Euskara eta politika

  • Arantzazu Narbaiza Bergarako ikastolako jaialdiak

    Arantzazu Narbaiza Erdabide (1950) Blanca Narbaiza Erdabide (1956) Bergara

    Ikastolarako diru-bilketak: zozketak, txosnak, jaialdiak, tabernak... Kontzertu handiak egiten zituzten. Slepy Labeef-ek kontzertua eman zuen eta bizkartzainak eskatu zituen. Arantzazu eta Blancaren senarrek egin zuten lan hori. Jaialdien aurretik, herriz-herri ibiltzen ziren kartelak ipintzen.

  • Arantzazu Narbaiza Bergarako ikastola: Haurren eguna

    Arantzazu Narbaiza Erdabide (1950) Blanca Narbaiza Erdabide (1956) Bergara

    Bergarako ikastolako Haurren Eguna, dantza eskola eta ikastolaren arteko elkarlanetik sortu zen. Nola sortu zen kontatzen dute. Fernando Lasa zen guztiaren arduraduna. Beste herrietatik Bergara dantzara joaten ziren haurrek, herriko etxeetan bazkaltzen zuten.

  • Arantzazu Narbaiza Santa Eskea Bergarako ikastolatik

    Arantzazu Narbaiza Erdabide (1950) Blanca Narbaiza Erdabide (1956) Bergara

    Ikastolakoak hasi ziren Santa Eskean eta inauterietan ateratzen. Ondoren, herriko beste elkarteetara zabaldu zen.

  • Arantzazu Narbaiza Telesforo Monzon bisitatzera

    Arantzazu Narbaiza Erdabide (1950) Blanca Narbaiza Erdabide (1956) Bergara

    Bergara "Promocion Cultural"-arekin harremanak izan zituen Bergarako ikastolak. Eskolaz kanpoko tailerrak antolatzen hasi zirela kontatzen du Blancak. Telesforo Monzonengana joan ziren behin.

  • Arantzazu Narbaiza Txomin Amasorrain Bergarako Ikastolan laguntzen

    Arantzazu Narbaiza Erdabide (1950) Blanca Narbaiza Erdabide (1956) Bergara

    Txomin Amasorrain-i buruz hitz egiten dute. Ikastolan asko lagundu zuen, itzulpenak egiten, kantak...

  • Arantzazu Narbaiza Jaialdiek zentsura pasatu behar zuten

    Arantzazu Narbaiza Erdabide (1950) Bergara

    Pi de la Serra, Mikel Laboa eta Artze Anaien kontzertuak bertan behera utzi zituen guardia zibilak, jaialdiaren hasi baino piska bat lehenago. Jaialdiak antolatzen zirenean, zer abestuko zen bidali behar zitzaien zentsurakoei.

  • Arantzazu Narbaiza Lehenengo testuliburuak euskaraz

    Arantzazu Narbaiza Erdabide (1950) Blanca Narbaiza Erdabide (1956) Bergara

    Saioka liburuak izan ziren ikastoletan euskaraz erabili ziren lehenengo testuliburuak. Proiektuen bitartez lantzen ziren gaiak. Gaztelaniaz zeuden liburuak era moldatu eta itzultzen zituzten.

  • Arantzazu Oregi Ikastolan, hasieran, gaztelerazko klaseak

    Arantzazu Oregi Goñi (1963) Bergara

    60. hamarkadan sortutako ikastola Santa Infancia zela kontatzen du. Lehenengo mailatik aurrerako paperak Jose Amilibiak sinatzen zituen; ez zekien euskaraz. Lehenengo mailatik aurrera dena gazteleraz ikasten zutela kontatzen du. Euskaraz ikasgai bat izaten zuten. Ikastolako lehenengo ikasleak bera baino bi urte zaharragoak ziren. Gazteagoekin hasi ziren euskaraz.

  • Agustin Amasorrain Euskaltzaindiakoekin alfabetatzen

    Agustin Amasorrain Linazisoro (1950) Bergara

    1967an ingenieritza ikasketak egitera joan zen Donostiara. 1971n Zizur Nagusira joan zen Euskaltzaindiakoekin alfabetatze klaseak jasotzera. Irakasleak aipatzen ditu. Bergararrez egiten zuenean, Donostian ez zioten ulertzen.

  • Agustin Amasorrain Bilboko bertso saioa debekatu zutenekoa

    Agustin Amasorrain Linazisoro (1950) Bergara

    Ordurako, Ondarroako antzerki talde batzuk ikusita zegoen. Benito Lertsundi 1965ean ikusia zuen. Txomin eta Eustakio Calvorekin Bilboko jaietara joaten zen; lehenengoz antolatu zuten bertso saioa ikustera joan ziren baina alkateak debekatu egin zuen.

