Gerraren eragina

  • Maria Jesusd Albisu Toledo Soldaduek ere jan egin behar

    Maria Jesus Albisu Toledo (1923) Tolosa

    Soldaduak askotan joaten ziren Urkizuko tabernara. Soldaduek euren poltsikotik ordaintzen zuten tabernan hartutakoa.

  • Maria Jesusd Albisu Toledo Mendikute eta Albiztur aldetik tiroak

    Maria Jesus Albisu Toledo (1923) Tolosa

    Gerrako kontuei buruz hitz egiten du. Mendikute eta Albiztur aldetik izaten ziren tiroketak aipatzen ditu.

  • Maria Jesusd Albisu Toledo Anaiak, soldadu joandakoak

    Maria Jesus Albisu Toledo (1923) Tolosa

    Gerra denboran, auzotar ugari joan zen Urkizutik soldadu. Maria Jesusen anaiak ere soldadu joan dira.

  • Maria Jesusd Albisu Toledo Anaien berri jakin nahi

    Maria Jesus Albisu Toledo (1923) Tolosa

    Gerraren eragina. Gerrak 13 urtetik 18ra bitartean harrapatu zuen Maria Jesus. Soldadu joandako anaien berriak noiz iritsi zain egoten ziren etxean. Txokolatea, gazta eta dirua bidaltzen zizkien paketeetan. Gutunak ere bidaltzen zizkien.

  • Maria Dolores Leunda Mendizabal Gerra zibila gaur egungo egoeraren aldean

    Maria Dolores Leunda Artola (1925) Tolosa

    Gerra hasi zeneko oroitzapenak kontatzen ditu: bonbak, manifestazioak, banderak… Umeentzat hori festa bezalakoa zen. Gaur egungo berriak ikusita, aldea dago hemengo gerraren eta oraingo munduko arazoen artean.

  • Martina Iturbe Zubeldia Gerrako oroitzapenak

    Martina Iturbe Zubeldia (1914) Tolosa

    Gerra denborari buruz hitz egiten du. Garai tristeak ziren. Iruñeko familia baten etxean neskame zegoen ahizparekin batera, eta etxean gordeta egoten omen ziren. Etxe ondotik hildako eta zaurituak pasatzen ikusten zituzten. Soldaduak Iruñera eraman, eta, gero, handik banatzen omen zituzten.

  • Martina Iturbe Zubeldia Amezketako soldaduekin Iruñetik etxeratu

    Martina Iturbe Zubeldia (1914) Tolosa

    Gerra denborari buruz hitz egiten du. Soldaduak Iruñera eraman, eta, gero, handik banatzen omen zituzten batera eta bestera. Iruñetik Zugaztira bueltatu zirenekoaz hitz egiten du. Amezketara bueltan zihoazen soldadu batzuekin joan omen ziren etxera.

  • Martina Iturbe Zubeldia Nafarroara, irin bila

    Martina Iturbe Zubeldia (1914) Tolosa

    Gerra denborari buruz hitz egiten du. Baserrikoak emandakotik jaten zuten, eta ez zuten goserik pasa. Gipuzkoan errotak itxita zeuden, eta Nafarroara joaten ziren irin bila. Etxean egiten zuten ogia.

  • Joxe Mari Gorrotxategi Gerra giroa umeen ikuspegitik

    Joxe Mari Gorrotxategi Pikasarri (1929) Tolosa

    Tolosan gerra oso azkar bukatu zen, egun gutxi batzuetan nazionalak sartu ziren eta. Gerra aurretik talde politiko asko zeuden Tolosan. Gerra garaian umea zen, baina gauza bitxiak gertatzen ari zirela jakin zuen. Checa komandantea Tolosako sarreran hil zutela ere jakin zuten.

  • Joxe Mari Gorrotxategi Gerra garaia umeen ikuspegitik

    Joxe Mari Gorrotxategi Pikasarri (1929) Tolosa

    Gerra hasi baino aste batzuk lehenago, Jaunartzea egin zuen. Gerra aurreko garaietan izandako manifestaldiak gogoratzen ditu. Gerra hasi zenean, umea zen eta ez zen gehiegi ohartu. Familietan tragedia handiak bizitu ziren; haietako batzuk gogoratzen ditu.

