Errepresioa

  • Mirentxu Agote Polizia aitaren bila sarri

    Mirentxu Agote Aramendi (1933) Donostia

    Bere aita abertzalea zen eta askotan joan izan zen Francoren polizia aitaren bila. Franco Donostiara etortzen zen bakoitzean, beraien aita kartzelara eramaten zuten. Beraien etxea miatu eta nahi zuten guztia ere eramaten zuten.

  • 680 Fusilamenduak gerra garaian

    Ramon Maiztegi Iriarte (1921) Elgoibar

    Fusilamenduak ere egon ziren gerra garaian. Osaba baten anaia fusilatu zuten Olason: Jose Alberdi. "Olasope" izeneko zentrala zegoen eta bertan telefonoa zuten. Errekete batek gerrari buruz hitz egiten ikusi eta salatu egin zituen. Epaiketa egin ostean, heriotza-zigorra ezarri zieten zazpi laguni. Bi fusilatu egin zituzten.

  • Gerran preso; Langile batailoiak

    Patxi Lizardi San Sebastian (1914) Mutriku

    Gerra hasi zenean mendira ihes egin zuen. Harrapatu egin zuten Bilboko Arriaga antzokian, Gasteizen eta Logroño zezen-plazan egon zen preso. Handik langile batailoietara bidali zuten Teruelera, Castellonera, Murtziara... Bilbo erori eta gutxira hasi zen langile batailoian eta bi urte inguruz ibili zen bertan.

  • Benigno Arrizabalaga Saturrarango kartzelara janaria eramaten

    Benigno Arrizabalaga Azpiazu (1934) Mutriku

    Zortzi urterekin hasi zen Saturrarango kartzelara janaria eramaten. Ahal zutena sartzen zuten otarrean. Reinosako emakume bat egon zen beraienean bizitzen, familiakoren bat ere preso zuelako.

  • Benigno Arrizabalaga Saturrarango kartzelako presoak bisitatzen

    Benigno Arrizabalaga Azpiazu (1934) Mutriku

    Saturrarango presoek eskulanak egiten zituzten. Kartzelara pare bat aldiz sartu zen presoekin egoteko. Benigno bakarrik joaten zen kartzelara. Anaiak bideak eraikitzen zituen, "Regiones Devastadas"-ekin.

  • Jose Luis Arakistain Tetuan baserrian kartzelako atezaina bizi zen

    Jose Luis Arakistain Jainaga (1928) Mutriku

    Saturraranera presoak eramango zituztela jakin zutenekoa. Haien baserriak etxebizitza huts bat zuen eta bertan kartzelako atezaina, Teodoro, biziko zela esan zieten. Hamahiru txerri zituzten baserrian eta patata azala ematen zieten jateko.

  • Jose Luis Arakistain Saturrarango kartzelan patata azalak batzen

    Jose Luis Arakistain Jainaga (1928) Mutriku

    Saturrarango kartzelan sobratzen ziren patata azalak hartzen zituzten, txerriei jaten emateko. Kartzela barrura sartzen zenean, presoek leihoetatik agurtzen zuten Jose Luis.

  • Jose Luis Arakistain Saturraranen preso zegoen maistraren eskolak I

    Jose Luis Arakistain Jainaga (1928) Mutriku

    Saturrararen preso zegoen emakume maistra bat, egunero kartzelatik ateratzen zen klaseak emateko. Jose Luisen maistra izan zen.

  • Benigno Arrizabalaga Saturraranen preso zegoen maistraren eskolak II

    Benigno Arrizabalaga Azpiazu (1934) Mutriku

    Eskolara nora joan zen. Saturraranen preso zegoen maistra batek klaseak ematen zituen. Gaztelaniaz ikasi zuen berarekin.

  • Jose Luis Arakistain Saturraranen ama preso zituzten umeekin harremana

    Jose Luis Arakistain Jainaga (1928) Benigno Arrizabalaga Azpiazu (1934) Mutriku

    Saturrarango emakume presoen semeak Mutrikun bizi ziren eta haiekin gaztelaniaz hitz egiten zuten. Antonio, Mariano, Pizarro... gehienak inguruetan bizitzen gelditu ziren eta baserrietan lan egiten zuten janariaren truke.

  • Jose Luis Arakistain Saturraranen preso zegoen maistraren eskolak III

    Jose Luis Arakistain Jainaga (1928) Mutriku

    Mijoako haurrak joaten ziren Saturrarango presoaren eskolak hartzera. Sei edo zazpi haur biltzen ziren.

  • Jose Luis Arakistain Saturrarango presoak eta haien seme-alabak I

    Jose Luis Arakistain Jainaga (1928) Benigno Arrizabalaga Azpiazu (1934) Mutriku

    Saturraranen preso egondako emakumeei buruz eta haien seme-alabei buruz hitz egiten dute.

  • Benigno Arrizabalaga Saturrarango kartzela

    Benigno Arrizabalaga Azpiazu (1934) Mutriku

    Saturrarango kartzelara janaria eramaten zuenean, gauzak garitako ate ondoan uzten zituen. Sare bat zegoen presoak eta herritarrak bereizteko.

  • Jose Luis Arakistain Saturrarango presoak eta haien seme-alabak

    Jose Luis Arakistain Jainaga (1928) Benigno Arrizabalaga Azpiazu (1934) Mutriku

    Saturraranen preso zeuden emakume askoren seme-alabak Mutrikura joan ziren lanera. Euskaraz ikasten zuten denek. Presoekin zuten harremana.

  • Benigno Arrizabalaga Saturrarango presoak

    Benigno Arrizabalaga Azpiazu (1934) Mutriku

    Nola hasi ziren Saturrarango kartzelara janaria eramaten. Preso gehienak gazteak ziren. Hamazazpi urte zituen Teresa batekin harremana zuen Benignok. Nola jazten ziren.

  • Jose Luis Arakistain Herritarren arteko salaketak

    Jose Luis Arakistain Jainaga (1928) Benigno Arrizabalaga Azpiazu (1934) Mutriku

    Herritarren artean salaketak egoten ziren.

  • Igandero Saturraranera preso bat bisitatu eta janaria eramatera

    Enkarna Furundarena Goenaga (1919) Mutriku

    Igandetan Saturrarango kartzelara joaten zen, preso bati (Ana) aste guztirako janaria eramatera. Autobusean joaten zen eta bisita gelan elkartzen ziren.

  • Saturrarango preso baten semearen ama pontekoa I

    Enkarna Furundarena Goenaga (1919) Mutriku

    Saturraranen bisitatzen zuen presoaren semearen amabitxia zen Enkarna. Leonardo zuen izena. Ama pontekoa izateko proposamena Teodorok egin zion, aitabitxi izango zenak. Herrian amabitxi egin ziren beste batzuk.

  • Saturrarango presoei jateko latak eramaten zituen

    Enkarna Furundarena Goenaga (1919) Mutriku

    Saturrarango kartzelako haur baten amabitxi egin zenean hasi zen igandero janaria eramatera joaten. Gehienbat latazko janaria eramaten zuen. Hogei urte zituen Enkarnak eta ordurako Loretxun taberna lan egiten zuen.

  • Loretxu tabernan soldaduak

    Enkarna Furundarena Goenaga (1919) Mutriku

    Presoak Saturraranera nola eramaten zituzten ez zuen inoiz ikusi. Loretxu tabernara soldadu italiarrak, alemanak, nafarrak, galiziarrak... egoten ziren.