Euskara eta politika

  • Joxe Bikuña Agirre Ataungo Ikastolaren sorrera

    Joxe Bikuña Agirre (1935) Ataun

    Ataungo Ikastolaren sorreran Jaxinto izeneko apaiz batek asko lagundu zuen. Hamabi haurrekin hasi zen ikastola, oilategi izandako eraikin batean. Dirua gurasoek ipini behar izan zuten eta ikastolak ez zuenez ofizialtasunik, haurrek ez zeukaten eskolako kartillarik. Gaur egun, herri eskola da, publikoa.

  • Juan Jose Araolaza Ikastolako irakasleak tituluak lortzen

    Juan Jose Araolaza Lahidalga (1943) Zizurkil

    Hasieran, andereño eta maisuek derrigorrezko ikastaro pedagogikoa egin behar zuten. Bartzelonara joaten ziren urtero. Irakasle asko titulurik ez zutenez, Ikastolen Federazioa eta Eusko Jaurlaritza adostasun batera heldu ziren eta ikastaro horiek Eskoriatzan ematen hasi ziren, Bartzelonan beharrean. Horrela, askok titulua lortu zuten. Erromatik ekarritako irakasleak.

  • Juan Jose Araolaza Elgoibarko ikastolako eraikin berrirako lurzoru bila

    Juan Jose Araolaza Lahidalga (1943) Zizurkil

    Ikastolaren legalizazio ofizialerako, gela eta lokal ezberdinetan sakabanatuta zeuden ikasleak batuko zituen eraikin berri bat behar zuten. Danobat-ek garai hartan, lurzoru bat zuen eta ikastolari eskaini zion. Luis Ulazia arkitektoak lurzoru gehiago lortzeko ideia bota zuen eta plan partzial baten bidez aurkeztu zen proiektua.

  • Juan Jose Araolaza Elgoibarko Ikastolarako lurzoruen bila

    Juan Jose Araolaza Lahidalga (1943) Zizurkil

    Ikastolarako lurzoruak erostera nola joan ziren. Erraztasun asko izan zituzten, Elgoibarren ikastola oso estimatua zelako. Marañon baserria.

  • Jokin Apalategi Seminarioan euskaraz hitz egitea debekatuta

    Jokin Apalategi Begiristain (1943) Ataun

    Seminarioan ia denak euskaldunak ziren baina euskaraz hitz egiteagatik zigortu egiten zituzten.

  • Jokin Apalategi Ozaetako udalekuak

    Jokin Apalategi Begiristain (1943) Ataun

    Hogeita bi urte zituela, ikastolako udalekuetan lan egiten hasi zen, Ozaetan (Araba). Orduan ikastolak ez ziren oraindik ofizialak eta elizaren arrimoan zeuden.

  • Iñaki Gorritxategi Bera ez zela Ignacio, Iñaki baino

    Iñaki Gorritxategi Alberdi (1931) Berriz

    Aita etxeratu zenean, zer nolakoak bizi izan zituen kontatzen du. Gogoan du konfirmatu zenean, Iñaki izena ematera bultzatu zuela aitak, Ignacio izenaren ordez. Jaiotze agiria eskatu zuen udaletxean gerora eta Iñaki izena agertzen zen. Seme-alaben izenak erdaraz erregistratu behar izan zituzten, ez zietelako euskaraz erregistratzen lagatzen.

  • Maria Esther Oregi Eskoriatzako ikastolaren sorrera

    Maria Esther Oregi Uribetxebarria (1938) Eskoriatza

    Mari Kruz Oianguren Bilbon eskola baten irakasle bezala zebilen lanean eta Eskoriatzan ikastola zabaldu nahi zuen. Kokapena. Mari Kruzek eta beste batzuek, lan eta diru asko inbertitu zuten ikastolaren sorreran.

  • Andres Alberdi Elgoibarko ikastolaren eraikina

    Andres Alberdi Gorostiaga (1950) Getaria

    1976an zabaldu zen Elgoibarko ikastolaren eraikina. Andres ikastolako zuzendari pedagogikoa izan zen lau urtez. Eraikuntza oso ondo pentsatuta zegoen bai barrura begira baita kanpora begira ere. Ikasle kopurua asko hazi zen eraikin berriaren hasierako urteetan.

  • Andres Alberdi Aubixako aterpetxea

    Andres Alberdi Gorostiaga (1950) Getaria

    Aubixako aterpetxea 1973an hasi zen ikasleei euskal giroan bizitzeko aukera ematen. Giro oso polita zuten bertan. Hamabost eguneko udalekuak ziren.

