Ondasunen galera

  • Errekisatzeak eta mehatxuak

    Maria Dolores Arrizabalaga Mugerza (1927) Mutriku

    Nahiz eta soldaduak herriak egon, bizitza normala egiten zuten. Herriko nazionalak egiten zituzten errekisatzeak etxeetan. Mehatxuak.

  • Itziar Andonegi Milizianoen errekisatzeak

    Itziar Andonegi Sustaeta (1920) Mutriku

    Milizianoek harrapatzen zuten guztia errekisatzen zuten. Milizianoak irailean sartu ziren Mutrikun, herriaren gobernua abertzaleen esku zegoenean. Errepublikanoak frontera joanda zeuden.

  • Pepita Larrañaga Ondasunen galera gerratik bueltan

    Pepita Larrañaga Mendizabal (1923) Mutriku

    Etxe asko hustu ziren eta gerratik bueltatu zirenen artean batzuek etxea galdu zuten, beste batzuek etxe barruko altzariak, objektu pertsonalak...

  • Mauri Lasaga Belategi Gorriak lapurretan baserrian

    Mauri Lasaga Belategi (1922) Jaione Ormaetxea Trojaola (1924) Aramaio

    Egun batean, ia etxean zuten urdai guztia kendu zieten “Dragones” batailoikoek. Kanpandorrean gorde zuen amak urdai hori, eta usteldu egin zen bertan. Etxe ondoan zegoen gurutze bat ere eraman zuten gorri horiek, kirieleisonka. Agintari batek behartu zituen gurutzea bere lekura itzultzera.

  • Migel Alkaraz Etxeak hutsik eta dena konfiskatuta

    Migel Alkaraz Luzuriaga (1942) Pasaia

    Aberatsak eta emakumeak geratu ziren herrian gerra garaian. Fatxek etxeak hustu eta dena konfiskatu zuten, eta ondareak elkarrekin banatu. Batzuk etxerik gabe geratu ziren.

  • Therese Iratzoki Etxean uholdeak bizi izan zituztenekoak

    Thérèse Iratzoki (1935) Azkaine

    Jaiotetxean eta ezkonduz geroztik ere uholdeak bizi izan ditu. Baxerak hautsiak; josteko maxina hupatu zuten.

  • Patxi Anitua Gerra ostean, postetxea Estaziño kalean

    Jose Francisco Anitua Astigarraga (1936) Eibar

    Ama Estaziño kaleko Ibargain tabernakoa zen. Gerraostean eta 60. hamarkada hasierara arte, taberna konfiskatu eta bertan postetxea ipintzera behartu zituzten. Beraientzat zer suposatzen zuen kontatzen du Patxik.

  • Niceta Zabala 2 Aita kartzelan eta furgoneta errekisatuta

    Niceta Zabala Zamakona (1937) Berriz

    Aitak gerra hasi zenerako, furgoneta bat zeukan eta errekisatu egin zioten. Aita kartzelan Bilbon egon zen eta negar asko egiten zutela han kontatzen zien aitak, baita norekin egon zen han ere.

  • Jesus Ugartemendia Bermeoko Guardia bZibilen kuartela

    Jesus Ugartemendia Learreta (1929) Mundaka

    Aita kartzelatik bueltatu eta egunero joan behar izaten zen Bermeoko Guardia Zibilen kuartelera. Kuartela non zegoen azaltzen du; Nestor Basterretxea eskultorearen familiari konfiskatutako etxea zen.

  • Libe Asua Baimenik gabe hartu zuten etxea

    Libe Asua Zarrabeitia (1916) Galdakao

    Lau gela izan zituzten eta bi hutsik geratu ziren, hangoak ebakuatu egin baitziren. Hutsetan sartu ziren inolako abisurik gabe: batean Sanidad eta bestean Transmisiones. Aita baimenik gabe nola sartu ziren galdezka joan zitzaienean, "usted es un chulo fascista" esan eta barrura sartu zuten. Alabaren aldarriei kasu eginez, utzi zuten aske, eta, gainera, hurrengo egunean, oparia eraman zieten, nolabaiteko ordain gisa.

