Politika eta Franco

  • 1584 Eskolatik klase partikularrak jasotzera

    Agustin Lasarte Beraza (1930) Donostia

    Igarako eskolan, neskak goiko pisuan egoten ziren eta mutilak behean. Besoak altxata Cara al Sol abesten aritzen ziren. 10-11 urterekin klase partikularrak jasotzen hasi zen, Jose Antonio Cotorekin. Oso gizon azkarra omen zen, artista.

  • 1553 Udara Asteasun

    Patxi Mugerza (1936) Donostia

    Franco Donostiara joaten zenean, aita Ondarretako espetxera eramaten zuten, eta hori ekiditeko Asteasun igarotzen zuten udara.

  • 1553 Ikastolak

    Patxi Mugerza (1936) Donostia

    Elvira Zipitria, ikastetxe desberdinak, Ikastolen mugimendua... aipatzen ditu. Ikastolak bisitatzea gustuko zuen Patxik, eta bera eta beste fraide bat Andoaingo ikastolara bisitan joan zirenekoa kontatzen du.

  • Inaki Alkiza Eskola garaia

    Iñaki Alkiza Laskibar (1933) Donostia

    Altzan ibili zen eskolan eta gero Herreran, La Salleko fraideekin. Merkataritza ikasi zuen gero. Altzako eskolan Don Jose Maria zen maisua, kanpotarra. Erdaraz, eta bandera espainolarekin.

  • Inaki Alkiza Euskara kalean galarazia

    Iñaki Alkiza Laskibar (1933) Donostia

    Kalean euskara gutxi erabiltzen zen Herreran, Altzan asko. Soldaduskara joan zirenean, hogei bat baziren erdaraz ez zekitenak. Euskara galarazia ere egon zen: izebari ilea moztu zioten, euskaraz egiten zuelako.

  • Arantxa Urretabizkaia Servicio Social eta "canastilla"

    Arantxa Urretabizkaia Bejarano (1947) Donostia

    Servicio Social egin zuten ahizpa biek, Prim kalean. Pasaportea lortzeko beharrezkoa zen. Jose Antonio Agirre hil zenean, Artzain Onera joan ziren mezetara. Sukaldeko oinarriak ikasten ziren, eta eskulanak. "Canastilla" entregatu beharra. Ohituta zeuden josten: eskolan, egunero bi ordu.

  • Irigoien Aitaren poemak; euskararen egoera Altzan

    Joan Mari Irigoien Aranberri (1948) Donostia

    Aitak poematxo batzuk idatzi zituen, batzuek kartzelan. Sonetoak. Oso fededuna zen. Euskaraz ere egiten zituen olerkiak, ezkontzetan irakurtzeko. Giro euskaldunak San Isidro auzoa egin zuten arte iraun zuen. 400-500 izatetik 30.000 izatera igaro ziren. Euskara zapalduta. Transmisioaren etena.

  • MirenEgana "Mirentxu" ez zela izena esan zion mojak

    Miren Egaña Goya (1946) Donostia

    Oinarrizko ikasketak eskola frantsesetan jaso zituen. Baina Frantziako metodologia erabiltzen zenez, gero arazoak izan zitzaketelakoan, batxilerra egitera Aldapetako mojengana joan ziren. Bere amak hor ikasi zuen eta horregatik joan zen bertara. Hasieran ez zuen arazorik izan, baina izen euskalduna dela eta laster izan zituen arazoak. Hamaika urte zituela mojak esan zion "Mirentxu" ez zela izena. Eskola frantsesetan, aldiz, ez zuen inoiz arazorik izan Mirentxu izena izateagatik. Harrezkero konturatu zen leku ofizialetan Maria del Carmen izena erabili behar zuela.

  • MirenEgana "Formación de espíritu nacional" eta falangekoek emandako ikasgaia

    Miren Egaña Goya (1946) Donostia

    Aldapetako mojekin ez zuten 'Cara al Sol' abesten, baina falanjekoek emandako eskolak zituzten: "Formación de espíritu nacional" izeneko ikasgaia zuten. Soinketa eta "labores" ere falangekoek ematen zizkieten. Falangeak hainbat lanpostu sortu zituen horrela beraien jarraitzaileen artean.

  • MirenEgana "¡Arriba España!" esanarazten ziona gerora lankide

    Miren Egaña Goya (1946) Donostia

    Aldapetako mojen ikastetxean, batxilerra ikasterakoan, falangekoak ematen zizkieten hainbat ikasgai. Bakoitzaren izena esaterakoan, "¡Presente!" esan behar izaten zuten, baina laugarren mailatik aurrera "¡Arriba España!" esan behar zuten. 1981. urtean euskarazko katedra atera eta institutuan lanean hasi zenean, laugarren mailako falangeko emakume hori fotokopiak egiteaz arduratzen zen bere institutu berean. Orduan Mirenek aurre egin zion eta laster utzi zuen ikastetxea beste hark.

  • Irigarai Egarriak eta iturriak bat, 60ko hamarkadan

    Jose Angel Irigarai Imaz (1942) Donostia

    Egarriak eta iturriak bat egin zuten 60ko hamarkadan. Argia dantza taldea, Jarrai antzerki-taldea, arkitektoak... denetik elkartu ziren Ez Dok Amairun. Borroka garaia zen. Euskal kultura zerbait dekoratiboa izan zen ordura arte.

  • Irigarai 'Jarrai' taldea; abangoardiako antzerkia eta zinema

    Jose Angel Irigarai Imaz (1942) Donostia

    Jarrai antzerki-taldeak Living Theatre ekarri zuen Victoria Eugeniara. Antzerki modernoa, esperimentala. Euskal kultura abangoardiakoa zen garai hartan. Sistiagaren zine esperimentala. Ama lur. Pelotari.

  • Irigarai Mixel Labegerieren ekarpena

    Jose Angel Irigarai Imaz (1942) Donostia

    Mixel Labegeriek kantagintzan egin zuen ekarpena, Iparraldetik. Nemesio Etxaniz. La Voz de Españak antolatutako lehiaketan, Benito euskaraz kantuan. Euskaltzaleen Biltzarra. Labegerieren isilpeko kantaldia, Donostian. Lourdes Iriondo. Benito Lertxundi.

  • Irigarai Sorkuntza, debekuek baldintzatuta

    Jose Angel Irigarai Imaz (1942) Donostia

    Gaztaroko bere poesia. Ez Dok Amairu sorkuntzarako ate bat izan zen, eta errealitatea ikusteko modua ere bai. Orduko egoera: kantariak debekatuta, zentsura... Oreka bilatzea zaila zen.

  • Irigarai Giro itogarria eta lehen grebak

    Jose Angel Irigarai Imaz (1942) Donostia

    Zinemako zentsura. Aste Santuko giro itogarria. NODOA, propaganda. Lehen grebak eta protestak. Tabakalera, esneketariak. Grisak eta manifestazioak. Lehen Aberri Eguna. Sindikatuak.

  • Irigarai Taldean ez zegoen kontsignarik

    Jose Angel Irigarai Imaz (1942) Donostia

    Ez Dok Amairu. Ez zuten kontsignarik taldean, baina politikaz hitz egiten zuten.