Euskara eta politika

• Irakasle tituludun beharra ikastolan

  Joxe Luix Agirretxe Mitxelena (1969) Lezo

  Lezoko ikastolan irakasle tituludunak behar ziren. Mari Carmen Goñi, Lekarozetik nola ekarri zuten kontatzen du. Manoli Larrea andereñoak ez zuen titulurik eta irakasle izateari utzi behar izan zion. Manolik haur hezkuntza ematen zuen, baina gurasoek beraien seme-alabentzat euskarazko hezkuntza-maila altuagoa bat nahi zuten. Ikastola prefabrikatuan zeuden irakasleak: Asun Larrea, Agustina Pontesta, Maite Etxebeste, Maxux Zugazti, Emi Mujika...

• Lizeoa bukatu gabe zegoela hasi ziren bertan ikasten

  Joxe Luix Agirretxe Mitxelena (1969) Mikel Susperregi Olaizola (1966) Lezo

  Pasaia-Lezo lizeoaren eraikina bideratzeko, Gaztelutxo elkartea sortu zuten gurasoek. Lizeoan ikasten hasi zirenean, hau bukatu gabe zegoen oraindik. Lizeoan zeudela, norbaitek bere buruaz beste egin zuen handik gertu eta lizeoa egiten zeuden obretako langileak joan ziren haren bila.

• Elena Mendia irakaslearekin mendira

  Joxe Luix Agirretxe Mitxelena (1969) Lezo

  Elena Mendia irakasle izan zuten biok. Batzuetan, igandetan mendira joaten ziren berarekin, bere bikotearekin eta txakurrarekin. Irakasleen inplikazioa handia zen. Loreak biltzen zituzten, zapaburuak harrapatu...Behin kamaleoi bat harrapatu zuten.

• Ikastolan neskak eta mutilak beti elkarrekin

  Mikel Susperregi Olaizola (1966) Lezo

  Beraungo ikastolaren ondoan beste eskola batzuk zeuden. Ikastolan neskak eta mutilak beti elkarrekin ibiltzen ziren. Beste eskoletan eta udaleku batzuetan, ez.

• Ikastolako lagunekin solfeoan eta dantzan

  Joxe Luix Agirretxe Mitxelena (1969) Mikel Susperregi Olaizola (1966) Lezo

  Ikastolan ibiltzen ziren gehienek, dantza eta solfeo egin zuten. Ikastolaz kanpoko jardueretan, ikastolako jendearekin ibiltzen ziren.

• Franco hil zenean ikastolan jai izan zuten 3 egunez

  Joxe Luix Agirretxe Mitxelena (1969) Mikel Susperregi Olaizola (1966) Lezo

  Franco hil zen egunean, ikastolara joan ziren eta Agustina andereñoak etxera 3 egunez joateko esan zien. Baloi batzuekin joan ziren etxera, pozik. Mikel Abaigarren zegoen udalekuetan.

• Giro politikoa Franco hil zenean, umearen ikuspegitik

  Joxe Luix Agirretxe Mitxelena (1969) Lezo

  Egoera politikoaz ez zuten kontzientziarik, baina bazuten euskal kontzientzia. Ikurriñak pintatzen egon ziren Franco hil ostean. Plazan kanta batzuk abestu zituzten eta ikurriñak atera zituzten. Ez ziren guztiz konziente egoera politikoaz, baina bazekiten zerbait berezia zutela ikastolan ikasteagatik, gurasoen konpromezuarengatik...

• Pasaia-Lezo lizeoaren sorrera

  Joxe Luix Agirretxe Mitxelena (1969) Lezo

  Gurasoek, haien seme-alabek hezkuntza guztia euskaraz egitea nahi zuten. Inguruko herrietan antzeko proiektuak zituzten pertsonekin harremanetan jarri ziren. 1969an gurasoen elkarte bat sortu zen eta Lezoko eta Pasai Antxoko ikasleak elkarrekin ikasten hasi ziren. Handik sortu zen Pasaia-Lezo lizeoa. Lezon, lizeoa sortu bitartean egon ziren ikastolaren lokalak aipatzen ditu. Gurasoek eta irakasleek, auzolanean ikastolako proiektua aurrera eraman zuten: garbiketak, adminsitrazioa, diru-bilketak...