  • Libe Asua Bonbak soloa askatu zuen, baina ez dinamita fabrika

    Libe Asua Zarrabeitia (1916) Galdakao

    San Antonioetan ebakuazioa. Txahal bat kendu zietenez, aitak txerria hil eta gatz-uretan sartu zuen. Ondo aztertuta egin zituzten erasoaldiak: errekaren eta dinamita fabrikaren arteko soloetara bota zuten bonba; ez bidea, ez fabrika, ez zuten suntsitu.

  • Libe Asua Alemaniarren svastika kortako ateetan eta harrietan

    Libe Asua Zarrabeitia (1916) Galdakao

    Galdakaoko etxera heldu zirenean, oiloa falta. Bidera atera zitzaien soka dandarrez zuela. Kortako ateetan alemaniarrek marraztutako svastika aurkitu zuten. Pasatzen ziren bideetan hiru harriren gainean svatika marraztuta zuen laugarren bat jarrita ikusi zuten. Italiarrak baldarrak ziren.

  • Bilboko klinika militar batek lapurtu zuenekoa

    Brigida Uriguen Perea () Amorebieta-Etxano

    Klinikako jabeak epaiketara eraman zuen militarra, baina hura ez zen eraikinetik joan, eta atsekabetuta hil zen.

  • Pepe Barandiaran Gerra garaiko errekisak

    Pepe Barandiaran Zaldibar (1924) Eskoriatza

    Gogoan dauka "Tabolintxeroaren" etxera soldaduak sartu zirela, eta hango pianola etxetik atera eta su eman ziotela plazan. Beste etxe batzuetan ere egin zuten lapurretan.

  • Jerardo Elortza Errepublika garaian antzerkiak Bergarako Batzokian

    Jerardo Elortza Egaña (1944) Oñati

    Errepublika garaian Batzokietan eta Karlisten Zirkuluetan antzerkiak egiten ziren, batzuk euskaraz eta beste batzuk gaztelaniaz. Bergarako Batzokian ere bazegoen antzeztokia eta egiten ziren euskarazko antzerkiak. Gerraostean sortu zen Ernai taldeko batzuk gaztetan hor ibiliak ziren: Txomin Amasorrain, Juste Amenabar. Gogoan du 1950eko hamarkadan eskolatik joan zirenean ikusi zuela agertoki hura. Gerora jakin zuten Batzokia izana zela eta konfiskatuta egon zela. Nazionalisten edo errepublikanoen etxe eta lokalak konfiskatu egiten ziren.

  • Julio Aspe Beitia Ganadua konfiskatu aurretik irenduta saldu

    Julio Aspe Beitia (1928) Aramaio

    Txekorrak konfiskatzen zituzten, baita iditarakoak ere. Konfiskatze lanetan zein ibiltzen ziren aipatzen du. Julioren aitak konfiskatu aurretik txekorrak irendu eta bizkaitar bati saldu zizkionekoa kontatzen du.

  • 1622 Gerran familiak bizitakoak

    Eugenio Nafarrate Telleria (1913) Karmen Zurbano Egaña (1923) Aramaio

    Gerra denborako kontuak. Nazionalekin soldadu ibili zen Eugenio. Anaia eta arreba, berriz, kartzelan egon ziren Gasteizen. Aitari etxea hutsik laga zioten.

  • 909 Gerra garaian ihesi

    Julita Arregi Etxeberria (1924) Eibar

    Arragueta kalean jaio zen Julita. Gerra garaian, Santanderrera eta handik Bartzelonara joan ziren. Ama lanean egon zen han, eta ahizpa bi neskame; eskolara joaten zen bera, eta katalanez ere ikasi zuen. Zazpi hilabete egin zituzten han. Bueltan, etxea errekisatuta zeukaten.

  • Roberto Altuna Iriondo Amandrearen etxean hamalau lagun

    Roberto Altuna Iriondo (1930) Eibar

    Frantziatik itzultzean Eibar guztiz suntsituta zegoela goratzen du. Amandrearen etxera hamalau lagun joan behar izan ziren bizitzera.

  • Juan Iturriondobeitia Gerran dena galdu arren aurrera egin

    Juan Iturriondobeitia Larruzea (1929) Amorebieta-Etxano

    Gerraostean etxean zuten dena kendu zien, hormak baino ez zizkietela utzi dio eta aitaren erloju bat ere ateratzea lortu zuten. Gerora amak lan asko egin zuen eta ondo bizitzea lortu zuten.