Euskara eta politika

• Guraso eta herritarren ausardia ikastolak sortzeko

  Elena Mendia Epelde (1954) Jone Zabala Larrañaga (1952) Lezo

  Lehenengo ikastolako guraso eta herritarrak oso ausartak izan ziren. Proiektuan sinistu zuten eta dirua, lana, denbora eta nahia jarri zuten. Arrasateko Arizmendiarreta ikastola.

• Garai batean ez zegoen euskaraz ikasteko aukerarik

  Ander Etxebeste Lizarazu (1957) Joakin Goia Artola (1956) Lezo

  Garai batean, euskaraz ikasteko aukerarik ez zegoen Lezon. Manuela Larrearekin ikasi zuten jaunartzea egin zuten arte. Don Inazio Esnal izan zen Lezoko ikastolaren bultzatzailea, irakasle tituluda zuelako.

• Manuela Larrea andereñoa

  Ander Etxebeste Lizarazu (1957) Joakin Goia Artola (1956) Lezo

  Ikastolan, gehiketak, kenketak, biderketak, irakurtzen eta idazten ikasten zuten, dena euskaraz. Zenbakiak kantuen bitartez ikasten zituzten. Manuela andereñoa zorrotza zen.

• Manuela Larrearen ikastola Kale Nagusian

  Ander Etxebeste Lizarazu (1957) Joakin Goia Artola (1956) Lezo

  Ikastola garage batean zen, Kale Nagusian. Ikastola nolakoa zen azaltzen dute: andereñoaren gela, mahai eta eserleku luzeak...

• Lezoko ikastola prefabrikatua

  Ander Etxebeste Lizarazu (1957) Lezo

  Lezoko ikastola prefabrikatua eraikitzeko beharra. Lezo Haundi izeneko lekuan jarri zen. Beraien gurasoak ez ziren ibili ikastolako sortzeko prozesuan, baina Anderren osaba bat bai.

• Manuela Larrearen ikastola, garage batean

  Ander Etxebeste Lizarazu (1957) Joakin Goia Artola (1956) Lezo

  Manuela Larrearen ikasleak izan ziren garaian, ez zuten inguruan beste ikastolarik ezagutzen. Kalean egiten zuten errekreoa, ikastola barruan ez zegoelako lekurik. Euria egiten zuenean, etxera bustita bueltatzen ziren.

• Pasaia-Lezo lizeoaren hasierak

  Ander Etxebeste Lizarazu (1957) Lezo

  Pasaia-Lezo lizeoaren sorreran, lehenengo lokalak Beraunen eta San Juanen zeuden. Hasieran Pasaia lizeoa deitzen zen. Eraikin handia sortu zenean, Pasaia-Lezo izena jarri zitzaion.

• Pasaia-Lezo lizeoko lehenengo irakasleetako bat

  Ander Etxebeste Lizarazu (1957) Lezo

  Ander, Pasaia-Lezo lizeoko lehenengo irakasleetako bat izan da. Bertan lanean hasi zenean, eraikina ez zegoen osorik eginda. Obretan zeuden. 1978an hasi zen bertan lanean. Hasiera batean ikasle nagusienak joan ziren bertara ikastera eta gainontzekoek herrietan sakabanatuta zeuden. Ikastola bukatu gabe zegoela inauguratu zen. Ikastolako materiala beraiek prestatu behar izaten zuten: itzulpenak egin, fitxak egin...

• Irakasle izanda, beti formatzen ibili beharra

  Ander Etxebeste Lizarazu (1957) Lezo

  Ikastolako Federazioaren bitartez, euskaraz alfabetatzeko formakuntza jaso zuen Anderrek. Bertan ikasitakoa, ikastolan erakusten zuen gero. Urte osoan zehar egiten zituzten ikastaroak, baita udan ere. Pedagogia berriak. Ikastolaran "Saioka" liburuak erabiltzen zituzten, fitxak sortzen zituzten eta multikopistarekin kopiak egin, taldeka ere egiten ziren gauzak...

