Euskara eta politika

• Euskararekiko lege babesa eta hizkuntza politikak Periferian

  Bea Salaberri Larre (1979) Baiona

  Periferiaren inguruan, lege babesak eta hizkuntza politikak.

• "Aitorren hizkuntza zaharra" kantua erdi zentsuratuta

  Gotzon Bikuña Agirre (1948) Bergara

  Urretxindorrak taldearen kantu ezagunenetariko bat, "Aitorren hizkuntza zaharra" izan zen. Ziriako Andonegi mutrikuarraren hitzak ziren eta erdi zentsuratuta zegoen: grabatu zitekeen baina ez irratian igorri. Lehenengo diskotik 10.000 ale saldu zituzten.

• Kontzertu klandestinoak

  Gotzon Bikuña Agirre (1948) Bergara

  Jaialdi batzuetara heltzen zirenean, ezin zutela kantatu esaten zieten bertan egoten ziren poliziek. Jaialdia amaitutzat ematen zen, polizia joaten zen eta orduan igotzen ziren oholtzara. Gehienetan kobratu gabe jotzen zuten eta jaialdikoek gasolina eta afaria edo bazkaria ordaintzen zieten.

• Bergarako Urretxindorrak: kanta kuttunenak

  Gotzon Bikuña Agirre (1948) Bergara

  1991. urtean, Bergaran ospatu zen Kilometroak jaialdirako elkartu ziren berriz Urretxindorrak taldekoak.Telebistarako saio batzuk ere grabatu zituzten. Gotzonek Urrentxindorrak taldeko kanta kuttunenak zeintzuk diren kontatzen du.

• Aurreskuaren kantaren hitzak

  Gotzon Bikuña Agirre (1948) Bergara

  Aurreskuari euskaraz hitzak jarri zizkion Txomin Amasorrainek. Kritika asko jaso zituzten. Euskal Herri mailan, aurreskuari hitzak ipini zizkioten lehenak izan ziren, 1969. urte inguruan. Kantua abesten du. Gotzonek uste du erregimenak inoiz ez zuela ondo ulertu kantuaren esanahia, ez zuelako zentsuratu.

• Euskara ikasten Xabiertxo liburuarekin

  Maite Gonzalez Esnal (1943) Donostia

  Euskara ikasten 1967 inguruan hasi zen, Xabiertxo liburua hartuta. Ez zegoen beste materialik. Alde Zaharrean bazegoen euskaltzale talde bat, euskara erakusten zuena. Irakasle Manoli Aleman izan zuen hasieran.

• Euskara ikastea, jolasa

  Maite Gonzalez Esnal (1943) Donostia

  Euskaraz ikasteko leku bila ibili zen. Ez dauka gogoan nola aurkitu zuen. Ama oso harrituta geratu zen. Aitaren euskara maila oso eskasa zen. Euskara ikastea izugarri gustatu zitzaion; jolas baten modukoa izan zen.

• Umetan euskal dantzak bai, baina euskal girorik ez

  Maite Gonzalez Esnal (1943) Donostia

  Ategorrietan dantza taldean aritzen zen mojekin, eta herriz herri ibiltzen ziren. Hori ez zen euskal giroa beretzat, ez baitzen euskaraz.

• Euskal alfabetatzea ikastolan irakasle izan aurretik

  Rosa Narbaiza Erdabide (1954) Bergara

  Bergarako ikastolan lanean hasi aurretik, euskaraz alfabetatu behar izan zuen, ikasketak guztiak gaztelaniaz egin zituelako. Don Serafinek lagundu zien berari eta beste bi irakasleri.

• Manolo Urbietarekin kantuan

  Rosa Narbaiza Erdabide (1954) Bergara

  Zarauzko ikastolan Manolo Urbietak bidaiak antolatzen zituen haurrekin kantaldiak egiteko. Rosa begirale bezala aritu zen eta euskaraz alfabetatzeko aukera gehiago izan zuen. Bidaietan zer egiten zuten kontatzen du. Rosak uste du euskal musikako bere hastapenak hor hasi zirela. Euskal kanta klasikoak abesten zituzten.

