Euskara eta politika
-
Publifikazio garaian, lizeoko gerente
Agustin Migeltorena Larraburu (1958) Pasaia
Agustin eta Emi, Pasaia-Lezo lizeoko zuzendariak izan ziren. Ikastolen publifikazioaren garaian, Emi gerente bezala izendatu zuten.
-
Gurasoen eskutik sortu ziren ikastolak
Agustin Migeltorena Larraburu (1958) Pasaia
Gurasoek ikastolan izan zuten inplikaziorik gabe, ez litzateke lizeoa existituko. Gurasoek ausardia asko izan zuten haien seme-alabak ikastolara eramaten. Lizeoko ikasleak lehenengo aldiz selektibitatea egitera joan zirenean, denak oso urduri zeudela kontatzen du Emi Mujikak.
-
Ikastolan erlijioa bai edo ez?
Agustin Migeltorena Larraburu (1958) Pasaia
Ikastolaren metodologiaren barruan, erlijioa irakasgai bezala eman edo ez erabakitzeko eztabaida handiak egon zirela kontatzen du Emi Mujikak.
-
Fisikako ikasketak bukatu eta Donibaneko ikastolan hasi
Emiliano Mujika Mandiola (1950) Gabiria
Fisika ikasi zuen Emik eta karrera bukatzen zebilela, Pasai Donibane eta Antxoko ikastolatik joan ziren bere bila, matematika, fisika eta kimika emango zituen irakasle tituludun bat behar zutelako. Zalantzak izan zituen, baina Donibaneko ikastolan hasi zen lanean.
-
Donibaneko hasierako ikastolako matematikako irakaslea
Emiliano Mujika Mandiola (1950) Gabiria
Lau eraikin edo lokaletan zegoen banatuta Donibaneko ikastola, Emi bertan lanean hasi zenean. Karmele, Lourdes eta Gemma Sistiaga, Joxe Antonio Etxezarreta eta Manu Labaien ziren irakasleak. Gipuzkoako ikastoletako irakasleetatik, seminariorik pasatu ez zen lehenengo izan zen Emi. Ez zegoenez materialik, Erein argitaletxean talde bat sortu zuten fisikako eta kimikako liburuak sortzeko.
-
Hasierako Donibaneko ikastola
Emiliano Mujika Mandiola (1950) Gabiria
Donibaneko hasierako ikastolako geletan baldintza minimoak betetzen ziren. Ikastola ilegala zen eta ikuskatzailea joan behar zenean, titulu gabeko irakasleak ezkutatzen ziren eta zeukaten guztiak agertzen ziren. Gurasoek, ikastolan parte hartzen zuten eta inplikazioa totala zen.
-
Lehenengo andereñoen ikastolak etxeetan
Emiliano Mujika Mandiola (1950) Gabiria
Gaur egun ezagutzen dugun ikastolak sortu aurretik, andereñoek etxean ematen zituzten euskarazko klase partikularrak.
-
Ikastolako lokalak Pasaiako badia guztian sakabanatuta
Emiliano Mujika Mandiola (1950) Gabiria
Donibaneko ikastolak izan dituen eraikin edo lokal ezberdinak aipatzen ditu: kooperatiba baten baxuetan, Itsasmendi elkartearen lokaletan, Tisbe-ko lokaletan... Gainontzeko herrietan ere berdina gertatzen zen. Antxoko 2. hezkuntzako ikastolako ikasleak Beraunen (Errenteria) jasotzen zituzten klaseak.
-
Pasaia-Lezo lizeoa sortzearen beharra
Emiliano Mujika Mandiola (1950) Gabiria
Pasaia-Lezo lizeoa sortzearen beharraz hitz egiten du. Ikastola legeztatzeaz gain, haurrak elkartzeko beharra zegoen, klaseak oso txikiak zirelako. 1970eko hamarkadaren hasieran, badiako ikastola txikiko jendea elkartzen hasi zen, zer egin zitekeen aztertzeko. Herrerako auzoa proiektutik kanpo geratzea erabaki zuen eta Pasaiak eta Lezok jarraitu zuten aurrera. "Gaztelutxo"elkartea sortu zen lizeoaren proiektua aurrera eramateko. Hamar kideko batzordea zen (bi pertsona herri bakoitzeko).
