Errepresioa
-
Ama 17 urterekin etxean bakarrik. Beste guztiak kartzelan
Elena Zubero Ormaetxe () Esther Zubero Ormaetxe () Kepa Zubero Ormaetxe () Amorebieta-Etxano
-
Izeko Isabel eta Brigida Saturrarango kartzelara
Elena Zubero Ormaetxe () Esther Zubero Ormaetxe () Kepa Zubero Ormaetxe () Amorebieta-Etxano
-
Izekoak bisitatzera Saturarranera hiru astean behin
Elena Zubero Ormaetxe () Esther Zubero Ormaetxe () Kepa Zubero Ormaetxe () Amorebieta-Etxano
-
Izeko Brigida kartzelatik oso gaixorik irten
Elena Zubero Ormaetxe () Esther Zubero Ormaetxe () Kepa Zubero Ormaetxe () Amorebieta-Etxano
-
1941ean amak isuna ordaindu behar aita eta izekoengatik
Elena Zubero Ormaetxe () Esther Zubero Ormaetxe () Kepa Zubero Ormaetxe () Amorebieta-Etxano
-
Ama bakarrik zegoenez, izeko-osaba eurenera bizitzera joan
Elena Zubero Ormaetxe () Esther Zubero Ormaetxe () Kepa Zubero Ormaetxe () Amorebieta-Etxano
-
Eusebio Ormaetxe, amaren osaba, EAJren juntako burua
Elena Zubero Ormaetxe () Esther Zubero Ormaetxe () Kepa Zubero Ormaetxe () Amorebieta-Etxano
-
Espiatzat hartuta, preso
Sabin Gabiola Plaza (1918) Amoroto
Hamazortzi urterekin hasi zen babeslekuak eta trintxerak egiten. Espiak zirelakoan, kartzelaratu egin zituzten etxetik gertuan. Anekdota bat kontatzen du.
-
Santoñan preso
Sabin Gabiola Plaza (1918) Amoroto
Bizkargin trintxerak egiten ari zireneko pasadizoa kontatzen du. Trintxerak egiten aritu zenean, ez zuen armarik izan. Santoñan nazionalek harrapatu zituzten eta Laredora eraman zituzten. Makarroiak zer ziren han ikasi zuen. Karrantzan zeudeneko pasadizo bat kontatzen du.
-
Preso alde batetik bestera
Sabin Gabiola Plaza (1918) Amoroto
Laredon kanpaleku baten eduki zituzten nazionalek. Handik Logroñora eraman zituzten, gero Bilbora, Teruelera eta Caceresera. Handik, berriz, Ciudad Realera eraman zituzten. Han zeudela bukatu zen gerra. Fronte bien bitartean, ortu handiak zeuden eta handik elikatzen ziren. Kontrarioekin karta-jokuan ibiltzen ziren.
-
Badajozeko triskantzak
Sabin Gabiola Plaza (1918) Amoroto
Badajozen zegoela ezagutu zuen tankea zer zen. Han ikusi zuen gizon bati begi biak nola atera zizkioten. Triskantza handiak ikusi zituen han.
-
Nazionalen dominak eta koñaka
Sabin Gabiola Plaza (1918) Amoroto
Nazionalekin ibili behar izan zuenean, dominak erabili behar izan zituen. Bota ere egiten zituen. Herri bat hartutakoan, koñaka ematen zieten.
-
Espetxean ingelesa ikasten
Santiago Onaindia Baseta (1909) Amoroto
Espetxean ikasi zituen hainbat hizkuntza. Ingelesarekin hasi zen. "Eguneroko meza" liburua argitaratu zuen, gazteleratik itzulita, (Jaime) Kerexetarekin batera.
-
Espetxean frantsesa eta alemana ikasten
Santiago Onaindia Baseta (1909) Amoroto
Frantsesez zekien kartzelako kide batekin ikasi zuen frantsesa, eta berdin ingelesez ere beste kide batekin. Lord Byronen "El Corsario" euskaratu zuen. Alemanez ere ikasi zuen han.
-
Julian Besteirorekin kartzelan
Santiago Onaindia Baseta (1909) Amoroto
Julian Besteirorekin egon zen kartzelan. Alemanezko zalantzak, hari galdetzen zizkioten. Besteirok Madrid entregatu omen zion Francori, halabeharrez. Hari buruzkoak kontatzen ditu.
-
Izebei ilea "zerora" moztu zietenekoa
Iñaki Arregi Moraza (1927) Andoain
Gerra garaian, Oriora joan ziren egoera pixka bat lasaitu arte. Itzuli zirenean, etxea prezintatuta aurkitu zuten. Komandantziara joan behar zutela esan zieten eta halaxe joan ziren bere bi izeba. Han ilea "zerora" moztu zieten, abertzaleak izatearren. Gero txapela jantzita ibiltzen ziren. Izebetako bat oso ausarta omen zen eta behin erreketeekin joan zen kotxean Donostiara autostop eginda.
-
Anaien ibilerak gerra garaian
Pedro Jauregi Sorondo (1922) Andoain
Gerra garaian enpresak militarizatu egin zituzten. Anaien ibilerak. Andoainen hil zuten gizona. Belabietako borroka. Anaia batek zazpi urte egin zituen langile batailoietan eta denbora horretan ez zuten ikusi. Gero Irunera eraman zuten, eta sukaldari jarri zuten. Hantxe bilatu zuen bikotekidea ere. Anaiaren emazteari buruzkoak: arrautzak saltzera joaten zen.
-
Aita atxilotuta eraman
Miren Zarraga Pagola (1932) Andoain
Gerra denborako oroitzapenak. Aita atxilotuta eraman zuten, bizilagun batek salatuta.
-
Etxera buelta
Miren Zarraga Pagola (1932) Andoain
Mirenen aitak gutunak idazten zituen, eta Gurutze Gorriaren bitartekaritzaz bueltatu ziren Frantziatik Andoainera ama eta lau anai-arrebak. Trenez iritsi eta aita ikusi zueneko oroitzapena. Herrira bueltatu zirenean, ezer gabe utzi zituztela jabetu ziren.
-
Aitaren kartzelaldia
Miren Zarraga Pagola (1932) Andoain
Mirenen aitarekin batera kartzelan egon ziren andoaindarrak: Pedro Arregi, Fidel Arrieta eta Felix Balastrain. Laurak egon ziren kartzelan eta Langileen Batailoietan. Burgosko penalean, Santoñan eta Donostiako Ondarretan egon zen preso Mirenen aita. Asuako abokatu batek atera zuen espetxetik.