Errepresioa
-
Gregorio trabajadoreetan: Palentziatik Guadalajarako frentera
Gregorio Urionaguena Arriaga (1917) Abadiño
-
Gerraostean Arrazolako zazpi kartzelara
Felix Zengotitabengoa Gorrotxategi (1921) Atxondo
-
Bonifacio Ormaetxe Aldana atxilotu, Larrinagara eroan eta fusilatu
Elena Zubero Ormaetxe () Esther Zubero Ormaetxe () Kepa Zubero Ormaetxe () Amorebieta-Etxano
-
Bonifacio Ormaetxe Aldanaren gutunak kartzelatik
Elena Zubero Ormaetxe () Esther Zubero Ormaetxe () Kepa Zubero Ormaetxe () Amorebieta-Etxano
-
Bonifacio Aldana Ormaetxe Derion lurperatu zuten
Elena Zubero Ormaetxe () Esther Zubero Ormaetxe () Kepa Zubero Ormaetxe () Amorebieta-Etxano
-
Izeko Isabel eta Brigida Saturrarango kartzelara
Elena Zubero Ormaetxe () Esther Zubero Ormaetxe () Kepa Zubero Ormaetxe () Amorebieta-Etxano
-
Izekoak bisitatzera Saturarranera hiru astean behin
Elena Zubero Ormaetxe () Esther Zubero Ormaetxe () Kepa Zubero Ormaetxe () Amorebieta-Etxano
-
Izeko Brigida kartzelatik oso gaixorik irten
Elena Zubero Ormaetxe () Esther Zubero Ormaetxe () Kepa Zubero Ormaetxe () Amorebieta-Etxano
-
1941ean amak isuna ordaindu behar aita eta izekoengatik
Elena Zubero Ormaetxe () Esther Zubero Ormaetxe () Kepa Zubero Ormaetxe () Amorebieta-Etxano
-
Ama bakarrik zegoenez, izeko-osaba eurenera bizitzera joan
Elena Zubero Ormaetxe () Esther Zubero Ormaetxe () Kepa Zubero Ormaetxe () Amorebieta-Etxano
-
Eusebio Ormaetxe, amaren osaba, EAJren juntako burua
Elena Zubero Ormaetxe () Esther Zubero Ormaetxe () Kepa Zubero Ormaetxe () Amorebieta-Etxano
-
Gerra sasoiko isuna; aita mehatxupean frontera
Begoña Zubizarreta Mujika (1922) Bergara
Gerran ez zuen seniderik galdu, baina asko sufritu zutela dio. Herritarren artean ikusiezinak sortu ziren. Aitari isuna jarri zioten eta diru guztiak kendu zizkioten. Eman zieten ordainagirian jartzen omen zuen borondatez eman zutela diru hura espainiar armadarentzat. Gainera, aita idiekin eta gurdiarekin mendira eramaten zuten, munizioa jasotzera, mehatxupean. Begoñak 13 urte zituen eta une gogorrak bizi izan zituztela dio.
-
Gerra sasoian ilea zerora moztu zuenekoa
Edurne Laborda Astiazaran (1923) Bergara
Gerra sasoian gripe tifoidea izan zuen Edurnek eta ilea erortzen zitzaion. Aspertuta zegoenez, ile-apaindegira joan zen eta ilea zerora mozteko eskatu zuen. Orduan euskaltzaleei edo euskarazko izena zutenei ilea halaxe mozten zieten. "El Abuelo" deitzen zioten erreketeak uste izan zuen beraiek moztu ziotela ilea. Zer mehatxu egin zion. Etxean kontatu zuen gertatutakoa eta aitak erreketeari kontuak eskatu zizkion.
-
Monzonen etxeko baliozko gauzak ganbaran gorde zituzten
Edurne Laborda Astiazaran (1923) Bergara
Aita arotz-lanetan ibili izan zen Monzonen etxean eta ama bertako neskamea izan zen urte askoan. Gerra sasoian baliozko gauzak euren etxean gordetzeko eskatu zieten. Ganbaran eduki zituzten gordeta. Monzonen etxeko giltzariak salatu egin zituen eta dena kendu zieten. Erreketeak zetozela pentsatzen zutenean, aita Ubera aldera joaten zen ezkutatzera. Anaia hain euskaltzalea zenez, beldur zen zuen abizenagatik atxilotuko ote zuten. Azkenean, trintxerak egitera behartu zuten, zigor moduan.
-
Burgosko prozesua
Pako Eizagirre Irure (1946) Zestoa
Burgosko prozesua zegoela, ordurako Gasteien zeuden Pako eta lagunak. Gasteizko seminarioan, barruan, greba bat bultzatu zuten eurek. Hamasei pertsona atxilotu eta heriotz zigorra eskatu zitzaien Burgosko prozesuan. Oihartzun handia izan zuen honek, eta hamaika greba eta manifestazio egon ziren honen aurka.
-
Gerratean bost gizon gazte hil zituzten Osintxun
Flora Gauba Lete (1922) Bergara
Elizaren gainean zegoen eskola, baina bera ez zen asko ibili, gerra zibilak harrapatu zuen eta. Aita Elgeta aldera joan zen ihesi beste bi gizonezkorekin batera. Laredon kontzentrazio esparru batean eduki omen zuten. Frankistak sartu zirenean, bost mutil gazte hil zituzten Osintxun eta beste batek ihes egitea lortu zuen. Nortzuk ziren azaltzen du.
-
Erreketeen kuartela Osintxun; errepresioa
Flora Gauba Lete (1922) Bergara
Osintxu garai batean oso euskalduna zen. Gerraostean frankistek euskaldunei jatekoren bat edo zerbait ikusiz gero, kendu egiten zietela dio. Erreketeek kuartela eduki zuten beraiek bizi ziren Etxeberri eraikinaren beheko solairuan, Bergara aldera zegoen azken etxea zen eta. Auzoko bi neskari ilea moztu zieten.
-
Gerlatik ezkutuan
Domingo Etxebarren (1922) Joanes Etxebarren (1921) Urepele
Domingo bezala, beste hiru lagun ere ezkutuan egon ziren. Beldurrez egoten ziren. Espainiarrek iheslariak bildu eta Argeliara bidali zituzten.
-
Gobernuaren kontrako emakumeen bilerak
Maria Dolores Arrizabalaga Aizpurua (1923) Amasa-Villabona
Clara Arin oso jostun ona zen eta etxe txiki batean bizi zen. Gerra zibilean etxe hartan batzen ziren gobernuaren kontra hitz egiteko. Txokolorenean ere berdin aritzen ziren. Elkartzen zirenen izenak aipatzen ditu; bederatzi hilabetez Martuteneko kartzelan eduki zituzten.
-
Cardenalekoa bigarrenez atxilotu zutenekoa
Maria Dolores Arrizabalaga Aizpurua (1923) Amasa-Villabona
Gerra garaian eskolarik ez eta beti kalean ibiltzen zen. Hiru koskatan eseritzen ziren. Cardenalekoa bigarren aldiz atxilotuta nola eraman zuten ikusi zuen eta zehaztasunez kontatzen du.