Euskara eta politika

• 1979an Eibarko Ikastolak 1784 ikasle

  Maria Elena Mujika Igartua (1944) Eibar

  Hasieran kurtso bakoitzeko gela bat zegoen arren, heldu zen momentu bat non 6 edo 7 gela zeuden kurtso bakoitzeko. Zuzendaritza batzordean egon zenean, 1784 ikasle eta 80 irakasle zeuden.

• Ikasle gutxiko gelak endogamikoak bihurtzen dira

  Maria Elena Mujika Igartua (1944) Eibar

  Izan duen ikastolako gelako ratio handiena 36 ikaslekoa izan zen baina ez zen ohikoa. Normalean 25-27koak izan dira. Maria Elenaren iritziz, talde txikiak endogamikoak dira.

• Eibarko ikastolaren sorrera: gurasoen nahia eta lana

  Maria Elena Mujika Igartua (1944) Eibar

  Ikastolara eraman zituzten lehenengo gurasoen ausardia aipatzen du Maria Elenak. Behar zuten guztia lortu zuten: lokalak, irakasleak, garraioak, kudeaketa... Hasierako ikastola, Mari Tere irakaslearen etxebizitzan bertan ematen ziren.

• Irakaskuntzaren ikuspegiaren baloreen aldaketa

  Maria Elena Mujika Igartua (1944) Eibar

  Garai bateko eta gaur egungo irakaslearen irudiaz hitz egiten du Maria Elenak. Garai batean ez zen dudan jartzen irakaslearen lana eta gaur egun bai.

• Ikastolaren helburua: "Ikastola, euskaraz eta herrikoia"

  Maria Elena Mujika Igartua (1944) Eibar

  Ikastolaren sorreran parte hartu zuten gurasoek, profil euskalduna eta abertzalea zuten. Ikastolaren helburu nagusia, herriko eskola publikoa baina euskalduna izatea zen. Ikastolaren lema, "Ikastola, euskaraz eta herrikoia" zen.

• Eibarko Ikastola, herritik sakabanatuta

  Eibar

  Klaseak edozein tokitan ematen zituzten: Urkiko sakristian, Karmeldarretan, Markeskuan, Zezenbiden, Iturburun, Alfan...

• Etxez-etxeko diru-bilketa Iturburuko ikastola eraikitzeko

  Maria Elena Mujika Igartua (1944) Eibar

  Eibarren, ikastola ondo ikusia zegoen. Dirua biltzeko hainbat ekintza egiten ziren baina garrantzitsuenak jaietako tabernak izaten ziren. Iturburuko ikastola egiteko etxez-etxeko diru-bilketa jarri zen martxan.

• Eibarko ikastolaren sorrera: testu-liburuak

  Maria Elena Mujika Igartua (1944) Eibar

  Ikastolaren lehenengo urteetan, Mari Tere Munduate irakasleak Xabiertxo eta Martin Txilibitu liburuak erabiltzen zituen baina gehiena irakaslearen lana zen. Elbira Zipitriaren metodologia erabiltzen zuen. Maria Elena ikastolan sartu zenean, testuliburuak zeuden.

• Ikastolan haurrak matrikulatzea modan jarri zen

  Maria Elena Mujika Igartua (1944) Eibar

  Momentu batzuetan ikastolan haurrak matrikulatzea modan ipini zela uste du Maria Elenak. Ahoz-ahozkoaren bidez mezua zabaltzen zen.

• Ikastolako ikasle batzuk drogen arazoan sartuta

  Maria Elena Mujika Igartua (1944) Eibar

  Politikaz ez du inoiz hitz egin ikasleekin. Hori etxetik jaso behar zuten zerbait dela uste du Maria Elenak. Drogen arazoaz hitz egiten du. Ikastolako ikasle batzuk drogarengatik hil zirenak gogoratzen ditu. Inpotentzia handia zuten. Bazekiten non saltzen zen droga, non drogatzen ziren... Ikastolako azkenengo urteetan drogen sartu berri zenaren ikasleren bat ere gogoratzen du.

