Errepresioa

  • Justina Kareaga Milizianoak aitaren bila

    Justina Kareaga Gojenola (1928) Aulesti

    Milizianoen tropak goitik behera zetozela gogoratzen du. Bezperan, beraien aita hartu zuten azaltzeko non zegoen Zapola -trintxera lekua-, baina alde egitea lortu zuen; hurrengo egunean berriro etorri zitzaizkion bila. Bere nebak 7 urtean ibili ziren soldadu.

  • Libe Asua Aita ezin besarkatu

    Libe Asua Zarrabeitia (1916) Galdakao

    Liberen aitak Larrinagako kartzelatik bidalitako karta baten irudia erakusten da. Txarto jaten zuten kartzelan eta bisita egunetan arkumea eramaten zioten jateko. Aita ikustera joan zenean kartzelara, mututurik geratu zen, berak uste ez bezala, ez ziotelako besarkatzen utzi, ezta hurreratzen ere.

  • Libe Asua Alaba ausartak

    Libe Asua Zarrabeitia (1916) Galdakao

    Agure baten bitartez paseak lortu zituzten aitarekin aurrez aurre egoteko Larrinagako kartzelan. Gero, harremana izaten jarraitu zuten; azkenean, egunkaritik enteratu ziren hil egin zela gizon hura.

  • Libe Asua Arratoiekin Larrinagako kartzelan

    Libe Asua Zarrabeitia (1916) Galdakao

    Larrinagan torturatu egin zuten aita; arratoiekin izan zuten. Aitak Larrinagako kartzelatik idatzitako eskutitza irakurtzen dute.

  • Libe Asua Kanposantuko gurutzea apurtu

    Libe Asua Zarrabeitia (1916) Galdakao

    Kartak ezin ziren euskaraz idatzi. Galdakaoko kanposantuan euskarazko hitzak zituenez gurutzeak, apurtu egin zieten. Beste batzuei ere apurtu zieten marmolezko hilobia.

  • Libe Asua Txokolate paperean ere idatzita

    Libe Asua Zarrabeitia (1916) Galdakao

    Aitaren eskutitz eta ohar asko ditu Libek. Kantinploraren estalkiaren azpian pasatakoak dira asko. Etxetik bidalitako txokolate paperean idatzitako eskutitza erakusten da.

  • Libe Asua Polizia neba zaharrenaren bila

    Libe Asua Zarrabeitia (1916) Galdakao

    Aitari urtebeteko kondena jarri zioten. Ustez, neba zaharraren bila joan ziren. Hark Gernikako bandan atera zuen plaza, ez joateko gerrara; baina fabrikako nagusiak hori jakinda, militarizatu egin zuen horrela lantegian jarraitzeko. Bila joan zitzaion polizia, baina azkenean ez zuten eraman.

  • Libe Asua Hiru herritarren salaketa izan zuen aitak

    Libe Asua Zarrabeitia (1916) Galdakao

    Neba ez zuten atxilotu, eta gero aitaren atzean hasi ziren. Hiru herritarrek jarri zioten salaketa aitari, baina batek erretiratu egin zuen. Epaiketan bertan entzun zuen zein ziren salatzaileak. Haien ondorengoekin harreman ona izan arren, gertaturikoak ez ditu ahaztuta, aitak jasandakoak gogorrak izan ziren eta.

  • Libe Asua Ahaztu ez, apur bat asaskatu

    Libe Asua Zarrabeitia (1916) Galdakao

    Orain, gerra garaikoak kontatzeak apur bat asaskatzen du. Orain ere martirtzat beste aldekoenak hartu izan dira.

  • Libe Asua Kondena osoa bete zuen aitak kartzelan

    Libe Asua Zarrabeitia (1916) Galdakao

    Liberen aitak kondena osoa bete zuen kartzelan: urtebete eta egun bat. Zahar atxilotu zuten, eta 78 urterekin hil zen.

  • Libe Asua Galdakaoko lau gazte fusilatu zituzten

    Libe Asua Zarrabeitia (1916) Galdakao

    Lau mutil hil zituzten Galdakaon; eta aitaren atzean ibili ziren nazionalak. Lau mutiletako bat udaleko txistularia izan zen; gauetan parrokoa jagoten egoten ziren, asturiarrek ez ziezaioten ezer egin. Nazionalak sartu zirenean, atxilotu zituzten eta heriotzara zigortu. Haietako batek eskatu zien uzteko apaizarekin hitz egiten; utzi zioten, baina apaizak ezezagunarena egin zion. Epaiketarik gabe hil zituzten. Batzokia "casa roja"n egon zen, alboan Círculo Tradicionalista eta udaletxea.

