Politika eta Franco
-
Beste gerra baten zain
Candido Eguren Zabarte (1906) Eibar
Kartzelatik irten eta berriz ere kartzelaratzeko arriskua sumatu zuenean, ihes egitea erabaki zuen eta Frantziara joan zen. Beste gerra bat etorriko zela espero zuen.
-
Gerraostean sozialistak antolatuta
Candido Eguren Zabarte (1906) Eibar
Gerraostean sozialistak antolatu egin ziren batean eta bestean. Frantziatik kartzelara bisitan etorri zitzaion eibartar bat. Espainiako alderdi sozialistak Eibarko ahalegin ekonomikoaren onura jasotzen zuela dio. Arriskuagatik alde egin zuen Frantziara.
-
Preso langile Eibarren
Candido Eguren Zabarte (1906) Eibar
Kartzelan zegoela, Eibarrera lanera etortzea eskatu zuen, preso langile moduan. 1943ko maiatzean etorri zen Eibarrera. Zapatak konpontzen ere aritu ziren preso zela.
-
Ihes egiteko beharra
Candido Eguren Zabarte (1906) Eibar
Atxiloketa batzuen ostean, lortu zuen Eibarrera lanera joatea, jakinik ihes egin beharko zuela. Espaniakoaren ostean, Europako gerra etorriko zela bazekien Candidok.
-
Preso langilea, errekako lanak egiten
Candido Eguren Zabarte (1906) Eibar
Gerra garaian preso zegoela, Eibarrera etorri zen, berak hala eskatuta. Maiatzaren 10ean heldu zen. Errekan lanean aritu zen, zangak eta tunelak egiten.
-
Presoek estalitako erreka
Candido Eguren Zabarte (1906) Eibar
Eibarko erreka presoek estalitakoa da, zati batean behintzat. Egurrezko euskarriak prestatzen, hormak egiten eta erreka garbitzen aritu ziren. Etxebarrieta inguruan aritu zen. Eibarren zeuden presoek ihes egin zuten eta berriz kartzelaratu zituzten.
-
Presoei lagundu nahi eta ezin
Candido Eguren Zabarte (1906) Eibar
Eibarren zeuden presoei lagundu nahi izan zien, ihesaldi on bat prestatzeko baina ez zuten itxaron eta harrapatu eta kartzelaratu egin zituzten.
-
Eibarko udaletxean 60-70 hamarkadetan alkatea aukeratzeko erabiltzen zen sistema
Antonio María Yraolagoitia Orbea (1925) Eibar
Eibarko udaletxean 60-70 hamarkadetan alkatea aukeratzeko erabiltzen zen sistema
-
Toribio Etxebarria eta Edorta Alberdi, Parisera Eusko Jaurlaritzarentzat armak erostera
Danel Zenarrutzabeitia Badiola (1927) Eibar
Toribio Etxebarria eta Edorta Alberdi, Parisera Eusko Jaurlaritzarentzat armak erostera.
-
Informazio falta gerraostean
Teresa Bengoa Azula (1930) Mari Paz Elorriaga Garitaonandia (1932) Abadiño
Auzoko baten irratian entzuten zituzten kanpotik (Frantziatik, Ingalaterratik) ematen zituzten berriak. Hala ere, guardia zibilak inguruan ibiltzen ziren irratiak zituzten edo ez jakin nahian.
-
Eskolan euskara galarazita
Aurelio Abaunza Bereziartua (1929) Juan Abaunza Etxebarria (1930) Abadiño
Maistra donostiarra zuten Mendiolako eskolan, baina erdalduna zen. Galarazita zuten euskaraz egitea. Gerraostean joan ziren biak eskolara, zazpi-zortzi urte izan arte ez baitziren eskolara joaten. Eskolatik irteterakoan beti izaten zuten baserriko lana zain.
-
Sotero Badaiari buruz
Juan Luis Garcia Itxaso (1953) Abadiño
-
Jende gutxi laguntzeko
Emilio Iturriagagoitia Etxeita () Nieves Iturriagagoitia Etxeita () Abadiño
-
"Ahí va el rojillo" entzun behar Durangon
Emilio Iturriagagoitia Etxeita () Nieves Iturriagagoitia Etxeita () Abadiño
-
Destainak herrian eta paperak ezkutuan
Emilio Iturriagagoitia Etxeita () Nieves Iturriagagoitia Etxeita () Abadiño
-
Anaia auzokoren batek salatu
Santiago Mendizabal Bengoa (1916) Abadiño
-
Emakumeak puntuak lortzen zituzten umeak izateagatik
Joxe Aburuza Etxeberria (1936) Aduna
Lehen emakumeak ezkondu ondoren gutxi joaten ziren lanera. Puntuen sistema zegoen eta hura azaltzen du. Emakumeek puntuak lortzen zituzten umeak izateagatik eta horrela lanean baino gehiago irabazten zuten. Puntuena Francok familia ugarien alde egindako lege baten araberako sistema zen. Jornala lanera joan gabe lortzen zuten. Gero puntuen sistema gutxitzen joan zen eta azkenean kendu egin zuten.
-
"Historia de España" maisuaren ikasgai kutuna
Eugenio Sagastizabal Beobide (1928) Arrigorriaga
Burgosko maisua izan zuten. Militarra zuen semea. "Historia de España" irakasten zieten asko, galdutako koloniak eta horrelakoak zituen beti ahoan. "Horrek hona etorri zien hau Espaiñeratuten", dio Eugeniok.
-
'Cara al Sol' (bertsio "berezia")
Joxe Mari Lertxundi Zuloaga (1932) Aia
Bazen tipo bihurri bat, kartzelan izandakoa. Kartzelan, Cara al Sol abestera derrigortzen zituzten; bere bertsioa abesten zuen hark.
-
Francoren diktaduran errepublikazaleak isilik
Santos Irazustabarrena Ermina (1928) Alegia
Gerra hasi ondoren errepublikazaleek ezin zuten hitzik esan. Gerra bukatu zen Madrilera iritsi zirenean eta gero Franco jarri zen eta diktadura ezarri zuen, hark esaten zuena egin behar zen.