  • Andres Alberdi Erromatik Elgoibarko ikastolara

    Andres Alberdi Gorostiaga (1950) Getaria

    Seminarioa utzi eta Filosofiako lizentziatura bukatzera joan zen Erromara. Ikasketak bukatzear zegoela, Antton Aranburuk deitu zion Elgoibarko ikastolatik, bertan lan egiteko eskatuz. Andresekin batera, Iñazio Garmendia eta Emilio Imaz hasi ziren ikastolan lanean. Ikastolako lehenengo irakasle lizentziatuak izan ziren, 6. mailatik aurrerako promozioei klaseak emateko.

  • Andres Alberdi Elgoibarko ikastola: kooperatiba

    Andres Alberdi Gorostiaga (1950) Getaria

    Elgoibarko ikastola kooperatiba nola bilakatu zen. Ikastola Elgoibarko Izarra elkartearen barruan zegoen baina hartzen ari zen dimentsioa hartuta, 1973an kooperatiba bat sortzea erabaki zen.

  • Andres Alberdi Gau eskolak Elgoibarren

    Andres Alberdi Gorostiaga (1950) Getaria

    Ikastolako irakasleak ibili ziren gau eskolan ematen Elgoibarren. Talde asko zeuden. Kokalekua. Ikasleen perfila. Gazte askok nahi zuen euskaraz ikasi eta alfabetatu, gizartea oso politizatua eta idealizatua zegoelako.

  • Andres Alberdi Ikastolako metodologiak

    Andres Alberdi Gorostiaga (1950) Getaria

    Irakaskuntzako metodologikoa ezberdina zen ikastolan. Ekintzak, dinamikak...

  • Andres Alberdi Bailarako institutuak euskalduntzen

    Andres Alberdi Gorostiaga (1950) Getaria

    Institutu euskaldunak sortzeko beharra zegoen bailara osoan baina ez zegoen dirurik bat zerotik eraiki eta antolatzeko. Lizentziatuak ziren irakasle batzuk, institutuetan lanean hasi eta bertako karguak hartzen hasi ziren, horrelako poliki-poliki euskalduntze-prozesua emanez.

  • Andres Alberdi Ikastola eta elizaren laguntza

    Andres Alberdi Gorostiaga (1950) Getaria

    Ikastolan lanean hasi zenean, abadearen etxeko multikopistarekin sortzen zituen fitxak eta ariketak ikasleentzat. Don Carlos zen orduko abadea eta asko lagundu zuen ikastolaren egunerokotasunean eta batez ere sorrera ofizialean.

  • Andres Alberdi Euskararen zabalkundearen motorra falta da

    Andres Alberdi Gorostiaga (1950) Getaria

    Elgoibarren, euskara orain dela 50 urte baino egoera hobeagoan dagoen arren (udaletxean, banketxean...), euskararen erabilera ez dago normalizatua. Garai bateko Eusko Jaurlaritza eta alderdi politikoak, ideologia euskaldun baten alde egiten zuten eta euskararen zabalkundean lan handia egin zen. Gaur egun, ez.

  • Pello Etxabe Ikasketak eta lana

    Pello Etxabe Etxabe (1946) Zumaia

    Bi eskola zeuden Zumaian: herriko eskola, Arrangoletan, eta mesedeetako fraideena Ubillos jauregian. Bigarren honetan ibili zen Pello. Gerra ondoren etorritako fraideak ziren, frankismoak ezarriak. Ikasketa guztiak gazteleraz egin zituen. 13 urterekin Alondegian kokatzen zen Lanbide Eskolan hasi zituen ikasketak. Ondoren ikasketekin jarraitzeko aukera sortu zitzaion Arrasaten eta han lortu zituen industria-maisu eta peritutza industrialeko tituluak. Zumaian lehenengo eta Arrasaten ondoren ibili zen lanean erretiratu arte.

  • Pello Etxabe Frankismoa eta elizaren indarra

    Pello Etxabe Etxabe (1946) Zumaia

    Frankismo garaia. Urte batean Euskal Jaia bertan behera geratu zen. Elizaren indarra.

  • Alfonso Guillo Euskara Radiofonikoarekin euskaraz ikasten

    Alfonso Guilló González (1953) Elgoibar

    Irakasle-ikasketak egiten ari zela, lagun batek esan zion euskaraz ikastea interesgarria litzatekeela, Elgoibarren ikastola zabaldu berri zegoelako. Euskaraz modu autodidaktan ikasi zuen, Euskara Radiofonikoarekin.