Errepresioa

  • Joseba Mirena Agirre Saturrarango kartzelako soldaduen etxolak

    Joseba Mirena Agirre Mugerza (1935) Mutriku

    Saturrarango emakumeen kartzelatik pasatzen ziren maiz. Soldaduen etxolak non zeuden eta nolakoak ziren.

  • Joseba Mirena Agirre San Juan Txikiren fusilamendua

    Joseba Mirena Agirre Mugerza (1935) Mutriku

    San Juan Txiki fusilatzera eraman zuten soldaduak azpeitiarrak omen ziren. Kanposantura heltzean, ihes egiten saiatu zuen baina paretaren kontra fusilatu zuten. Ez du beste fusilamendurik gogoratzen.

  • Preso hartu zituzten

    Avelino San Sebastian Barandiaran (1906) Antzuola

    Hondartzan egon behar izan zuen hilabetez. Bere ama azaldu zen behin. Trenean sartu eta Zaragozara eraman zuten. Herriko batekin topo egin zuen han. Beherakoarekin egon ziren denak. Trintxerak egitera eramaten zituzten.

  • Preso Bilboko kartzelan

    Avelino San Sebastian Barandiaran (1906) Antzuola

    Bilboko kartzelara ekarri zituzten. Kartzelako gorabeherak kontatzen ditu. 1940an 30 urterako kondenatu zuten. Sakristau lanetan ipini zuten.

  • Presoen arteko mezulari

    Avelino San Sebastian Barandiaran (1906) Antzuola

    Erresistentziako zuzendaritza atxilotu zuten eta Bilboko kartzelan sartu. Zigor-gelatik zigor-gelara, mezulari-lanetan jardun zuen.

  • Makiak kartzelan

    Avelino San Sebastian Barandiaran (1906) Antzuola

    Makiak zeuden kartzelan. Frantziatik zetozela harrapatu zituzten. Poliziek informazioa kendu zieten eta makiek Ormaiztegin zuten hitzorduan infiltratu ziren. Makiek laguntzen zioten.

  • Gehiegizko lanari planto

    Avelino San Sebastian Barandiaran (1906) Antzuola

    Irunera lanera eraman zuten. Zaindariaren lagun egin zen. Lana ordu gehiagoz eta ezer kobratu gabe egin behar izan zuten. Lan gehiago egiteari planto egin zioten.

  • Etxerako baimena

    Avelino San Sebastian Barandiaran (1906) Antzuola

    Etxera joateko baimena jaso zuen, baina zaindari batekin. Lortu zuen bakarrik joatea.

  • Laredon Antzuolarrak preso

    Justo Lizarralde Eskibel (1917) Antzuola

    Santanderreko fronterantz joan ziren. Ampueron dantzan aritu ziren, gerra bukatu zelakoan. Laredon Antzuolako asko zeuden preso; izendatu egiten ditu batzuk. Tropa italiarrekin izandako gorabehera kontatzen du.

  • Anttoni Nazabal Gerra garaian errepresio handia herrian

    Anttoni Nazabal Iztueta (1956) Zaldibia

    Aitak Castellonen egin zuen soldaduska. Afrikan ere egon zen eta 20 arte zekien kontatzen arabieraz. Zaldibian errepresio handia egon zen gerra garaian. Hondasunen bahiketa ohikoa izan zen. Fusilatuak ere egon ziren.

  • Fusilatzetik libratutakoak

    Maria Alberdi Barinaga (1930) Berriz

    Beraien osaba bat markesarengana joan zen eta haren kontaktu batzuen bitartez, berriztarren fusilamenduak geratzea lortu zuen. Felipe Alberdiri eta Evaristori buruzkoak aipatzen ditu.

  • Patxi Oliden Presoek berregin zuten gerran lehertutako zubia

    Patxi Oliden Gonzalez de Txabarri (1923) Orio

    Gerra sasoian lehertu zuten zubia nola konpondu zuten. Hasieran egurrezkoa egin zuten, baina gutxi iraun zuen. Gero, preso hartu zituzten milizianoak jarri zituzten zubia berregiten. Beraz, zubia errepublikanoek apurtu zuten eta beraiek berregin behar izan zuten. Zubiaren obren inguruko azalpenak.

  • Tomas Jainaga Aita kartzelan eta etxea prezintatu nahi

    Tomas Jainaga Iza (1925) Berriz

    Bere aita Karrantzan harrapatu zuten, trintxerak egiten ari zela eta kartzelaratu egin zuten. Amama eta amamaren neba baserrian topatu zituzten, gizonezko bat etxea prezintatzera joan zenean. Isunak ipini zizkieten.

  • Tomas Jainaga Kartzelako fusilamenduak

    Tomas Jainaga Iza (1925) Berriz

    Aitak kontatzen zien kartzelan egunero bat fusilatzen zutela eta tiroak entzuten zituztela.

  • Krispin Arregi Izeba Saturrarango kartzelan

    Krispin Arregi Mendiolagarai (1936) Amorebieta-Etxano

    Bere izeba bat, Frantziska, Saturraranen egon zen kartzelan, semea eta guzti.

  • Krispin Arregi Apaizaren zitalkeria

    Krispin Arregi Mendiolagarai (1936) Amorebieta-Etxano

    Gerra ostean gauza zatar asko gertatu zirela dio. Apaizak sinatu ez zituen dokumentuengatik bi lagun hil zituztela eta, berari apaizak higuina ematen ziola dio.

  • Brigida Egizabal Gerra garaiko bizipenak

    Brigida Egizabal Zubero (1924) Igorre

    Gerra garaiko bizipenak. Soldadu batek behia kendu gura izan zion aitari eta berak aurre egin zion. Nebak soldadu izan zituen. Ahizpa Larrinagako kartzelan egon zen, milizianoei arropa jostearren.

  • Brigida Egizabal Ahizpa Larrinagako kartzelan

    Brigida Egizabal Zubero (1924) Igorre

    Beste jostun askoren antzera, Brigidaren ahizpa ere Larrinagako kartzelan egon zen, gudariei arropa jostearren. Ama joaten zitzaion bisitan. Berak 12-13 urte inguru zituen eta ez zioten uzten joaten. Nebak frontean ibili ziren. Ahizpa gazteagoa eta bera etxean.

  • Maria Pilar Romero Deikaztelutik Mutrikura gerra garaian

    Maria Pilar Romero Urreisti (1946) Mutriku

    Aita Deikaztelukoa da. Gerra garaian, aitaren arreba baten senarra eta haren beste senide batzuk hil zituzten eta aitaren familiak herritik ihes egin behar izan zuen. Saturraranera heldu zen, eta, bertan soldadu zegoela, gaixotu egin zen. Mutrikuko familia batek hartu zuen etxean eta bertako alabarekin ezkondu zen. Aitak ez zekien euskaraz eta moilan ikasi zuen arrantzaleekin. Gero, bera ere itsasoan lanean ibili zen.

  • Arrate Alkorta Hiru heriotza zigorretatik libratu zen

    Arrate Alkorta Alzibar (1949) Mutriku

    Aita baratzean lanean zegoela joan zitzaizkion bila gerrara eramateko. 18 urte zituen. Hiru heriotza-zigorra ezarri zizkioten eta espetxean egon zen Tetuanen, Guadalajaran eta Bilbon. San Andres batailoian borrokatu zuen. Hiru heriotza-zigorrak zergatik izan ziren eta nola libratu zen. Jesuita, abade eta medikuen laguntza izan zuen libratzeko.