  • Libe Asua Jose Luis Ereño etxerako bidean hil zuten

    Libe Asua Zarrabeitia (1916) Galdakao

    Jose Luis Ereño Elexalden bizi zen; Círculo Tradicionalistako presidentea zen, eta gau batean etxerantzean hil zuten. Ez zen argitu nor izan zen hiltzailea. Gauetan, esnea banatu ondoren, etxerantzean, elkarrekin itzultzen ziren etxera; hil zuten gauean, aldiz, eguraldia txarra zenez, ez ziren itzuli batera, eta hil egin zuten.

  • Libe Asua Kartzelako atean fusilatutakoen zerrenda

    Libe Asua Zarrabeitia (1916) Galdakao

    Larrinagako kartzelara, Santoñara edo Puerto Santa Maríara eramaten zituzten presoak. Berak ikusi zuen Larrinagako kartzelatik kamioietan presoak lotuta eramaten zituztela Derion fusilatzeko. Atean jartzen zuten fusilatutakoen zerrenda. Familiek drama itzelak bizi zituzten.

  • Libe Asua Martiriak?

    Libe Asua Zarrabeitia (1916) Galdakao

    ETAkoei aurretik zabaldu zieten bidea, biktimak izandakoak baikinen euskaldunak. Martiri hitzak min handia ematen dio, beti besteei buruz izaten da eta.

  • 561 1936ko Gerra Zibila eta kartzela; epaiketa

    Candido Eguren Zabarte (1906) Eibar

    Asturiasko herri txiki batean harrapatu zuten urrian, eta abenduan heriotza zigorrera kondenatu zuten. Handik Donostiara bidali zuten. 34 hilabete egin zituen Santanderren, 4 urte eta erdi Donostian eta 6 hilabete Eibarren lanean. Epaiketak zelakoak izan ziren. Kartzelatik irtendakoan, Ormaiztegira joan zen lehenengo, gero Bartzelonara. Anekdota polita kontatzen du: afari bat egiteko zortzi lagun elkartu zirenekoa (karlista bat, sozialistak, errepublikanoak, komunistak...).

  • Julio Sarasua Gisasola Lauaxetaren atxiloketa eta fusilatzea

    Julio Sarasua Gisasola (1917) Eibar

    Gerra Zibila Euskal Herrian. Gernikan Lauaxeta preso nola hartu zuten azaltzen du Juliok. Egun hartako gorabeherak. Bruno Mendiguren. Frantziatik kazetari bat etorri zen Gernikako bonbardaketaren inguruan artikulu bat egitera eta Lauaxetarekin joan zen egun hartan. Lauaxeta fusilatu zutela noiz jakin zuen.

  • Jose Etxeberria Querido Gerra Zibila; exilioa; "Batallón de Trabajadores"

    Jose Echeverría Ayerbe (1912) Eibar

    Gerra Zibila. Amuategi batailoian martxora arte. Handik Murtziara, abiazioko armerotzara. Gero exilioa Frantzian; ondoren, "Batallón de Trabajadores"era. Frantzian hasiera batean kontzentrazio esparru batean egon zen; gerora, Eusko Jaurlaritzak ipinitako babeslekuetara pasatu zuten. II. Mundu Gerra. "Batallón de Trabajadores"en "Maestranza de Artillería"n egon zen. Orduko kontuak aipatzen ditu.

  • Imanol Oruemazaga Markesari esker salbatu zen aita heriotza-zigorretik

    Imanol Oruemazaga Baseta (1931) Berriz

    Gerra sasoian errefuxiatu asko etorri zen Gipuzkoa aldetik. Gobernuak zerbitzu bat jarri zuen haiei jaten emateko. Udalak "Abastos"eko arduradun moduan ipini zuen Imanolen aita. Bilbon zegoen batean atxilotu eta heriotza-zigorra ezarri zioten. Amaren osaba abadea oso maitea zuten Berrizko markesaren etxean eta amona ere oso etxekoa zen. Hari esker salbatu zen aita.

  • Gerrak kolpatutako familia bati buruzkoak

    Brigida Uriguen Perea () Amorebieta-Etxano

    Boroako familia abertzale batean gerra garaian gertatutakoak kontatzen ditu. Gizonetako bat Zamudion bonbardatuta hil zen eta beste bat atxilotu eta hil egin zuten. Hamazazpi urteko neskatila, berriz, etxean bakarrik geratu zen.

  • Osaba bat, laurogei urterekin preso

    Brigida Uriguen Perea () Amorebieta-Etxano

    Bere aititaren seme zaharrenak berrogeita bi urte egin zituen Ameriketan eta ia laurogei urterekin itzuli zen. Gerra garaian, atxilotu eta urtebetez kartzelan egon zen.