Euskara eta politika

  • Klara Badiola `Segoviako ihesa´ filma

    Klara Badiola Zubillaga (1954) Donostia

    `Segoviako ihesa´ filma oso egoera berezian grabatu zen, baina bera une hartan ez zen oso kontziente. Bera esperientzia bat bizitzera joan zen eta zinema barrutik nolakoa zen ezagutu zuen hari esker. Benetako armak erabili zituzten filmean eta guardia zibilak grabaketetan egoten ziren, zaintzen. Euskararen presentzia ere handia zen filmean.

  • Arantxa Gurmendi Antzertiko kide

    Arantxa Gurmendi Olabiaga (1944) Donostia

    Antzertin, lehen taldeko kide zen Arantxa, eta oso irakasle onak izan zituzten. Ikasle moduan obra bat prestatu zuten, baina diru falta zela eta ezin izan zuten errepresentatu. Hartara, enpresa bat egin zuten, eta euren diruz aurrera atera zuten obra.

  • Arantxa Gurmendi Antzertiren aztarnarik ez

    Arantxa Gurmendi Olabiaga (1944) Donostia

    Sortu zen antzerki eskolaren berririk ez dago.

  • Arantxa Gurmendi Aktore asko, baina lanik ez

    Arantxa Gurmendi Olabiaga (1944) Donostia

    Hasiera batean Antzerti antzerki talde ofizial gisa planteatu zen, baina eskola formatua ematea erabaki zuten gero.

  • Lola Valverde Aita euskaltzaletu zenekoa

    Lola Valverde Lamsfus (1941) Donostia

    Aitak "Gráficas Valverde" enpresako ardura zeukan, 200 langile ingurukoa. Bere zaletasuna margotzea zen. Amak oso ondo egiten zuen euskaraz baina aitak ez zekien, eta ohartu zenean euskara galtzen ari zela, ikasten hasi zen. Egun batez aitak erabaki zuen etxean denek euskaraz egingo zutela handik aurrera. Umezaina eta neskamea euskaldunak ziren eta sukaldariak ere bazekien pixka bat. Oso gogorra egin zitzaiela kontatzen du. Aitak Elbira Zipitriarekin ikasi zuen eta bere kabuz ere bai. Euskaltzaindiara iritsi zen. Asko idazten zuen prentsan.

  • Pilar Urkiola Mandiola Euskaraz egitea debekatuta

    Pilar Urkiola Mandiola (1942) Legutio

    Gerra denbora eta euskararen debekua. Pilarren gurasoak euskaldunak ziren. Pilar bere adineko euskaldun bakarra zen Elosun. Zortzi anai-arreba izan ziren, eta anaia zaharrenak eta berak bakarrik hitz egiten zuten euskaraz. Euren etxea erre zenean, anaia zaharrena eta Pilar amaren jaiotetxean, Mallabian, egon ziren bizitzen; han, euskaraz egiten zuten etxekoekin. Anaiak, ordea, galdu egin zuen euskara.

  • Jabier Agirre Euskararik ez medikuntza ikasketetan

    Jabier Agirre Lasarte (1952) Donostia

    Bilbora joan zen medikuntza ikastera eta konturatu zen euskaraz gutxiago egiten zela han. Praktikak egiten ari zela, adineko gizonezko euskaldun batekin komunikatu ahal izateko, medikuarentzat itzultzaile lanak egin zituen. Ikasketak erdaraz ziren erabat. Ikasleen iniziatibaz, euskarazko klaseak antolatu zituzten, gau-eskolen antzera.

  • Jabier Agirre Antiguako gau-eskolak

    Jabier Agirre Lasarte (1952) Donostia

    Antiguako gau-eskolan aritu zen urte luzez. Talde asko egon ziren. Berak mintzapraktika moduko bat ematen zuen. Auzokoek antolatzen zituzten, eta AEK sortu baino lehen izango zela uste du. Zein lokal erabiltzen zituzten azaltzen du.

  • Santos Sarasola Lehenengo andereñoen eta bere alfabetatzea

    Santos Sarasola Zelaia (1945) Donostia

    Lehenengo ikastoletako hainbat andereño ezagutu zituen: Karmele Esnal, Forcada, Pasaiako beste bat... Seminarioan zegoen garaian ezagutu zituen batzuk, Karmele, besteak beste. Lazkaotar bat zen, Fernandez abizenekoa, andereñoen alfabetatzeaz arduratzen zena orduan. EUTGn klaseak hartu zituen eta ondoren bere kontura ikasi zuen. Lizeoan egin beharra zeukanez, ikasi egin zuen.

