Politika eta Franco
-
Santanderren, Alerta egunkariaren aurka
Julen Madariaga Agirre (1932) Bilbo
"Arbol Malato"ren ohiturari uko eginez, Santanderren Alerta egunkariaren egoitzan sua eragin zuten.
-
Entrenamenduak basoan
Julen Madariaga Agirre (1932) Bilbo
Entrenamenduak egiten zituzten basoan, aldez aurretik aukeratutako lekuetan. Landetan, esate baterako.
-
Torturetan hiru saihets hautsi zizkioten
Julen Madariaga Agirre (1932) Bilbo
Atxilotu zutenean, lau egun eduki zuten Donostian torturapean. Meliton Manzanas zen torturatzailea. Gero Madrilera eraman zuten tren korreoan; 22 orduko bidaia. Oso gaizki pasatu zuen hiru saihets hautsiak zeramatzalako torturengatik. Oso minberak dira saihets hautsiak.
-
Carabanchelera heltzea ia zerura heltzea
Julen Madariaga Agirre (1932) Bilbo
Carabanchelera ailegatzea infernutik ia zerura heltzea izan zen. Kuarentenan izan zuten han denboraldi batez. Oso funtzionario gaiztoak egokitu zitzaizkion.
-
Carabanchelen berriz torturatu zuten
Julen Madariaga Agirre (1932) Bilbo
Poz handia hartu zuen bere erkideak Carabanchelen ikustean. Astean behin zinea izaten zuten;behin, eten, eta abisua entzun zen: "que salga el preventivo Julian de Madariaga a diligencias". Beste lau egun eta gauez torturatu zuten, baina "ez zuten lortu".
-
Multikopista salbatzeko komeriak
Julen Madariaga Agirre (1932) Bilbo
Multikopista salbatzea zen bere helburua. Beren altxor handia zen. Danimarkakoa. Bilboko bulego baten zuten. Anaia inplikatu zuen horretarako. Atxilotu egin zuten anaia Bilbon hori dela eta. Bitartean bi erkidek makina motokarro batean hartu eta bizpahiru egunez kalez kale erabili zuten. Horrela salbatu zen multikopista
-
Carabanchelen preso sei hilabetez
Julen Madariaga Agirre (1932) Bilbo
Carabanchelen sei hilabete egin zituen. Iñaki Larramendi, Imanol Laspiur eta Rafa Albisurekin batera egon zen. Gela berean zeuden eta han zein patioan hizketarako edo irakurtzeko aukera izaten zuten. Frantziako sistema, berriz, ezberdina zen. Denbora gehiena gela indibidualetan itxita ematen da.
-
Jasandako torturak paper batean idatzi zituzten
Julen Madariaga Agirre (1932) Bilbo
Erakundeko militanteak, segurtasun neurriak hartzeaz gain, formazio klaseekin hasi ziren: matematika, frantsesa, ingelesa... Gero paper berezi batean bakoitzak jasandako torturak idatzi zituen. Liburu batean argitaratuko laster paper haiek. Garai hartan ere tortura haien berri Vaticanora heldu zen, eta baita BBCra ere, Julenen aitak egindako itzulpenaren bidez. 1961a zen.
-
ELAko hiru eta PNVko bat espetxekide
Julen Madariaga Agirre (1932) Bilbo
Hogeita hamar bat euskaldun ziren Carabanchelen. ELAko hiru. PNVko bat, Sabin Barrena, hau nahastua zegoen alderdiak aliatuen alde antolatutako informazio zerbitzuetan.
-
Komunistekin eta libertarioekin kartzelan
Julen Madariaga Agirre (1932) Bilbo
100 bat komunista zeuden hasieran Carabanchelen, 40 bat gerora. Harreman zailak zituzten. Stalinen garaia zen artean. Haren metodoak erabiltzen zituzten. Hainbat aldiz harrapatu zituzten beren solasak entzuten atearen atzean. Zortzi libertario espainiar ere baziren. Horiekin primeran konpontzen ziren. Dena eskaintzen zioten elkarri.
-
Torturak salatu ala ez, eztabaida.
Julen Madariaga Agirre (1932) Bilbo
Une batean, eztabaida sortu zen presoen artean torturak publikoki salatu ala ez. Luze jardun zuten. Batzuek ez zuten salatu nahi errepresalien beldurrez. Zazpi ziren, botaziora eraman, eta lauk ezetz eta hiruk baietz. Julen salatzearen aldekoa zen.
