Euskara eta politika

  • Jone Zabala Lezoko ikastolako lehenengo irakasleak

    Jone Zabala Larrañaga (1952) Lezo

    Lezoko ikastolan lanean hasi zenean, berarekin batera irakasleak zirenak aipatzen ditu. Prefabrikatuan, Asun Larrea, Agustina Pontesta, Maixux Zugazti eta bera. Don Ignazio Esnalen etxean, Markos eta Joxe. Ikastola prefabrikatua nolakoa zen,

  • Jone Zabala Ikastolak sortzeko arrazoiak

    Jone Zabala Larrañaga (1952) Lezo

    Lezoko ikastolaren hasieran dena egiteko zegoen eta arratsaldetan biltzen ziren materialak eta klaseak prestatzeko. Ikastolak sortzearen arrazoiak. Pedagogia ikasi zuen majisteritzan, baina gero, ikasleen arabera moldatu beharra dago irakasteko modua.

  • Jone Zabala Ikuskaritzakoak ikastolara joaten zirenean

    Jone Zabala Larrañaga (1952) Lezo

    Lezoko ikastolan, ikuskaritzakoa etorri zenean ama birjinaren irudiarekin izandako anekdota kontatzen du.

  • Jone Zabala Pasaia-Lezo lizeoan, badia guztiko haurrak

    Jone Zabala Larrañaga (1952) Lezo

    Majisteritzako ikasketak bukatzeko, andereño lana utzi zuen. Titulua lortuta, 1979an, Pasaia-Lezo lizeoan lan egiteko deitu zioten. Lizeoa bukatu gabe zegoen, Lezoko, San Juango, San Pedroko, Antxoko eta Trintxerpeko ikasleak batzen ziren. Ikastolan. Lizeoan beti zegoen zerbait egiteko: programazioak, ekintzak, metodologia...

  • Elena Mendia Amonak euskarari uko egin zion

    Elena Mendia Epelde (1954) Lezo

    Ama euskalduna zuen Elenak, baina aita ez. Haren amak, hirugarren semea izan zuenean euskarari uko egitea erabaki zuela kontatzen du. Elenari umetan amak euskaraz egiten zion, baina gainontzeko bizitza gaztelaniaz bizi zuen.

  • Elena Mendia Antxoko ikastolako Freinet metodoa

    Elena Mendia Epelde (1954) Lezo

    Elenaren ahizpa batek ikastolan lan egiten zuenez eta bere gurasoak ere ikastolako mugimenduan sartuta zeudenez, ikastolak kudeatzen zituen batzordeetako batek irakasle izateko proposamena luzatu zion. Ofizialki, majisteritako praktikak Antxoko San Fermin eskola nazionaletan egin zituen arren, Beraunen Antxoko ikastolak zuen lokal batean ere egin zituen praktikak. 1976a zen. Maite Etxebeste zein bertan zegoen irakasleetako bat. Bertan, Freinet metodoa erabiltzen zuten.

  • Jone Zabala Lezoko ikastolak: markesaren etxea eta prefabrikatua

    Jone Zabala Larrañaga (1952) Lezo

    1976an, Lezoko markesaren etxeko ikastolan hasi zen lanean, Lezoko eta Antxoko ikasleekin. Orduan, Pasaia Lizeoa deitzen zitzaion. 1972an hasi ziren pentsatzen nola elkartu badiako ikastolako ikasleak. Markesaren etxean eta ikastola prefabrikatuan izandako oroitzapenak kontatzen ditu.

  • Elena Mendia Pasai Antxoko ikastolaren sorrera

    Elena Mendia Epelde (1954) Lezo

    Pasai-Antxoko ikastolaren sorrerari buruzko kontuak. Gurasoak eta andereño Nekane elkartzen ziren, ikastola aurrera eramateko. Elizaren babesean sortu zen ikastola, Kontxita Beitia eta Nekane Auzmendi andereñoekin batera. Kokapen ezberdinak. Kontxita Beitiaren etxean euskara iaksten zuten.

  • Elena Mendia 1979tik aurrera, Pasaia-Lezo lizeoan

    Elena Mendia Epelde (1954) Lezo

    1979an hasi zen Elena Pasaia-Lezo lizeoan lanean, baina oraindik ez zeuden ikasle guztiak bertan. Eraikina bukatu gabe zegoen. "Saioka" testu-liburuak erabiltzen zituzten, eta geroago Elkarrek ateratako liburuekin.

