakar gogora. Bagoi bakoitzean, ganaduaren bagoian, 40 pertsona joan ziren. Bi egun inguru iraun zituen bidaiak.

  • Adrian Amantegi Adrian: aita kartzelara

    Adrian Amantegi Arteaga (1928) Emili Magunazelaia Bizkarra () Mañaria