Politika eta Franco

  • Felix Razkin Euskarazko mezak ematen hasi ziren Gasteizen

    Felix Razkin Mendinueta (1947) Arbizu

    Langile mugimenduan sartu zen Gasteizen. "Apaiz langileak". Garai hartan, 1967 inguruan, euskarazko mezak ematen hasi ziren Gasteizen; lantegietara lanera joandako euskaldun asko zeudelako. Ez zuten baimenik lortu. Gitarrarekin kantatzen zuten elizan.

  • Felix Razkin Euskarazko eskolak ematen, Bar Pacon

    Felix Razkin Mendinueta (1947) Arbizu

    Euskarazko eskolak ematen ere hasi ziren. 20tik 8 inguru hasi ziren euskara irakasten, han eta hemen. Oñatibia apaizaren "método radiofónico) erabiltzen zuten. "Umandi"-ren gramatika ere bazegoen. 3 ikasle talde izan zituen. Manuel Iradier elkartean, Bar Pacon... behin atxilotu egin zuten.

  • Felix Razkin Langile mugimenduan buru-belarri; martxoaren 3aren aurreko giroa

    Felix Razkin Mendinueta (1947) Arbizu

    Langile mugimenduan sartuta ibili zen buru-belarri, baina gero utzi egin zuen. Sindikatuak, grebak... martxoaren 3ko sarraskia ere gertutik ezagutu zuen. Grebak zergatik ziren azaltzen du. Sindikatuak ez ziren legezkoak. Plataforma bat sortu zuten soldata igoera eta lanordu gutxiago egitea lortzeko. Martxoaren 3aren aurreko grebak eta geldialdiak.

  • Felix Razkin Burgosko prozesua

    Felix Razkin Mendinueta (1947) Arbizu

    Burgosko prozesua gertatu zenean, Tximist lantegian zegoen lanean. Juanito Zelaia ugazabak langileei grebara ateratzeko esan zien; euskaltzalea zen. Mario Onaindiarekin harremanetan zegoen Razkin, eta Burgosko prozesuan hiru heriotza-zigor jarri zizkioten Onaindiari, ETAko buruetako bat izaki. Amnistia nola iritsi zen.

  • Felix Razkin Araotzen barnetegia egin, eta denak atxilotuta

    Felix Razkin Mendinueta (1947) Arbizu

    Araotzen (Oñatiko auzo bat) barnetegi bat antolatu zuten, euskara irakasteko. Bukatu zenean, Guardia Zibila joan zitzaien atxilotzera. Bera Gasteizen atxilotu zuen Polizia Nazionalak.

  • Felix Razkin Gasteizko kartzelatik ihes egiteko prest

    Felix Razkin Mendinueta (1947) Arbizu

    Kartzelara eraman zituzten, baina ez denbora askorako. Ihes egiteko modua pentsatu zuten, eta dena prestatu. Franco joan zen Gasteizera, eta odol deliturik ez zutenak libre utzi zituzten.

  • 528 Taberna giroa; Aberri Eguna

    Miren Zuazabeitia Herrasti (1930) Aretxabaleta

    Taberna giroa nolakoa izaten zen; lehenago neskak ez ziren tabernetan sartzen, ez zegoen ongi ikusia. Aberri Egunean, gauza berezi bezala, aitarekin joaten ziren. Beraien etxean Aberri Eguna ospatu egiten zen; gerraostean baina, kalean ezin zitekeen horri buruz lasai hitz egin.

  • 270 Haurtzaroa gerraostean

    Bixente Pagoaga Gallastegi (1946) Arrasate

    Umea zela erdarazko kanta asko ikasten zituzten.

  • Soledad Abarrategi Bi maistra

    Soledad Abarrategi Eraña (1932) Arrasate

    Eskolako kontuak. Lehenengo eduki zuten maistra falangista zen. 'Cara al Sol' abesten zuten eskolan. Bigarren maistra ona zen: urtean behin bazkari bat egiten dute harekin.