  • Santos Sarasola Santo Tomas lizeoan, hasieran euskaraz eta erdaraz

    Santos Sarasola Zelaia (1945) Donostia

    Lizeoan hasierako urteetan ezin zen euskaraz irakatsi, ikasleek azterketak kanpoan egin behar zituztelako eta gazteleraz zirelako. Heziketa fisikoa, euskara, eguneroko harremanak eta beste ezer gutxi egiten zuten euskaraz.

  • Santos Sarasola Inspekzioak Santo Tomas lizeoan

    Santos Sarasola Zelaia (1945) Donostia

    Lizeoan egiten zizkieten inspekzioak aipatzen ditu.

  • Lola Valverde Euskara nola ikasi zuen

    Lola Valverde Lamsfus (1941) Donostia

    Bere anai-arreba bi euskaraz hitz egiteko leku batera eramaten zituzten eskola eta gero. Hitz eginez ikasi zuen, eta irakasle aritu zenean, euskara ikastaroak egiten zituen.

  • Lola Valverde Euskal giroa Donostian

    Lola Valverde Lamsfus (1941) Donostia

    Kolegioan euskaraz zekiten oso ikasle gutxi zeuden. Haietako bati euskaraz egitearren edo zuri-gorri-berdez jantzita joatearren isuna jarri zioten. Kalean euskara oso berandu zabaldu zen. Euskal kantariek euskarari eman zioten bultzada aipatzen du. Principal antzokian urtero euskarazko obra bat egiten zela dauka gogoan. Bertsolaritzaren berri etxean eta Oiartzunen jaso zuen.

  • Lola Valverde Ahizpa eta anaia Jone Forcadarekin euskaraz ikasten

    Lola Valverde Lamsfus (1941) Donostia

    Bere ahizpa eta anai bana euskara ikastera eramaten zituzten, eskolaren ostean. Jone Forcadarekin, Txillardegiren emaztearekin, ikasten zuten.

  • Urbeltz Maria Dolores Agirrerekin euskara klaseak

    Juan Antonio Urbeltz Navarro (1940) Donostia

    1962an Otsagin soldadutzan egon zen hilabetez. Hango zaharrak entzuten zituen. 1958 inguruan Maria Dolores Agirrerengana joan zen euskara ikasteko, mutil ikasle bakarra zen.

  • Urbeltz Euskara ikasteko, aitari galdez

    Juan Antonio Urbeltz Navarro (1940) Donostia

    "Aita gurea" euskaraz ikasi zuen buruz. Aitari behin eta berriz galdetzen zion euskaraz gauzak nola esaten ziren. Hark nafarreraz egiten zuen.

  • Koldo Alberdi UNEDen euskaraz alfabetatzen

    Koldo Alberdi Larrañaga (1960) Bergara

    Gaztelaniaz ikasi arren, gerora euskaraz alfabetatu zen UNEDen. 1979 inguruan EGA atera zuen eta gerora Sakontze Mailan ere hasi zen. Juan Martin Elexpuru eta Jerardo Elortza ziren irakasleak, besteak beste.

  • Rosa Narbaiza Bergarako ikastolaren sorrera

    Rosa Narbaiza Erdabide (1954) Bergara

    Bergarako Ikastolaren aurrekariak eta sorrera kontatzen du Rosak. Dominikoek asko lagundu zuten. Pozik joaten ziren ikastaroak egitera Arrasatera, Iruñera...

  • Rosa Narbaiza Musika irakaslea Bergarako ikastolan

    Rosa Narbaiza Erdabide (1954) Bergara

    Rosa 1974. urtean hasi zen lanean Bergarako ikastolan lanean. Irakaskuntza orokorrarekin hasi zen eta gero musika irakasten hasi zen, nahiz eta biak uztartu dituen. Musikako irakasgaiak zer ematen zuen azaltzen du.

  • Itziar Arrieta Seme-alabak ikastolara bidaltzeko hautua

    Itziar Arrieta Albizuri (1941) Olatz Arrieta Albizuri (1943) Azkoitia

    Seme-alabak ikastolara bidali zituztenean, batzuek harritu egiten zirela kontatzen du Itziarrek. Berak euskara dela gure hizkuntza eta euskara ikastera bidaltzen zituela esaten zien. Seme zaharrena hasi zenean batez ere horren inguruko eztabaidak izaten zituzten.