• Herria banatuta ikastola zela eta ez zela

  Joxe Luix Agirretxe Mitxelena (1969) Lezo

  "Padres de Familia" edo Guraso Elkarteko ikastetxearen salaketa ikastolara. Herrian bi komunitate sortu ziren.

• Lehenengo ikastolako gurasoen ausardia

  Joxe Luix Agirretxe Mitxelena (1969) Lezo

  Lehenengo ikastolako gurasoen ausardia goraipatzen du. Aierruren sorrerarekin parekatzen du.

• Pasaia-Lezo lizeoko inaugurazio eguna

  Joxe Luix Agirretxe Mitxelena (1969) Lezo

  Pasaia-Lezo lizeoko inaugurazioan, ikurriña handi bat jarri zuten. Jende asko zegoela gogoratzen du. 1980ko urtarrilean joan zen Joxe Luix bertara ikastera.

• Nekane Auzmendi andereñoa

  Jone Sanz Elorza (1949) Pasaia

  Nekane Auzmendi andereñoak euskarazko klasean ematen zituen Blas de Lezo kalean. Kontxita Beitia zen bere aurreko andereñoa.

• Kontxita Beitiaren ikastola

  Jone Sanz Elorza (1949) Pasaia

  Kontxita Beitia, 1960an ikastola sortu zuen. Gaur egun Eskalantegi kalea den etxebizitza bateko logelan ematen zituen klaseak.

• Pasaiako ikastolako irakasle moduan nola hasi zen

  Jone Sanz Elorza (1949) Pasaia

  Nekane Auzmendi, Idiazabaletik heldu zen Pasaiara izeba batekin. Blas de Lezo kalean ematen zituen klaseak, bere etxean. Majisteritzako ikasketak bukatu gabe zituela, Pasaian klaseak emateko eskatu zioten. Klaseak nolakoak ziren.

• Pasaiako Ibaindoko ikastola

  Jone Sanz Elorza (1949) Pasaia

  Xabier Urtazunen familiak, Pasaian Ibaiondoko ikastola aurrera eramateko lokala utzi zuen. Errekreoa eraikineko goiko partean egiten zen, baina beti ez ziren igotzen.

• Pasaia-Lezo lizeoaren sorrera

  Jone Sanz Elorza (1949) Pasaia

  Lehenengo udal demokratikoekin batera hasi zen Pasaia-Lezo lizeoaren proiektua ere. Lizeoaren helburua, Pasaiako eta Lezoko ikasle guztiak elkartzea zen.

• Pasaia Antxon, ikastola sakabanatuta

  Jone Sanz Elorza (1949) Pasaia

  Jone, Pasaia Antxoko ikastolan lanean hasi zenean, Benita eta Juliana ziren irakasleak. Lokal ezberdinak zeuden: batzokian, Ibaiondon, Villa Juanitako haurtzaindegia...

• Berauneko ikastolan, ikasleak elkartuta

  Jone Sanz Elorza (1949) Pasaia

  Lizeora joan baino lehen, badiako herri guztietako haurrak elkartu zituzten Beraunen eta gero San Pedron. Autobusek batzen zituzten haurrak. OHO-ko ikasleak ere zeuden Beraunen.

• Nekane Auzmendirekin euskarazko klaseak jasotzen

  Jone Sanz Elorza (1949) Pasaia

  Eskolara joan aurretik, Nekane Auzmendiren etxera joaten zen euskarazko klaseak jasotzera.

• Elizaren laguntza ikastolen sorreran

  Jone Sanz Elorza (1949) Pasaia

  Pasai Antxoko ikastola, elizaren babespean garatu zen. Nomina batzuetan, apaizaren izena agertzen zen.