• Gaztelaniazko klase partikularretatik euskaraz irakastera

  Dominika Madinabeitia Elorza (1938) Eskoriatza

  Dominikak unibertsitate ikasketekin jarraitu nahi zuen lan egiten zuen bitartean. Jose Maria Arizmendiarrietak klase partikularrak ematea proposatu zion eta halaxe hasi zen Arrasaten matematika, gramatika eta abar irakasten, gaztelaniaz. Laster Oregi eta Amilibia joan zitzaizkion ea euskarazko klaseak emango zituen galdezka. Donostian ikastaro bat egin ostean, Bergaran hasi zen euskaraz irakasten 1959-1960 inguruan.

• Ikastaroa Donostian Elbira Zipitriarekin; metodologia

  Dominika Madinabeitia Elorza (1938) Eskoriatza

  Elbira Zipitriarekin ikastaro bat egin zuen Donostian, gero euskaraz irakatsi ahal izateko. Zipitriaren metodologia: ona, praktikoa eta arrazoizkoa. Txotxak nola erabiltzen zituzten.

• Euskarazko eskolak kantu eta jolas bidez

  Dominika Madinabeitia Elorza (1938) Eskoriatza

  Gabonetan kantuan irteten ziren etxerik etxe. Elbira Zipitriaren metodologiarekin kantu eta jolas bidez irakasten zituen gauza asko. "Frente de juventudes"en lokalean ematen zituen eskolak Bergaran.

• Irakasleen artean materialak sortzen

  Rosa Narbaiza Erdabide (1954) Bergara

  Irakasleen artean oso giro ona zegoen. Ez zeukaten euskarazko testurik ez materialik eta askotan geratzen ziren hauek prestatzeko. Iturri ezberdinetatik materiala lortzen saiatzen ziren eta Fernando Etxeberriak asko lagundu zien. Txomin Amasorrainek testuak euskaratzen laguntzen zuen ere.

• Euskal kantutegia curriculum pedagogikoaren ardatz

  Rosa Narbaiza Erdabide (1954) Bergara

  Musika irakasteko curriculuma sortzeko, euskal kantutegia erabiltzen zuen Rosak ardatz moduan. Erabiltzen zituen iturriak aipatzen ditu: Azkue, Aita Donostia, Riezu, Manolo Urbieta...

• Bergarako Ikastolarentzat diru-bilketak

  Rosa Narbaiza Erdabide (1954) Bergara

  Ikastolarentzat dirua jasotzeko denetik egiten zuten: zozketak, taberna, jaialdiak, kontzertuak...

• Bergarako Ikastola eta Santa Ageda

  Rosa Narbaiza Erdabide (1954) Bergara

  Santa Agedetan eskean joaten ziren ikastolatik haurrekin. Bergaran ez zen inon gehiago egiten. Santa eskerako kantak abesten ditu Rosak.

• Bergarako ikastola eta Gabonetako kantak

  Rosa Narbaiza Erdabide (1954) Bergara

  Gabonetako kantak erakusten zituzten ikastolan. Kantu gutxirekin hasi ziren, baina errepertorioa handitzen joan ziren. Abesti batzuk kantatzen ditu.

• Gerraostean euskararen egoera txarra

  Dominika Madinabeitia Elorza (1938) Eskoriatza

  Gerraostean euskararen egoera ez zen ona, mugatuta zegoen.

• Euskarazko eskolekin hastean, ez zuen lege kontuetan pentsatu

  Dominika Madinabeitia Elorza (1938) Eskoriatza

  Gerraostean euskararen egoera ez zen ona eta ikastolak sortzea legez kanpokoa zen, baina berak une hartan ez zuen halako gauzetan pentsatu. Euskara bere hizkuntza zen eta prest zegoen hori lantzeko. Ez zen erraza euskaraz irakastea. Orduko esperientziak gerora balio izan dio.