-
Harrera ikaragarria presoei trenean eta Donostiako geltokian
Julen Madariaga Agirre (1932) Bilbo
1961eko urtarrilean irten zen kartzelatik. Guarda zibilez inguratuta, trenez ekarri zituzten. Mirandan presoen aldeko jendea igotzen hasi zen. Orduan debekatuta zeuden abesti guztiak kantatzen hasi ziren eurak. Guardia zibilak urduri. Donostiako geltokian izugarrizko jendetza harrera egiten, tartean Julenen familia artekoak. Gaua Martutenen eman eta hurrengo egunean karrikara, libre.
-
Espia bat jarri zuten Julenen etxe atarian
Julen Madariaga Agirre (1932) Bilbo
Espia bat jarri zuten Julenen etxe atarian. Etxe aurrean eserita, egunkaria irakurriz denbora guztia. Leku guztietara jarraitzen zioten. Arriskua ikusita erakundearentzat, urte sabatikoa hartzea pentsatu zuen. Horrela, 1961eko apirilaren 14an, Errepublikaren Eguna, Iparraldera pasatu zen Dantxarineatik.
-
II Mundu-gerrako materiala lortu zuten anarkistengandik
Julen Madariaga Agirre (1932) Bilbo
1962an, Baionako anarkista talde batekin harremanetan jarri ziren, eta haien bitartez, Okzitaniako Tolosakoekin. Tartean zen Federica Montseny, Errepublikako ministra izandakoa. Erresistentzian erabilita gero, lurpean gordeta zeukaten armamentua. Atera, konponketa batzuk egin eta ETAkoen esku geratu zen. Oso material ona omen zen.
-
Julenen aurkako segada Boluetan, hau Cambridgen zelarik
Julen Madariaga Agirre (1932) Bilbo
Lehen aipaturiko "urte sabatikoa", Cambridgeko unibertsitatean igaro zuen 1961-62 ikasturtean, doktoretza egiten. Julen Cambridgen zela, 1962ko martxoan, guardia zibilak segada bat prestatu zuen Boluetan, auto bat tirokatu barruan bera zihoalakoan, eta pertsona bat hil eta beste bi zauritu zituzten. Oso informazio txarra omen zuen estatuak. Ez zekiten Madariaga Ingalaterran zenik. Tartean Bilbora etorri zen anaiaren ezkontzara. Hegazkinez egiten zuen atzera-aurrera, baina inoiz ez Bilbotik. Madril, Biarritz... ziren puntuak.
-
Borroka armatuaren oinarrizko etikaz gogoetak
Julen Madariaga Agirre (1932) Bilbo
Astakeria asko egin da. Borroka armatuaren oinarrizko etikaz gogoetak. Azkoiti, Etxabe, Esnaola, Fandó... oso larriak iruditzen zaizkio horien aurkako difamazio kanpainak. Inkisizioa geure artean.
-
Txema Monterok bere bulegoan lan egiteko aukera eman zion egora zail batean
Julen Madariaga Agirre (1932) Bilbo
Txema Monteroren aurka ere kanpaina gogorra egin zen. Txema izan zen bakarra Juleni egoera zail batean bere bulegoa ireki ziona lan egiteko. Sabino Arana Fundazioko zuzendaritza dela eta bien arteko solasak.
-
Minduta zenbait jenderekin
Julen Madariaga Agirre (1932) Bilbo
Floren Aoizek berari buruz "tonto útil" zela esan zuen; 'Diario Vasco'n eta abar jaso ziren haren hitzak. Oso minduta dago horrekin. Patxi Zabaletak defendatu zuen. Duela 18 urte gertatu zen hori, eta geroztik ez dio ez barkarik eskatu, ez hitzik zuzendu. Ez dute gizonki jokatzen, eta horrelakoez ez da fidatzen.
-
"Historia de España" maisuaren ikasgai kutuna
Eugenio Sagastizabal Beobide (1928) Arrigorriaga
Burgosko maisua izan zuten. Militarra zuen semea. "Historia de España" irakasten zieten asko, galdutako koloniak eta horrelakoak zituen beti ahoan. "Horrek hona etorri zien hau Espaiñeratuten", dio Eugeniok.
-
Informazio falta gerraostean
Teresa Bengoa Azula (1930) Mari Paz Elorriaga Garitaonandia (1932) Abadiño
Auzoko baten irratian entzuten zituzten kanpotik (Frantziatik, Ingalaterratik) ematen zituzten berriak. Hala ere, guardia zibilak inguruan ibiltzen ziren irratiak zituzten edo ez jakin nahian.