  • Maria Luisa Agirre Azurmendi Peñaflorida institutura ikastera

    Maria Luisa Agirre Azurmendi (1919) Tolosa

    Maria Luisaren aitak trenean egiten zuenez lan, Maria Luisak ez zuen trenik ordaindu behar izaten. Eskola bukatutakoan, Donostiara joan zen Peñaflorida institutura ikastera. Orduan hasi zen gerra zibila, baina Donostia nazionalek azkar hartu zutenez, ez ziren eten ikasketak.

  • Pakita Penagarikano Umetan, Franco agurtzera

    Pakita Peñagarikano Elosegi (1926) Tolosa

    Gerrako oroitzapenak. Bederatzi urte zituela, eskolako umeak Franco agurtzera Ikaztegietara eraman zituztela kontatzen du.

  • Pakita Penagarikano Bost ahizpa moja joanak

    Pakita Peñagarikano Elosegi (1926) Tolosa

    Pakitaren etxean, bost ahizpa sartu ziren moja. Gerraren etorrerarekin, Pakita moja joan zen. Moja izateari buruz hitz egiten du; elkartean bizitzea, bakardadea... Azpeitian, Valladoliden eta Burlatan egona da.

  • Carmen Jauregi Zabala Anaia, sei urte soldadu

    Carmen Jauregi Zabala (1924) Tolosa

    Carmenek 12 urte zituela etorri zen gerra. Anaiak 18 urte zituela joan zen soldadu, eta sei urte egin zituen soldadu. Baserriko lanetan laguntzeko, ahizpak behiak jezten ikasi behar izan zuen.

  • Carmen Jauregi Zabala Soldaduak Urkizun

    Carmen Jauregi Zabala (1924) Tolosa

    Gerrako kontuak. Urkizu gain batean egonik, soldaduak denbora luzez egon omen ziren bertan. Soldadu batzuk euren ganbaran, belarretan, erretiratzen ziren; kargudunei, berriz, ohea ematen zien. Soldaduen arteko karguen izenak orduan ikasi omen zituen.

  • Carmen Jauregi Zabala Soldaduei gosaria ematen

    Carmen Jauregi Zabala (1924) Tolosa

    Amak eta ahizpak baserrian lo egiten zuten soldaduei kafesnea ematen zien. Dirua zeukanak pagatu egiten omen zuen: bi erreal.

  • Carmen Jauregi Zabala Guardia zibilaren bisita

    Carmen Jauregi Zabala (1924) Tolosa

    Anaiak soldadu joanda zirenez, aitak baserriko lanetan laguntzeko morroi bat ekarri zuen Tolosatik. Denbora batera, morroiak lana utzi egin zuen, eta guardia zibilak haren bila baserria nola miatu zuten gogoratzen du.

  • mariani estanga "Bandera nazionala" jarri beharra

    Mariani Izaskun Estanga Uriarte (1933) Tolosa

    Gerra garaia du hizpide. Egun seinalatuetan, "bandera nazionala" jarri behar izaten zen balkoian. Aguazila joaten zen etxez etxe, eta balkoiak apaintzeko agindua ematen zuen.

  • mariani estanga Etxez sarritan aldatu

    Mariani Izaskun Estanga Uriarte (1933) Tolosa

    Gerra etorri zenean, Marianiren familia Tolosan geratu ziren. Jende asko alde egin zuen. Etxez sarritan aldatu ziren, Laskurain kaleko etxera joan ziren arte.

  • mariani estanga Garai bateko San Frantzisko pasealekua

    Mariani Izaskun Estanga Uriarte (1933) Tolosa

    Gerra garaian, desjabetutako etxeei buruz hitz egiten du. San Frantzisko pasealekuan, Tolosako "jauntxo jendea" bizi zen. Bertan ziren Sección Femenina eta mojak ere.