• Euskerazko ikasketak egiteagatik arduratuta

  Maria Elena Mujika Igartua (1944) Eibar

  Euskarazko formakuntza jasotzeagatik ikasleen maila baxuagoa izango ote zen beldurra zuten ikastolako irakasleek. Institutuan euskarazko hezkuntzarekin jarraitzeko aukera zabaldu zenean, errazagoa izan zen hau kudeatzea.

• Ikastolako irakasleen formakuntza etengabea

  Maria Elena Mujika Igartua (1944) Eibar

  Irakasleak etengabe formatzen ziren. Uztailetan formakuntzak ez ezik, hurrengo ikasturteak antolatuta uzten zituzten. Irakaskuntzako formakuntzak, eskolaz kanpoko orduetan izaten ziren (arratsaldetan, asteburuetan...).

• Ikastola eta gero ikasleez arduratu ere

  Maria Elena Mujika Igartua (1944) Eibar

  Ikastolatik Eibarko Institutura joaten ziren ikasleen notak eskatu zituzten, beraien garapena nolakoa zen ikusteko., Horrek lasaitasun bat eman zien ikastolako irakasleei.

• Guardia Zibilaren erregistroa ikastolan

  Maria Elena Mujika Igartua (1944) Eibar

  Irakasle lanetan hasi zen lehenengo urtean, Urkiko sakristian zegoela, bi guardia zibil agertu ziren erregistro bat egiteko.

• Eibarko ikastolako zuzendari nagusia

  Maria Elena Mujika Igartua (1944) Eibar

  Eibarko ikastolak ikasle gehien izan zituen garaian, zuzendaritza batzordeko burua izan zen Maria Elena. 1784 ikasle. Inork ez zuen zuzendari izan nahi eta berari suertatu zitzaion. Arlo ekonomikoa ez zuen eramaten baina antolakuntza gainerakoa bai.

• Eibarko ikastolako publifikazioa

  Maria Elena Mujika Igartua (1944) Eibar

  Ikastolen publifikazioak ez zuen eragin handirik egin Eibarren. Ikastolak ezin zion eutsi pribatua izaten jarraitzeari, Iturburu sortzeko lanek izugarrizko zorra utzi zutelako. Bilera batzuk egin ziren gurasoak informatzeko.

• Ikastolako irakasle izateagatik zorte handia izan du

  Maria Elena Mujika Igartua (1944) Eibar

  Ikastola Maria Elenaren bizitzaren parte oso garrantzitsua izan da. Zorte handia izan duela sentitzen du.

• Danobateko kideak Aubixa baserriaren prestaketan laguntzen I

  Jesus Mari Astigarraga Zubiaurre (1951) Elgoibar

  Danobat lantegiko zenbait kide denbora luzez ibili ziren Aubixa baserria prestatzen, aterpetxe bihurtzeko. Gogoan du Amatiñoren Margola tindategira eramaten zituztela izara eta maindireak eta ez zituztela ordaintzen. Burdindegikoarekin, harrobikoarekin... gauza bera egiten zuten: materiala hartu eta, ikastolarentzako zela esanda, ordaindu ez. Ikastolak ez zuen dirurik. Jendeak borondate handia izan zuen ikastolari laguntzeko.

• Danobateko kideak Aubixa baserriaren prestaketan laguntzen II

  Jesus Mari Astigarraga Zubiaurre (1951) Elgoibar

  Danobat lantegian bere nagusia zen Lazaro `Ziarda´rekin ibili zen Aubixa baserria udaleku bihurtzeko prestatzen. Zer lan egin zituzten. Literak Danobat lantegiko margolariak margotu zituen eta euskaraz tutik ere ez zekien. Jendeak oro har euskararen aldeko jarrera zuen.

• Aita Ubidekoa; familia euskalduna

  Itziar Ajuria Garate (1924) Elgoibar

  Aita Ubidekoa zen. Bere jaiotetxea muga-mugan zegoen: zati bat Bizkaian eta beste zati bat Araban. Aitak beti esaten zuen bera Bizkaia partean jaioa zela. Anaiak asko joaten ziren hara. Bera ere anaiarekin joan zen gerra bukatu zenean eta hilabete pasa zuen bertan. Ubideko familia oso euskalduna zen. Aititaren eta amamaren inguruko kontuak. Amamak 13 seme-alaba izan zituen. Izen euskaldunak.