  • Elena Mendia Pasai Antxoko "txabolsotoa"

    Elena Mendia Epelde (1954) Jone Zabala Larrañaga (1952) Lezo

    Ikastolarako dirua nola biltzen zuten: taberna, jaialdiak... Pasai-Antxon "txabolsotoa" antolatzen zen eta lortutako dirua ikastolarentzat bideratzen zen. Lizeoak, garrantzi handia ematen dio hiru gauzei: herritartasunari, euskarari eta parte-hartzeari.

  • Elena Mendia Gurasoek sortu zituzten ikastolak

    Elena Mendia Epelde (1954) Jone Zabala Larrañaga (1952) Lezo

    Gurasoek sortu zituzten ikastolak, elizaren laguntzarekin. Kutxa banketxeak ere laguntza ematen zuen. Ikastolako bazkide izateko, gurasoek diru asko ordaindu behar zuten.

  • Elena Mendia Ikastola ezberdinetako irakasleen arteko harremana

    Elena Mendia Epelde (1954) Jone Zabala Larrañaga (1952) Lezo

    Pasaia-Lezo lizeoak, Hernaniko lanbide eskolarekin harremana zeukan. Haiek ere Freinet metodoa erabiltzen zuten. Udan, irakasleentzako ikastaroetara joaten zen Jone. Bertan, beste herri batzuetako irakasleekin harremana egiten zuten.

  • Elena Mendia Gaztelutxo elkartea; bazkide-motak

    Elena Mendia Epelde (1954) Jone Zabala Larrañaga (1952) Lezo

    Pasaia-Lezo lizeoa sortzeko, gurasoek "Gaztelutxo" elkartea sortu zuten. Gero, kooperatiba integrala izatera pasatu zen lizeoa. Gaur egun, hiru motatako bazkideak ditu lizeoak.-

  • Elena Mendia Lizeoan egindako hitzaldia

    Elena Mendia Epelde (1954) Jone Zabala Larrañaga (1952) Lezo

    Behin, lizeoan gurasoentzat antolatu zen hitzaldi bat ekartzen du gogora Jonek.

  • Jone Zabala Ikastola aurrerakoia zen

    Jone Zabala Larrañaga (1952) Lezo

    Guraso batzuek ez zuten nahi izaten beraien seme-alabek gauza batzuk ikastea. Behin, ama batek esan zion, ugalkortasunari buruz hitz egiten zuenean, bere alaba klasetik kanpo atera behar zuela. Hala ere, guraso gehienak aurrerakoiak ziren.

  • Elena Mendia Gurasoekin harremana oso gertukoa zen

    Elena Mendia Epelde (1954) Lezo

    Elenak oso harreman estua zuen gurasoekin. Guraso batzuen etxera ere joaten bazkaltzera. Dena oso gertukoa zen, familiarra.

  • Jone Zabala Irakasleek hasieran ez zuten kotizatzen

    Jone Zabala Larrañaga (1952) Lezo

    Ikastolan irakasle bezala lanean hasi zirenean, ez zuten kotizatzen. Jonek hasieran eskupekoak jasotzen zituen. Aparteko ordainsariak jasotzen zituen jaialdiak antolatzen.

  • Elena Mendia Ikastolan dena eskuz egiten zuten

    Elena Mendia Epelde (1954) Lezo

    Ikastolan, gelako aldizkariak sortzen zituzten. Kalkoak nola egiten zituzten. Fitxak eskuz egiten zituzten, ikatz-ziri eta puntzoiekin.

  • Elena Mendia Elbira Zipitriaren sistema, Pasai-Antxoko lehenengo ikastolan

    Elena Mendia Epelde (1954) Lezo

    Elbira Zipitriarekin ikasi ez bazuen ere, Elenak Pasai-Antxoko ikastolan praktiketan ikasi zuena, metodologia berdinetik zetorren. Kontxita Beitia eta Nekane Auzmendirengandik ikasi zuen eta hauek Elbira Zipitriarekin ikasi zuten.

  • Elena Mendia Ikastola, beti ikasleari, herriari eta metodoari begira

    Elena Mendia Epelde (1954) Jone Zabala Larrañaga (1952) Lezo

    Pasai Antxon, ikastolaren hasierak Kontxita Larrea eta Nekane Auzmendirekin lotuta daude. Elbira Zipitriaren sistema jarraitzen zuten eta gero etorri ziren irakasleek, sistema hori kopiatu eta moldatu zuten. Geroago eta gaur egun teknologia berriei ere moldatu dira. Hala ere, ikastolaren metodoa aintzaindaria izan da beti, metodoari, ikasleari eta herriari begira.