-
Proiektu komuna, bost herritan banatuta
Emiliano Mujika Mandiola (1950) Gabiria
Ikastetxe bat sortzeko, gutxienez maila edo lerro bakoitzeko gela bat bete behar zen. Ikastola guztiak elkartuta, bi lerro zituzten lizeoan. Lizeoaren prozesua luzea izan zen, gehienbat eraikinagatik. Lizeoa zabalduta zen arte, nahiz eta proiektu amankomuna egon, herri bakoitzean ikastolako gelak zeuden.
-
Pasaia-Lezo lizeoko lehenengo ikasleak, bigarren hezkuntzakoak
Emiliano Mujika Mandiola (1950) Gabiria
Lizeoa zabaldu arte, ikasleak ahalik eta gutxien mugitzea zen helburua. Lehen hezkuntza herri bakoitzean zegoen eta bigarren hezkuntzarako Beraunen elkartzen ziren batzuk. Lizeoa zabaldu zenean, hasieran bigarren hezkuntzako ikasleak pasatu ziren.
-
Pasaia-Lezo lizeoaren kokapena
Emiliano Mujika Mandiola (1950) Gabiria
Lizeoa eraikitzeko, Pasaiako Udalak Donibanen lur batzuk eskaini zituen baina ez zen egokia ikusi, herrian bertan zegoelako eta etxez inguratuta. Hilerri ondoko lur batzuk erabiltzea proposatu zen eta birkalifikatu ondoren, eraikitzen hasi ziren. Uranga (Hondarribia) eta Emilio Chinarro (Madrid) izan ziren arkitektoak.
-
Lizeoa eraikitzeko kredituak, kuotak eta diru-bilketak
Emiliano Mujika Mandiola (1950) Gabiria
Lizeoa eraikitzeko banketxeari kreditua eskatu zitzaion eta guraso bakoitzak 10.000 pezeta jarri zituen. Jendea oso prest agertu zen proiektuarekin. Jaietan, beti antolatzen ziren dirua biltzeko ekimenak eta irakasleek zein gurasoek hartzen zuten parte.
-
Lizeora igotzeko bidea, ikasleak egindakoa da
Emiliano Mujika Mandiola (1950) Gabiria
Lizeoa zabaldu zenean, bukatu gabe zegoen. Bertara heltzeko bidea egin gabe zegoen eta ikasleek egin zuten bide hori.
-
Ikastolaren metodologia berritzaitzea
Emiliano Mujika Mandiola (1950) Gabiria
Lizeoan zein ikastola txikietan, naturarekiko harremana oso garrantzitsua zen. Baratzea jarri, irteerak... Garai hartarako, metodologia berritzaileak erabiltzen ziren baina guraso batzuek metodologia klasikoa nahiago zuten.
-
Ikastola txikietatik lizeora, aldaketa izugarria
Emiliano Mujika Mandiola (1950) Gabiria
Pasaia-Lezo lizeoko lehenengo zuzendaria izan zen eta bertan aritu zen zortzi urtez. Ikastola txikietatik lizeorako aldaketa oso handia izan zen. Autobus zerbitzua izugarria zen.
-
Madrilera joan zen batxilergoa lizeoan emateko baimenaren bila
Emiliano Mujika Mandiola (1950) Gabiria
Ez zeukaten euskarazko irakaskuntzako materialik. Irakasleek sortzen zituzten edo gaztelaniazko liburuak erabiltzen zituzten. Hasieran ez zuten batxilergoa eskaintzen eta Madrilera joan behar izan zuen baimena eskatzera.
-
Pasaia-Lezo lizeoa ofizialki 1979an inauguratu zen
Emiliano Mujika Mandiola (1950) Gabiria
Lizeoa ofizialki 1979an inauguratu bazen ere, 1977az geroztik, bigarren hezkuntzako ikasleak bertara joaten ziren. Eraikinaren erdia zegoen eginda ordurako.
-
Ikastolako bigarren hezkuntzako ikasleak Beraunen
Emiliano Mujika Mandiola (1950) Gabiria
Lizeoa egin bitartean, bost herrietako ikastolako bigarren hezkuntzako ikasleak Beraunera joaten ziren, denak elkarrekin. Herri ezberdinetako ikasleen arteko pikeak. Ikasleak oso ezberdinak ziren.
-
Pasaiako badiako herrietako desberdintasunak
Emiliano Mujika Mandiola (1950) Gabiria
Pasaiako eta Lezoko herritarren arteko janzkera ezberdina zen, eta ikasturte hasieran, Emi guraso bakoitza nongoa zen asmatzen saiatzen zen. Euskararen erabileran ere euskalkiak ere, ezberdintasun handiak zeuden.