• Lizeoko autpbusak koordinatzeko zailtasunak

  Ander Etxebeste Lizarazu (1957) Lezo

  Ikasle asko zeuden lizeoan ikasten eta autobusak koordinatzea zaila izaten zen.

• Garai bateko gurasoen inplikazioa ikastolan

  Ander Etxebeste Lizarazu (1957) Lezo

  Hasierako ikasleen gurasoek ausardia eta militantzia asko zuten. Ikastolaren parte handia ziren gurasoak eta laguntza handia eman zuten. Irakasleengan konfiantza handia zuten. Gaur egun ez da horrela.

• Pasamontes taberna

  Ander Etxebeste Lizarazu (1957) Joakin Goia Artola (1956) Lezo

  Herriko jaietan, Pasamontes taberna zabaltzen zuten ikastolako gurasoek. Joakin ibiltzen zen tabernari bezala bertan lanean.

• Irakasleak ordaintzeko dirua biltzen etxez-etxe

  Esteban Olaizola Mitxelena (1944) Lezo

  Lezoko ikastolako bultzatzaileetako bat izan zen Esteban. Ez zuen seme-alabarik, baina herritar bezala proiektuan sinisten zuen. Etxez-etxe eta baserriz-baserri ibiltzen ziren ikastolako irakasleak kontratata¡zeko dirua biltzen.Festetan, taberna batean sardinak saltzen zituzten.

• Lezoko ikastolarentzat irakasle eta diru bila

  Esteban Olaizola Mitxelena (1944) Lezo

  Lezoko ikastolarako tituludun irakasle bila ibiltzen ziren. Udaletxera ere jo zuten, kurtso amaieran beste eskolei ematen zieten diru bat eskatzera.

• Lezoko ikastolako udalekuak

  Esteban Olaizola Mitxelena (1944) Lezo

  Araban hutsik zegoen herri batean udalekuak antolatu zituzten, Agurain inguruan. Gurasoak bertara joaten ziren ere, janaria prestatzera, garbitzera...

• Lezoko ikastolako bultzatzailea

  Esteban Olaizola Mitxelena (1944) Lezo

  Ikastolak geroz eta ikasle gehiago zituenez, gela gehiago behar ziren. Estebanen anai bat ibili zen elizako lokal bat konpontzen. Estebanek ez zuen seme-alabarik, baina euskaraz irakasteko beharra ikusten zuten.

• "Padres de Familia"eskolakoen salaketa

  Esteban Olaizola Mitxelena (1944) Lezo

  "Padres de Familia" eskolako gurasoek, Lezoko ikastola salatu zuen. Ikastolari beti oztopoak hartzen zitzaizkion eta garai hartan hori izan zen Estebanen borroka.

• Lezoko ikastolako lehenengo gelak

  Esteban Olaizola Mitxelena (1944) Lezo

  Lezoko ikastola elizaren babespean sortu zen, Don Inazio Esnal apaizaren eskutik. Kanpora begira ere, formaltasun gehiago ematen zion. Lehenengo ikastolako gelak, abade etxean eta elizako lokaletan izan ziren.

• Ikastolarentzat dirua biltzeko zozketak egiten ziren

  Esteban Olaizola Mitxelena (1944) Lezo

  Zozketak egiten zituzten eta txartelak 100 pezetara saltzen ziren. Egunero, 1000 pezeta irabazteko aukera zuen jendeak.

• Gizarteak ikastola laguntzen zuen

  Esteban Olaizola Mitxelena (1944) Lezo

  Ikastolarentzat dirua ateratzeko taberna bat zabaldu zuten. Bazkariak eta afariak ematen zituzten. Lehengaiak (sagardoa, arrautzak, sardinak...) ikastolarentzat zirenez erdi prezioan lortzen zituzten.