  • Agustin Amasorrain Txomin Amasorrainen eta Joxu Oregiren materiala alfabetatzerako

    Agustin Amasorrain Linazisoro (1950) Bergara

    Euskaraz alfabetatzen aritu zenean, Txomin Amasorrainek oso material berezia zeukan prestatuta aditzak erakusteko. Joxu Oregik ere "paradigma del verbo vasco" gaiari denbora asko eskaini zion.

  • Eneko Oregi Bergarako lehenengo ikastola: gelakideak

    Eneko Oregi Goñi (1953) Bergara

    Ikastolatik antolatuta, ballet-a irakatsi zieten. "Salon Novedades"en dantzatu zuten behin. Ikastolan hamabi ikasle inguru ziren eta bi urteko ezberdintasuna zeukaten. Gelakideak aipatzen ditu. Andereñoa oso gozoa zela gogoratzen du.

  • Eneko Oregi Bergarako Ikastolaren sorrera

    Eneko Oregi Goñi (1953) Bergara

    Zenbait gurasoren ekimen baten bidez sortu zen Bergaran Ikastola. Enekoren gurasoek ere parte-hartu zuten. Ikastola sortzeko, Bergarako elizak ekimenari legezko babesa eman zion. "Konbenixo" kaleko elizaren jabetzako lokal batean hasi ziren.

  • Izaskun Jimeno Gau-eskolen hasiera

    Izaskun Jimeno Agirrebeitia (1949) Bergara

    1974an kultur hamabostaldia egin zuten eta gero gau-eskolak hasi ziren. Arrasaten AEK zegoen eta Fermin Korkostegik bultzatuta, alfabetatze talde bat hasi zen ikastolan. Josu Oregik elementalean ematen zuen.

  • Eneko Oregi Haurrak ikastolara eramatearen inguruan zalantza

    Eneko Oregi Goñi (1953) Bergara

    60ko hamarkadan, frankismoa nazioartera zabaltzen hasi zen (turismoan, ekonomian, prentsan...). Kulturgintza aldetik, Bergaran gauzak antolatzen hasi ziren, ikastola, besteak beste. Lorpen oso handia izan zen, nahiz eta familia askotan haurrak bertara ikastera eramatearen inguruan zalantzak izan.

  • Eneko Oregi Euskarazko argitalpenak 60ko hamarkadatik aurrera

    Eneko Oregi Goñi (1953) Bergara

    60ko hamarkadan, argitaletxe txiki batzuk euskarazko materialak argitaratzen hasi ziren. 50eko hamarkadan, `Orixe´ren `Euskaldunak´ eleberriaren sorta bat erosi eta banaketa-lanetan ibili zen. Erregimenak euskarazko liburu bakar batzuk argitaratzen uzten zuen.

  • Eneko Oregi Ikastolen sorreran laguntzaile

    Eneko Oregi Goñi (1953) Bergara

    Bergarako Ikastolaren sorreraren ondoren, Eibarko hainbat pertsonarekin bilerak egin zituzten, han ere Ikastola sortu nahi zutelako. Enekoren aitak Santo Tomas Lizeoaren sorreran ere lagundu zuen.

  • Eneko Oregi Ikastolen eta euskalgintzaren loraldia

    Eneko Oregi Goñi (1953) Bergara

    Ikastolen inguruan, helburua bideak eraikitzea zela kontatzen du Enekok. 60ko hamarkadan, oraindik ere Franco luzerako egongo zela ohartuta, euskal kulturaren eta euskararen alde zerbait egin behar zela pentsatzen zutenen ekimena izan zen Ikastolen sorrera. 1968tik aurrera, ikastolen loraldia hasi zen eta euskarazko hitzaldiak antolatzen ziren.

  • Eneko Oregi Euskarazko Kili-Kili komikia

    Eneko Oregi Goñi (1953) Bergara

    Kili-kili komikia eskola nazionaletan banatzen zen aldizkari bat zen. 60ko hamarkadan, eskola nazionaletan gerora ikastolara joango ziren haurrek ikasten zuten. Jose Antonio Retolazak argitaratzen zuen Bilbon komikia eta eskolan egiteko euskarazko ariketak. Ariketak jaso, zuzendu eta sariak ematen ziren.

  • Eneko Oregi Ikastola barruko eztabaidak: euskara batua eta konfesionaltasuna

    Eneko Oregi Goñi (1953) Bergara

    Ikastoletan bi eztabaida nagusi egon dira: euskara batuaren edo euskalkiaren erabilera eta konfesionaltasuna.