  • Pilar Bastida Irastorza Ezkonduta ezin lan egin

    Pilar Bastida Irastorza (1924) Arrasate

    Bederatzi urtez aritu zen "Unión Cerrajera"n lanean, bulegoan. Gero etxean torlojuak egiten zituen. Umeak hasi eta gero, lan bila hasi eta ezin izan zuen lanik egin ezkonduta zegoenez legeak debekatzen zuelako. Enpresa titulazioa atera zuen bere akademia jartzeko.

  • Felix Ajuria Belar Zine akaberan, eskua jasota

    Felix Ajuria Belar (1924) Arrasate

    Zine akaberan, Franco agertzen zen pantailan eta ereserkia entzuten zen. Ikusleek tente jarri eta eskuineko besoa altxatu behar zuten. Mutil batek besaulkiko heldulekua teloira bota zuen behin.

  • Felix Ajuria Belar Francoren argazkiari txikitoa bota

    Felix Ajuria Belar (1924) Arrasate

    Santa Agedako festetan Francoren argazki bati txikito bat zion mutil batek. Kartzelan sartu zuten mutila. Kartzelatik ihes egin zuen, eta nondik nora ibili zen azaltzen du.

  • Felix Eskisabel Zurutuza ETAkideak CAFen lapurretan

    Felix Eskisabel Zurutuza (1929) Ataun

    Behin CAFen ETAkoak lapurreta egitera sartu ziren, eta ihes egin zuten nominen diruarekin; baina guardia zibila haien atzetik jarri zen berehala. Guardia zibilek "altoa" ematean, "Apala" ataundarrak pistola atera eta guardia zibil bat hil zuen; ondoren, ihes egin zuen.

  • Felix Eskisabel Zurutuza Urzelai ETAkideak ospitaletik ihes egin zuenekoa

    Felix Eskisabel Zurutuza (1929) Ataun

    Behin, Donostiako ospitalean operatu zuten Felix, lanean istripua izan baitzuen. ETAko Urzelai presoa ere han zen garai hartan, eta bi guardia zibil zeuden hura zaintzen. Halako batean, Urzelaik ospitaletik alde egin zuen beste lagun batzuen laguntzaz.

  • Tiburtzio Izagirre Arrratibel Uniforme militarraren uhalez mandoarentzako hedeak egin

    Tiburtzio Izagirre Arratibel () Ataun

    Txapel gorriarekin eta korreajeekin desfilatzen zuten mutikoek San Martinen, gerra denboran. "¡Viva Santiago!" esan behar zuten eliza paretik pasatzean. Mutil baten aitak mandoentzako hedeak egiteko erabili zituen semeren uniformeko uhalak.

  • Tiburtzio Izagirre Arrratibel "Vuela avecilla, vuela" kantua

    Tiburtzio Izagirre Arratibel () Ataun

    Eskolan kantatzen zuten erdarazko kantu bat: "Vuela avecilla, vuela"

  • Tiburtzio Izagirre Arrratibel 'Cara al Sol', bertsio zaharra

    Tiburtzio Izagirre Arratibel () Ataun

    Eskolan kantatzen zuten Cara al Sol kantua. Bertsio zaharra; tartean "carlistas aurrera!" entzun daiteke.

  • Tiburtzio Izagirre Arrratibel "España es mi patria, mi madre adorada..." kantua

    Tiburtzio Izagirre Arratibel () Ataun

    Eskolan erakusten zieten beste kantu bat: "España es mi patria, mi madre adorada...". "Gloria a la patria, gloria sin fin porque alegre sabe morir" amaitzen da. Bigarren aldiz kantatzen du, lehenengoan nahastu egin da eta.

  • Tiburtzio Izagirre Arrratibel "Ya la campana sonora avisa" kantua

    Tiburtzio Izagirre Arratibel () Ataun

    "Ya la campana sonora avisa" kantua kantatzen du.

  • Isabel Arana Barandiaran/Jexuxa Barandiaran "Cara al Sol" eta "Bienvenida sea usted" eskolan

    Isabel Arana Barandiaran (1928) Jexuxa Barandiaran (1924) Ataun

    "Cara al Sol" abestu beharra izaten zuten eskolan, beso altxatuta, egunero. Norbait sartzen bazen, "bienvenida sea usted" abesten zuten. Maistrak atzamarka egiten zien.